Başkan’a kapıyı işaret ediyorlar!

ABD’nin başkenti Washington D.C.’de yaşanan olayların ardından, ülkenin gündeminde, süresinin dolmasına iki haftadan az kalmışken Başkan Donald Trump’ın görevden azledilmesi var. Olayların fitilini ateşlemekle suçlanan Trump, tüm bu tartışmalar sonrası dün bir açıklama yaparak, olanları kınadı, olaylara karışan taraftarlarını suçladı.

Twitter üzerinden bir video mesaj yayımlayan ve Kongre’ye yönelik baskını “çirkin bir saldırı” olarak nitelendiren Trump, “Tüm Amerikalılar gibi ben de şiddet, hukuksuzluk ve kargaşadan dolayı sarsıldım” ifadesini kullandı. Trump, olayların başlamasından kısa süre sonra asayişin sağlanması için Ulusal Muhafızları ve federal güvenlik güçlerini görevlendirdiğini belirterek, “ABD her zaman bir hukuk devleti olmuştur ve böyle de olmalıdır” dedi. Protestoculara sert tepki gösteren Trump, “Siz ülkemizi temsil etmiyorsunuz. Hukuku çiğneyenler, bunun bedelini ödeyeceksiniz” dedi. Trump’ın ifadelerindeki bu değişim, elbette dikkat çekti. Nitekim Trump, Kongre baskınını gerçekleştiren protestocular için “Sizi seviyoruz. Sizler bizim için özelsiniz” ifadelerini kullanmıştı.

Ülkenin zorlu ve yoğun bir seçim sürecinden çıktığını dile getiren Trump, “Şimdi tansiyon düşmeli. Kampanya ekibim seçim sonuçlarına itiraz için tüm hukuki yolları kullandı. Tek amacım, seçimin güvenliğini sağlamaktı. Ben Amerikan demokrasisini savunmak için çabalıyordum” diye konuştu. Seçim sisteminde reformun şart olduğunun altını çizen Trump, “Şimdi, Kongre seçim sonuçlarını tescil etti ve yeni yönetim 20 Ocak’ta görevine başlayacak. Şu anda benim amacım yumuşak, düzenli ve kusursuz bir geçiş sürecini sağlamak” açıklaması yaptı.

Azil girişimi

Öte yandan Trump’ın bu açıklamaları, kendisine yönelik adli girişimleri engelleme çabası olarak değerlendiriliyor. CNN’in haberine göre, Başkan Yardımcısı Mike Pence ve kabinenin, anayasanın ek 25. maddesini yürürlüğe sokmaması durumunda, Temsilciler Meclisi’nin Başkan Trump’ın görevden alınması için haftaya azil oylaması yapacağı öne sürüldü. ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, 25. maddenin yürürlüğe sokulması ve Trump’ın görevden mümkün olan en kısa sürede uzaklaştırılması çağrısı yapmıştı.

‘Kongre’nin kararı’

Seçilmiş Başkan Joe Biden ise, Trump’ın azledilmesine yönelik tartışmalara ilişkin, “Bu, Kongre’ye bağlı, Kongre’nin vereceği bir karar” dedi. Trump’ın yemin törenine katılmaması konusunda da Biden, “Gelmemesi iyi bir şey, o, ülke için utanç kaynağı. (Başkan Yardımcısı Pence’i) Onu orada görmekten onur duyarım” ifadelerini kullandı.

Nasıl görevden alınır?

Trump’ın görevine iki yöntemle son verilebilir. Bunların ilki ABD Anayasası’nın 25. maddesinin uygulanmasıyla. Ek 25. madde, bir başkan ya da başkan yardımcısının görevini yerine getiremeyecek durumda olması halinde görevden nasıl alınacağına ilişkin süreci belirliyor. Maddenin 4. bölümünde, Başkan’ın görevini yürütemediği ancak kendi isteğiyle de görevinden ayrılmadığı durumlar ele alınıyor. Ancak bu madde yoruma açık ve Trump’ın durumu için uygulanıp uygulanamayacağı tartışma konusu.

Söz konusu maddeye göre ABD Başkan Yardımcısı ve kabine üyelerinin çoğunun, Başkan’ın görevi yerine getiremediği yönünde bildirimde bulunması halinde, Başkan Yardımcısı görevi Başkan Vekili olarak devralıyor.

