15.11.2022 - 11:57 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr BBC Türkçe
G20 ülkelerinin liderleri bugün Endonezya'nın turistik Bali adasında bir araya geliyor. Ana hedef ekonomilerin Covid-19 sonrasında toparlanmasına yönelik adımları konuşmak ancak Ukrayna savaşının gerilimi tartışmalara ket vurabilir. Zirvede Türkiye'yi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan temsil ediyor.
G20 NEDİR?
20'li grup olarak bilinen G-20 ülkeler grubu küresel ekonomiye ilişkin görüşmek üzere bir araya geliyor. Gruptaki ülkeler küresel ekonomik üretiminin yüzde 85'ini ve dünya ticaretinin yüzde 75'ini temsil etmenin yanı sıra dünya nüfusunun da üçte ikisini kapsıyorlar.
G20 Avrupa üyelerini Avrupa Birliği ve 19 devlet oluşturuyor. Bu ülkeler, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Güney Kore, Türkiye, İngiltere ve ABD.
İspanya görüşmelere misafir olarak davet ediliyor.
ZİRVEDE NELER KONUŞULUYOR?
G20 liderlerinin ekonomiyi konuşmak üzere bir araya geldiği toplantılarda bugün iklim değişikliğinden sürdürülebilir enerjiye, uluslararası borç affından çok uluslu şirketlerin vergilendirilmesine daha geniş kapsamda konular gündeme alınıyor.
Her yıl bir başka ülke G20 başkanlığını devralıyor ve toplantı gündemini belirliyor. 2022 başkanı olan Endonezya Bali zirvesinde küresel sağlık önlemleri ve pandemi sonrası ekonomik toplalanma konularının görüşülmesini istiyor. Bunun yanında ülke, sürdürülebilir enerjinin teşvik edilmesinden yana.
3 SAATLİK RANDEVU
Zirve ülke liderlerinin birebir müzakerelerde bulunması için imkan da sunuyor. ABD Başkanı Joe Biden, Çin lideri Şi Jinping ile Tayvan'ın statüsünü görüşmek üzere bir araya geldi. 20 Ocak 2021 tarihinde başkanlık koltuğuna oturan Joe Biden, ilk kez Çinli mevkidaşı Şi ile yüz yüze görüştü. Biden görüşme sonrası Çin ile bir Soğuk Savaş yaşanmayacağı sözünü verdi.
Çin ve ABD bayraklarının önünde el sıkışan liderlerin baş başa görüşmesi üç saat sürdü. Pekin yönetimi, buluşmanın ardından yaptığı açıklamada Tayvan'ın kırmızı çizgi olarak Şi tarafından Biden'a aktarıldığını duyurdu.
Gazetecilerin Tayvan başlığındaki görüşlerini sorduğu Biden ise, yeni bir Soğuk Savaş olacağına 'kesinlikle inanmadığını' söyledi. "Ben onu anladım, onun da beni anladığına inanıyorum" diyen ABD lideri, Biden Çin'in Tayvan’ı işgal etmeyeceğine inandığını da ekledi.
ERDOĞAN'IN İKİNCİ GÖRÜŞMESİ SELMAN'LA
Bali'ye Pazartesi günü uçan Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirveye ev sahipliği yapan Endonezya lideri Joko Widodo ile bir araya geldi. İkili görüşmenin ardından bir sonraki buluşma, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'laydı.
Erdoğan ve Selman, zirvenin gerçekleştiği Apurva Kempinski'de basına kapalı görüştü. Görüşmeye, Türkiye'den bakanlar düzeyinde de katılım oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 'Gıda ve Enerji Güvenliği' başlıklı ilk oturumun ardından bu kez Fransa lideri Emmanuel Macron, Çin lideri Şi Jinping ve İtalya Başbakanı Giorgio Meloni ile ayaküstü sohbet etti.
BIDEN'DAN ERDOĞAN'A TEŞEKKÜR
Erdoğan, oturumların ardından ABD lideri Joe Biden'la bir araya geldi. Baş başa görüşmede Türk-Amerikan ilişkilerinin yanı sıra bölgesel sorunlar ele alındı.
ABD lideri İstiklal Caddesi'ni kana bulayan terör saldırısında hayatını kaybedenler için Erdoğan'a taziyelerini iletti.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, şu açıklamayı yaptı:
"ABD Başkanı Biden, görüşmede İstanbul'da İstiklal Caddesi'ndeki terör saldırısında yaşamını yitirenler için taziyelerini iletti. Bölgesel gelişmelerin değerlendirildiği görüşmede, ABD Başkanı Biden, Rusya-Ukrayna arasında tahıl koridorunda yaşanan sorunun çözülmesini ve sevkiyatın yeniden başlamasını sağlayan çabaları dolayısıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür etti. Türkiye ile ABD arasındaki F-16 sürecine yönetim olarak desteklerinin devam edeceğini belirten ABD Başkanı Biden, İsveç'in NATO üyeliği sürecinde Türkiye'nin önemli bir aktör olduğunu ifade etti."
