Ermenistan teslim oldu

Azerbaycan ordusunun, yaklaşık 30 yıldır Ermenistan işgali altındaki Dağlık Karabağ’ı kurtarmak için 27 Eylül’de başlattığı harekât önceki gece yapılan anlaşmayla son buldu. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan Cumhuriyeti Başbaşkanı Nikol Paşinyan ve Rusya lideri Vladimir Putin’in imzaladığı dokuz maddelik ortak anlaşma şöyle:

1- 10 Kasım 2020 Moskova saatiyle 00.00’da Dağlık Karabağ çatışma bölgesinde tam ateşkes sağlanacak ve tüm askeri faaliyetler durdurulacak. Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti, bulundukları pozisyonlarda kalacak.

2- Ağdam ve bölgesi 20 Kasım 2020’ye kadar Azerbaycan’a iade edilecektir.

3- Dağlık Karabağ’daki cephe hattı boyunca ve Laçın Koridoru boyunca, hafif silahlı 1.960 asker, 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 otomobil ve özel araçtan oluşan Rusya Federasyonu Barış Gücü bölgeye konuşlandırılacak.

4- Rusya Federasyonu Barış Gücü, Ermenistan Silahlı Kuvvetleri’nin çekilmesine paralel olarak konuşlanmaya başlayacak. Rusya Federasyonu Barış Gücü’nün görev süresi 5 yıl olacak. 5 yıllık süreç, tarafların sürenin bitimine 6 ay kala itiraz etmemeleri halinde otomatik olarak 5 yıl uzayacak.

5- Tarafların mutabakatlara uyup uymadığını izlemek amacıyla, Barış Gücü Ateşkes Kontrol Merkezi kurulacak.

6- Ermenistan Cumhuriyeti, Kelbecer ilçesini 15 Kasım 2020’ye, Laçın ilçesini 1 Aralık 2020’ye kadar Azerbaycan’a iade edecek. Dağlık Karabağ ile Ermenistan’ın bağlantısını sağlayacak ve aynı zamanda Şuşa şehrini etkilemeyecek olan Laçin koridoru (5 km. genişliğinde) Rusya Federasyonu Barış Gücün’ün kontrolünde kalacak. Tarafların mutabakatı ile önmüzdeki 3 yıl içinde Laçin koridoru boyunca Stepanakert (Hankendi) ile Ermenistann arasında iletişimi sağlayacak yeni bir trafik yolunun inşası ve daha sonra bu rotayı korumak için Rus Barış Gücü yeniden konuşlandırılması için bir plan belirlenecektir. Azarbaycan Cumhuriyeti vatandaşların, araçların ve malların her iki yönde Laçin koridoru boyunca trafik güvenliğini garanti eder.

7- Yerelde yerinden edilmiş kişiler ve sığınmacılar, Dağlık Karabağ topraklarına ve çevredeki ilçelere BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin kontrolü altında dönecek.

8- Savaş esirleri ile diğer gözaltına alınan kişi ve cenazelerin değişimi gerçekleştirilecek.

9- Bölgedeki tüm ekonomi ve ulaşım bağlantıları üzerindeki blokaj kaldırılacak. Ermenistan Cumhuriyeti insanların, araçların ve kargoların her iki yönde sorunsuz şekilde seyahat etmesinin organizasyonu amacıyla Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasındaki ulaşımın güvenliğini garanti eder. Ulaşımın kontrolü, Rusya Federal Güvenlik Servisi’nin (FSB) Sınır Birimi organları tarafından gerçekleştirilir. Tarafların mutabakatı ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni Azerbaycan’ın batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım yollarının inşası sağlanacaktır.

Türkiye görev alacak mı?

Öte yandan Cumhurbaşkanı Aliyev, Barış Gücü Ateşkes Kontrol Merkezi’nde Rus askerlerinin yanı sıra Türk Silahlı Kuvvetleri’nin unsurlarının da olacağını söyledi. Aliyev, “Türkiye resmen bu çatışmanın gelecek çözümünde ve ateşkese uyulma işinde rol alacaktır” dedi. Ermenistan ve Rusya ise, Karabağ’da yalnızca Rus Barış Gücü’nün konuşlandırılacağını, Türk askerlerinin yer almayacağını açıkladı. Yapılan anlaşma gereğince, Rus askerler Il-76 tipi kargo uçakları ile Dağlık Karabağ’a götürüldü.

‘Statü söz konusu değil’

Anlaşmanın ardından ulusa seslenen Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, “Bu anlaşma bizim şanlı zaferimizdir. Kardeşim Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in çabalarını takdir ediyorum. Çünkü onlar bu 45 gün boyunca sorun barış yoluyla çözülsün diye büyük çaba harcadı. Çatışmaların bitmesinde bu iki lider olumlu rol aldı” dedi.

Aliyev, “27 Eylül’den bugüne kadar 300 civarında yerleşim biriminin kurtarılması Ermenistan ordusunun belini kırdı. Paşinyan bu anlaşmaya imza atmak zorunda kaldı. Fakat çok miskin ve acınacak bir durumda. Ben ise büyük gurur ve sevinçle imzamı attım. Bu anlaşmada Dağlık Karabağ’ın statüsü konusunda bir kelime bile yok. Peki nerede Ermenistan’ın talepleri. Dağlık Karabağ’a bağımsızlık verilsin diyorlardı. Onlara özerklik teklif ettiğimde kabul etmediler. Peki ne oldu Paşinyan? Herhangi bir statü söz konusu değil. Ben Cumhurbaşkanı olduğum sürece de olmayacak. Ordumuzla gurur duyuyoruz. Karabağ Azerbaycan’dır” diye konuştu.