Görevden azil ise uzun bir süreç ve 20 Ocak’a kadar tamamlanması oldukça zor. Trump hakkında Aralık 2019’da azil soruşturması başlatılmıştı. Geçen yıl Senato’da yapılan oylama, Trump lehine sonuçlanmış ve azil süreci sona ermişti. Azil süreci başlatılırsa Trump tarihte iki kez azil süreci geçiren ilk başkan olacak.

Kendisine af çıkarmak istiyor!

ABD Başkanı Donald Trump’ın, danışmanlarıyla başkanlığının son gününde kendisi için ‘özel af’ çıkarmayı konuştuğu öne sürüldü. “New York Times”ın haberinde, Trump’ın, 3 Kasım başkanlık seçimlerinden sonra danışmanlarıyla kendisi için ‘özel af’ çıkarması durumunda yasal ve siyasi sonuçlarının ne olacağını değerlendirdiği belirtildi.

Haberde, Trump’ın konuyu, 5 Ocak’ta Georgia eyalet sekreterini arayıp ‘sonuçların kendi lehine çevrilmesi’ni istemesi ve 6 Ocak’taki Kongre baskını nedeniyle yargılanması tartışmalarından sonra gündeme getirip getirmediğinin net olmadığı kaydedildi. Görüşlerine yer verilen hukuk uzmanları, daha önce hiçbir ABD başkanının kendisi için ‘özel af kararnamesi’ imzalamadığına dikkat çekerek, böyle olası bir uygulamanın adalet sistemi için tehlikeli bir emsal olacağı uyarısında bulundu.

Genel Kurmay’la kritik görüşme

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Temsilciler Meclisi üyelerine gönderdiği mektupta, Başkan Yardımcısı Mike Pence’i aradığını, ondan Trump’ı görevden alması için kabinede gerekli zemini oluşturmasını istediklerini aktardı. Genelkurmay Başkanı Mark Milley ile de görüştüğünü belirten Pelosi, “Milley ile dengesiz bir başkanın bir savaş veya nükleer kodlara erişip bir nükleer saldırı başlatmasını engellemek için mevcut tedbirleri ele aldık. Bu dengesiz başkanın durumu daha da tehlikeli olamazdı ve onun ülkemize ve demokrasimize yönelik dengesiz saldırısından Amerikan halkını korumak için elimizden geleni yapmalıyız” ifadelerini kullandı.

İşin içinde vekiller de var!

En az 6 Cumhuriyetçi eyalet milletvekilinin Kongre’yi basmakla sonuçlanan olaylarla ilişkili olduğu ortaya çıktı. ABD basınının bildirdiğine göre, Batı Virginia temsilcisi Derrick Evans, Virginia eyalet senatörü Amanda Chase, Missouri eyalet temsilcisi Justin Hill, Michigan eyalet temsilcisi Matt Maddock, Tennessee eyaleti milletvekili Terri Lynn Weaver söz konusu olaylara katıldı. Pensilvanya eyalet senatörü Doug Mastriano ise protestolara katılmak için bir otobüs düzenledi, ancak yayınladığı bir videoya göre kendisi gitmedi.

Trump törene katılmayacak!

ABD Başkanı Donald Trump, Twitter’dan yaptığı açıklamada, Biden’ın 20 Ocak’ta gerçekleşecek yemin törenine katılmayacağını belirtti. Trump, “75 milyon ABD’li vatansever bana oy verdi. ‘Önce Amerika’, ‘Amerika’yı yeniden yücelt’ sesi ABD geleceğinde duyulmaya devam edecek. Seçmenime hiçbir şekilde saygısızlık ya da haksız muamele yapılmayacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalarından yaklaşık 45 dakika sonra bir paylaşımda daha bulunan Trump, “Merak edenler için, 20 Ocak’taki göreve başlama törenine katılmayacağım” ifadesini kullandı. Öte yandan eski başkanlar Barack Obama, George W. Bush ve Bill Clinton’ın, Biden’in yemin törenine katılacağı bildirildi.