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada da Başkan Biden'ın Erdoğan ve Türk halkına terör saldırısı nedeniyle derin taziyelerini sunduğu kaydedildi. Açıklamada, Biden'ın tahıl anlaşmasının yeniden hayata geçirilmesindeki çabaları nedeniyle Erdoğan'a teşekkür ettiği vurgulandı. Açıklamada, "Biden ve Erdoğan, NATO müttefikleri arasındaki yakın koordinasyonun devamını, diğer bölgesel sorunları ve küresel endişeleri konuştu" denildi.
BIDEN'DAN SONRA MACRON
Cumhurbaşkanı, Biden randevusundan sonra ise Fransa Devlet Başkanı Emmanuel Macron'la görüştü. Liderlerle birlikte öğle yemeğine katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha sonra İtalya'nın ilk kadın Başbakanı olan Giorgia Meloni ile de görüşme gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bugün diğer ülkelerin liderleriyle de yine görüşmeler yapması bekleniyor.
ERDOĞAN, MELONI İLE DE GÖRÜŞTÜ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile de görüştü. İki lider Meloni’nin seçiminden bu yana ilk kez zirvede bir araya geldi.
Görüşmede Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Maliye Bakanı Nurettin Nebati, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Ak Parti Sözcüsü Ömer Çelik de yer aldı.
ZİRVEYE KİMLER KATILIYOR?
Politik gerilimler zirveyi gölgeleyebiliyor. Ukrayna dışişleri bakanlığı, ülkesinin işgali nedeniyle Rusya'nın zirveye katılımının engellenmesini istemişti.
Endonezya hükümeti Putin'in zirveye bizzat katılmayacağını açıkladı. Rusya lideri Vladimir Putin'in yerine, Moskova'yı Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov temsil ediyor.
Lavrov'un zirveden bir gün önce Bali'deki bir hastanede kontrolden geçmesi, büyük ses getirdi. Kalp rahatsızlığı geçirdiği yönündeki haberler üzerine, Rus Dışişleri Bakanı videolu mesaj paylaştı.
ABD-SUUDİ ARABİSTAN ÇATLAĞI
ABD Başkanı Joe Biden'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman'ı selamlamayacağı düşünülüyor.
Başkan Biden, Suudi Arabistan'ı Rusya'nın Ukrayna savaşını finanse etmesine yardım etmekle suçlamış ve iki ülkenin ham petrol fiyatlarını yüksek tutmak için birlikte çalıştığını söylemişti.
NEDEN BİR 'AİLE FOTOĞRAFI' ÇEKİLİYOR?
Zirvede geleneksel olarak hükümet başkanları bir grup fotoğrafı için birlikte poz veriyor. Bu, liderlerin imzaladığı anlaşmaları sunmak için bir fırsat olarak kullanılıyor ancak çoğu zaman diplomatik anlaşmazlıkların fotoğrafa nasıl yansıdığı manşetlere çıkıyor.
2018'de, gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın İstanbul'daki Suudi konsolosluğunda öldürülmesinin ardından, liderler zirvesinde büyük ölçüde görmezden gelinen Prens Muhammed bin Salman, aile fotoğrafında grubun en ucunda yer almıştı.
G20 HEDEFLERİNİ BAŞARDI MI?
2008 ve 2009'daki finansal kriz döneminde düzenlenen liderler zirvelerinde, küresel mali sistemi kurtarmak için bir dizi önlem üzerinde anlaşmaya varılmıştı.
Ancak müteakip zirvelerin daha az yapıcı olduğu ileri sürüldü çünkü bunlar rakip dünya güçleri arasındaki gerilimlerle gölgelendi.
G20 maliye bakanları ve merkez bankası yöneticilerinin bu yılki toplantısında, Rusya ile Batılı güçler arasında Ukrayna'nın işgali konusundaki tartışmalar nedeniyle çok az anlaşma sağlandı.
Bununla birlikte, liderler zirvede yan görüşmelerde bir araya gelerek anlaşma sağlıyor.
2019'da Osaka'da düzenlenen zirvede, dönemin ABD başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, büyük bir ticaret anlaşmazlığını çözmek için müzakerelere devam etme konusunda anlaştılar.
ZİRVE NEDEN PROTESTO EDİLİYOR?
Liderler zirveleri sıklıkla büyük protestolarla karşılanıyor. 2018 Buenos Aires zirvesinde G20'nin ekonomi politikalarını protesto eden binlerce kişinin katıldığı bir yürüyüş yapılmıştı.
2017'de Hamburg'da yapılan zirvede kapitalizme karşı yürüyüşler yapılmış; binlerce gösterici 2018'de Rio de Janeiro'da ve 2010'da Toronto'daki G20 zirvelerinde yürümüştü.
2009'da gazete satıcısı Ian Tomlinson, Londra'daki G20 zirvesine karşı protesto gösterileri sırasında işten eve dönerken öldürülmüştü.
G20 tam üyeleri: Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Güney Kore, Türkiye, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği.