Azerbaycan-Ermenistan arasında "Metsamor" krizi

Seul’de düzenlenen Nükleer Güvenlik Zirvesi’nde açıklamalarda bulunan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan’da bulunan Metsamor nükleer santralinin eski teknolojiyle yapılması, modern güvenlik sistemlerine sahip olmaması ve deprem bölgesinde bulunması nedeniyle, tehlike saçtığını belirtti. Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ise, bu bilgilendirmenin yanlış olduğunu belirtirken, hem Azerbaycan’a hem de Türkiye’ye suçlamalarda bulundu.

Azerbaycan ve Türkiye’yi "konuyu abartmakla" suçlayan Sarkisyan, yeni nükleer reaktörler inşa edilinceye kadar, Metsamor’un faaliyetlerini sürdüreceğini belirtti.

METSAMOR'UN KULLANIM SÜRESİ

Ermeni yönetimine göre, "Metsamor" nükleer santralinin kullanım süresi 2016 yılında dolarken, Rusya ile işbirliği içinde yapılması planlanan yeni nükleer reaktörlerin ise 2020’den önce devreye girme ihtimalinin zor olduğu belirtiliyor.

Konuyla ilgili açıklamada bulunan Ermenistan Nükleer Güvenlik Komitesi yetkilileri, Metsamor santralinin kullanım süresini uzatmaya çalıştıklarını kaydetti.

En önemli sorunun "kaynak" sıkıntısı olduğu belirtilirken, yeni nükleer reaktörlerin, yaklaşık 10 milyar dolara mal olacağı tahmin ediliyor. Bu rakamın yüzde 20’lik kısmını Rus enerji şirketi Rosatom, yüzde 25’lik kısmını ise Ermenistan yönetimi karşılayacak. Geriye kalan yüzde 55’lik bölüm için, kaynak arayışlarının sürdüğü ifade ediliyor.

"SADECE ERMENİSTAN'I DEĞİL, TÜM BÖLGEYİ TEHDİT EDİYOR"

Metsomor nükleer santrali Sovyetler Birliği döneminde, eski Sovyet teknolojisiyle deprem bölgesinde inşa edildi.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ve Avrupa Birliği (AB)’nin verilerine göre, Metsamor nükleer santrali dünyadaki en tehlikeli nükleer santral olarak kabul ediliyor. 1999’da Brüksel’de Ermenistan ve AB arasında santralin 2004’de kapatılması yönünde anlaşma imzalandı. Ermenistan ayrıca, 2001’de Avrupa Konseyi’ne üye olurken de santralin 2004’de kapatılacağını taahhüt etti. Ancak Ermenistan, elektrik sıkıntısı öne sürerek, bu anlaşmaları uygulamaya koymadı.

Ülkede 1988’de meydana gelen depremde zarar gören santral, uzun süre kapalı kaldı.

Şu an Ermenistan’ın elektrik ihtiyacının yüzde 45’i, Metsamor nükleer santralinden sağlanıyor. Uluslararası uzmanlar, bölgede meydana gelecek olası bir depremin santrale büyük zarar vereceğini ve sadece "Ermenistan değil, tüm bölge için tehlike" oluşturacağını belirtiyor.