Göstericilere isyan suçlaması gelebilir

Kongre binasını basan, şiddet olayları yaşanmasına sebep olan protestocuların “yönetime karşı isyan” suçlamasıyla karşı karşıya kalabileceği belirtildi. Adalet Bakanlığı yetkilisi, senatörlerin ofislerinden çalınan malzemelerin ulusal güvenlik tehdidi oluşturması olasılığını da söyledi.
Başkent Washington’un Başsavcı Vekili Michael Sherwin, yaptığı açıklamada, olaylar sırasında binada görev yapan ve göstericilere müdahale eden Kongre polislerinin de tanık olarak ifadesinin alınacağını belirtti. Yetkili, bu polis memurlarının işbirlikçi olduklarına dair delillerin ortaya çıkması durumunda haklarında suçlama yapılacağını bildirdi. “Tüm seçenekler masada” diyen Sherwin, bunlara yönetime karşı isyan, karışıklık çıkarma ve ayaklanmanın da dahil olduğunu söyledi.

Olaylar sırasında senatörlerin ofislerinden bazı elektronik aletlerin çalındığını, bunların ulusal güvenlik tehdidi oluşturabileceğini belirten Sherwin, “Malzemeler çalındı. Zararı tespit etmek zorundayız. Bunların ulusal güvenlik açısından da faturası olacaktır. Şu anda zararın boyutunu tam olarak bilmiyoruz. Eğer bir zarar varsa bunun ölçeğini bilmiyoruz” dedi.




Özel jetle geldi Kongre baskınına gitti

ABD Kongresi’nin basılması olayına katılan Teksaslı emlak komisyoncusu ve radyocu Jenna Ryan’in “Biz sadece başkente saldırdık. Hayatımın en güzel günlerinden biriydi” şeklindeki paylaşımlarına sosyal medyada tepki yağdı. Washington’daki gösterilere katılmak için arkadaşlarıyla birlikte özel jetle kente gelen Ryan, Kongre binasına yürüyüşü de yayınlayarak “Bütün bu işçi sınıfı insanlar bir hafta izin alıyor Buraya özgürlük için uçtuk. Seçimi çalmak istiyorlar, her şeyi çalmak istiyorlar. Biz insanlar kızdık. Özel bir jetle uçtuk, tanrı bizi bugün burada istedi... Bu savaşa giden bir başlangıç” ifadelerini kullandı. Ryan ayrıca, bunu herkes için yaptıklarını belirtip, “Birazdan camları indireceğiz, içeri gireceğiz” diyor.

‘Onlar sığınağa kaçtı bizler kazandık!..’

Kongre’ye saldıran Trump yandaşları arasında garip giyimiyle dikkat çeken aktör Jake Agneli, Kongre’dekilerin yere çömelip, gaz maskeleri takıp yeraltı sığınağına kaçtıklarını dile getirerek “Ben bunu bizim açımızdan bir galibiyet olarak değerlendiriyorum” dedi. Üstü çıplak, yüzü ABD bayrağına boyanmış halde kürklü-boynuzlu şapkasıyla öne çıkan Angeli, NBC’ye konuştu. Angeli, saldırıları sırasında Kongre’de yaşananları kendileri adına bir “kazanım” olarak gördüğünü söyledi ve soruşturmayı da önemsemediğini kaydetti. Kendisini Hindistan’ı Britanya sömürgeciliğinden bağımsızlaştıran pasif direnişçi lider Mahatma Gandi ve ABD’deki ırkçılıkla mücadele etmiş sivil haklar lideri Martin Luther King ile kıyaslayan Angeli, “Benim yaptığım sivil itaatsizlikti” diye konuştu. Angeli, “Ben yanlış bir şey yapmadım. Kapı açıktı, içeri girdim, ahbap!” ifadesini kullandı.

İstifa dalgası devam ediyor

ABD’de Kongre baskını nedeniyle Beyaz Saray’da ardı ardına yaşanan istifaların ardından, kabineden de ikinci istifa geldi. Eğitim Bakanı Betsy Devos da istifasını sunan isimler arasına girdi. Öte yandan ABD Kongresinin Trump destekçileri tarafından basılması sırasında çıkan çatışmalarda ağır yaralanan bir polis memurunun hayatını kaybettiği bildirildi. Ölen polisin kimlik bilgileri henüz paylaşılmazken, Kongredeki olaylarda hayatını kaybedenlerin sayısı 5’e çıkmış oldu. Olayları kontrol altına almakta yetersiz kaldığı gerekçesi ile Kongre Polis Şefliği eleştirilere maruz kalmıştı. Güvenlik zafiyetine ilişkin tartışmalar üzerine Kongre Polis Şefi Steven Sund görevinden istifa edeceği açıklandı. Kongre Polis Şefliği Sözcüsü Gus Papathanasiou, Sund’ın 16 Ocak’ta görevinden ayrılacağını duyurdu.