İnsan Hakları İzleme Örgütü: Suriye ve Rusya, İdlib'de savaş suçu işledi

ABD merkezli HRW, Esed rejimi ve Rusya'nın Nisan 2019-Mart 2020 döneminde, İdlib'i ve çevresindeki bölgeleri ele geçirmek için sivil yerleşimlere düzenlediği saldırıları ele alan bir rapor yayımladı. 

Buna göre, Rusya ve rejim güçleri, söz konusu dönemde sivillerin can güvenliğini gözetmeksizin İdlib'deki sivillere ait evleri, sağlık merkezlerini, ibadet yerlerini, okulları ve pazar yerlerini defalarca hedef alarak, savaş suçu işledi. 

Yaklaşık 11 ay süren saldırılarda, misket ve varil bombaları da sıkça kullanılırken, bu sürede en az 1600 sivil yaşamını yitirdi, 1,4 milyon kişi de evlerini terk etti. 

Rejim ve Rusya, İdlib'deki sivil yerleşimleri "kasıtlı" olarak defalarca hedef aldı. 

İnsanlığa karşı suç teşkil edebilecek savaş suçlarının sorumlularına da işaret edilen raporda, ihlallerden Suriye'deki rejimin lideri Beşşar Esed ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in sorumlu tutulabileceği kaydedildi. 

İDLİB'DEKİ DURUM 

Türkiye, Rusya ve İran arasında 4-5 Mayıs 2017'de gerçekleşen Astana toplantısında, İdlib ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyi, başkent Şam'daki Doğu Guta ile ülkenin güney bölgeleri (Dera ve Kuneytra vilayetleri) olmak üzere 4 "gerginliği azaltma bölgesi" oluşturuldu. 

Ancak rejim ve İran destekli teröristler, Rusya'nın hava desteğiyle 4 bölgeden 3'ünü ele geçirip İdlib'e yöneldi. Türkiye, Eylül 2018'de Rusya ile ateşkesi güçlendirmek için Soçi'de ek mutabakata vardı. 

Rusya ve rejim güçleri, Mayıs 2019'da tüm bölgeyi ele geçirmek için operasyonlara başladı ve İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi içinde çok sayıda büyük yerleşimi ele geçirdi. 

Son olarak Türkiye ve Rusya arasında 5 Mart'ta Moskova'da yeni bir mutabakat sağlandı. Rejim güçlerinin zaman zaman ihlal ettiği ateşkes büyük ölçüde korunuyor. 2017-2020 döneminde yaklaşık 2 milyon sivil, Rusya ve rejim güçlerinin saldırılarında Türkiye sınırına yakın bölgelere göç etmek zorunda kaldı.