‘Acı verici bir anlaşma imzaladım’

Paşinyan, imzlanan anlaşmanın ardından Facebook hesabından yaptığı açıklamada, “Kendim ve hepimiz için çok ama çok zor bir karar verdim. Zaten yayınlanmış olan açıklamanın metni kişisel olarak benim için ve halkımız için anlatılamayacak kadar acı verici. Kaybedenler olduğumuzu asla kabul etmeyeceğiz ve bu, ulusal birlik ve yeniden canlanma çağımızın başlangıcı olmalı” dedi. Paşinyan, anlaşmayı imzalamasında ordunun ısrarcı olduğunu söyledi.

‘Ermenistan pes etmek  zorunda kaldı’

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kırgızistan Dışişleri Bakanı Ruslan Kazakbayev ile Bakanlıkta yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında soru üzerine Karabağ’daki anlaşmayı değerlendirdi. Çavuşoğlu, “Hem işgalcisin, hem de saldırgansın. Bunun bedelini ödettirirler. Güçlü Azerbaycan ordusu, işgal edilmiş topraklarını işgalci Ermenistan’ın elinden bir bir aldı. En sonunda Paşinyan ve Ermenistan pes etmek zorunda kaldı” dedi.

Azerbaycan’da sevinç

Dağlık Karabağ çatışmasının Azerbaycan’ın zaferiyle sona ermesiyle ülkede zafer coşkusu yaşandı. Bakü’de tüm binalarda ışıklar sabaha kadar yanıp sönerken, vatandaşlar ellerinde bayraklarla sokaklara çıktı. Araçlarla konvoy oluşturan vatandaşlar Parlamento binasının önünde korna çalarak tur atıp, Azerbaycan ordusuna sevgi gösterileri yapıldı. Evlerinden sürgün edilen yaklaşık 1 milyon Azerbaycan vatandaşının tekrar topraklarına döneceği belirtiliyor.

Ankara’da ‘zafer’ sevinci

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’i Dağlık Karabağ’da elde edilen zafer dolayısıyla kutladı. Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Erdoğan ve Aliyev’in telefon görüşmesi gerçekleştirdiği bildirildi. Açıklamada, Karabağ savaşında Azerbaycan’ın kazandığı parlak zafer dolayısıyla liderlerin birbirlerini kutladığı kaydedildi. Aliyev, savaş döneminde Azerbaycan’a verdikleri siyasi ve manevi desteklerinden dolayı Erdoğan ve Türk halkına bir kez daha teşekkür etti. Erdoğan da ülkesinin desteğini yüksek takdirle karşıladığı için Aliyev’e teşekkürlerini iletti.

Anlaşmaya ilişkin diğer mesajlar özetle şöyle:

TBMM Başkanı Mustafa Şentop: Tarihin trajik bir sayfası Azerbaycan için zaferle kapandı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay: Artık Karabağ Azerbaycan’dır. Eşk olsun, sevinciniz, sevincimiz daim olsun can Azerbaycan.

AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş: Elhamdülillah... Zafer inananlarındır... Sonunda haklı olan kazandı. Yaşasın özgür Karabağ.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu: Azerbaycan’ın topraklarının işgaline karşı vermiş olduğu haklı mücadelesinin tescil edildiği ateşkes anlaşmasını kıvançla karşılıyor, Azerbaycan’ın zaferini yürekten kutluyorum. -ANKARA Milliyet

Aliyev, Türk heyeti kabul etti

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ümit Dündar ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan’ı kabul etti. Azerbaycan’a verdiği destek nedeniyle Türkiye’ye teşekkür eden Aliyev, “Operasyonda geçen 44 gün boyunca kardeşimiz Türkiye’nin desteğini hep hissettik. Ateşkes anlaşmasının ardından Türkiye’den gördüğümüz manzaralar kalbimizi ısıttı. Türk kardeşlerimiz bu zaferi kendi zaferleriymiş gibi kutladılar” dedi.

Bakan Çavuşoğlu da “Sizin zaferiniz bizim zaferimizdir. Bu büyük zafer münasebeti ile sizi tebrik ederiz. Ümit ediyorum ki savaş alanındaki zaferlerle birlikte Azerbaycan’ın diğer toprakları da kısa vadeli bir takvimle yeniden can Azerbaycan’a iade edilecektir” diye konuştu. Bundan sonraki süreçte ortak kontrol merkezi kurulması da dahil olmak üzere atılacak adımları birlikte müzakere edeceklerini ve değerlendireceklerini belirten Çavuşoğlu, Azerbaycanlı meslektaşları ile değerlendirmeler yapacaklarını ve bu amaçla görüşme yaptıklarını kaydetti.- BAKÜ AA

Akar, Şoygu ile görüştü

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile telefonda görüştü. Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Görüşmede, Karabağ’da ateşkes anlaşması ve önümüzdeki süreç ile Suriye’deki son duruma ilişkin görüş alışverişinde bulunuldu” denildi.