Aşı testleri durduruldu

Çin’in Hubey Eyaleti’ne bağlı Vuhan kentinde ortaya çıkan ve dünyaya yayılan yeni tip koronavirüs salgınında tespit edilen vaka sayısı 27.7 milyon bini aştı. Virüsün yol açtığı Kovid-19 hastalığı nedeniyle 902 bin 750’yi kişi öldü. Bu süreçte Kovid-19 salgınına karşı aşı bulma yarışı da tüm dünyada sürüyor. Hemen her gün farklı kaynaklardan aşının sonbahar aylarında hazır olacağına dair haberleri geliyor. Bu dönemde en çok öne çıkan potansiyel aşı çalışmalarından biri olan İngiltere’de Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü ile Oxford Aşı Grubu iş birliğinde geliştirilen ve üretim lisansı İngiliz-İsveç ilaç şirketi AstraZeneca tarafından satın alınan “AZD1222” ile ilgili umutları kıran bir açıklama geldi.

İngiliz denek hastalandı

AstraZeneca, klinik denemelerde üçüncü aşamada olan potansiyel aşının denendiği İngiliz bir katılımcıda ciddi yan etkiler görülmesi üzerine çalışmalarını geçici olarak durdurulduğunu açıkladı. Yan etkilerin ne olduğu açıklamayan şirket açıklamasında “Güvenlik verilerini gözden geçirmek için çalışmalara ara verilmiştir” dendi. Aşının birinci ve ikinci test aşamaları başarıyla tamamlanmıştı. Kısa bir süre önce üçüncü aşamasına geçildi. Bu çalışmalara, ABD, İngiltere, Brezilya ve Güney Afrika’da yaklaşık 30 bin denek katılıyor. Testlere ara verilmesi, aşının yıl sonunda kullanıma sunulması olasılığını da düşürdü. Oxford’un geliştirdiği aşının test çalışmaları ikinci kez askıya alınıyor. Böyle durumlarda testler incelenmenin ardından genellikle kısa bir süre içerisinde yeniden başlıyor.

Güvenli olması önemli

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yetkilisi Dr. Soymya Swaminathani, potansiyel aşı çalışmalarını kastederek “Sadece hız hakkında konuşuyor olmamız, normalde yapılması gerekeni yapmayacağımız ya da kestirme yola başvuracağımız anlamına gelmez. Süreç oyunun kurallarına göre devam etmeli. İleriye yönelik Kovid-19 tedavisi için bir aşının güvenliği her şeyden önce gelir” dedi. Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Ateş Kara da şirketin kararıyla ilgili “Tüm veriler incelendikten sonra istenmeyen etkinin ciddiyeti ve aşı ile mi ilişkili olduğu değerlendirilerek devam kararı verilecek” dedi. 

ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Direktörü Dr. Anthony Fauci de, deneysel aşısının küresel denemelerini durdurma kararının talihsiz olduğunu ancak aşı geliştirme sürecinde alışılmadık bir güvenlik önlemi olmadığını söyledi. Fauci, “Bu durum klinik deneylerde uygulanan emniyet valflerinden biri, bu yüzden bunun olması talihsiz bir durum. Umarım, AstraZeneca sorunu çözerek deneylerin geri kalanına devam edebilir. Şu an için daha fazla araştırmaya ihtiyaçları var” dedi.

Beş şirket üçüncü faza geçti

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Kovid-19 için aralarında Türkiye’nin de olduğu 10’dan fazla ülkede toplam 179 aşı çalışması yürütülüyor. Bunların 34’ü klinik araştırma aşamasını geçti ve insanlar üzerinde deneniyor. 22 aşı adayı da daha geniş kitlelerdeki deneylerine devam ediyor. Henüz klinik araştırma aşamasında olan bu aşıların bir kısmı DNA bazlı, bir kısmı da öldürülmüş ya da zayıflatılmış virüs kullanıyor. Çalışmalarda sağlıklı gönüllülere aşının uygulandığı ve etkilerinin gözlemlendiği üç faz var. İlk fazda onlarca, ikinci fazda yüzlerce, üçüncü fazda ise binlerce kişi üzerinde testler yapılıyor. Dünyadaki aşı çalışmaları arasında aşı çalışmaları yürüten Oxford/Astrazeneca, CanSino, Sinovac, Sinopharm, Moderna ve Gamaleya şirketleri binlerce gönüllü ile gerçekleştirilen üçüncü faza geçen şirketler arasında. Rusya tarafından geliştirilen “Sputnik-V” dünyanın ilk koronavirüs aşısı olan tescil edilmişti.

Yasaklı sokaklar onların

Gazze Şeridi’nde, yeni tip koronavirüs önlemleri kapsamında 24 Ağustos’ta ilan edilen sokağa çıkma yasağı devam ediyor. Yasak nedeniyle sahil ve spor alanlarına gidemeyen Filistinli gençlerin evlerinin önü parkur sporu olarak da anılan ve çeşitli akrobatik hareketlerin uygulandığı “özgür koşu” alanı haline geldi.

Artık toplanamayacaklar

İngiltere’de salgın yeniden yükselişte. Ani vaka artışı beraberinde yeni önlemler getirdi. Pazartesi gününden itibaren 6 kişiden fazla bir araya gelmek artık yasak. Ayrıca hükümet bazı bölgelerde kısıtlamaları daha da artırdı. Okul, iş yeri düğün ve cenazeler yasak kapsamına girmiyor.

Kurallara uymayanlar para cezasına çarptırılacak. Polis daha büyük grupları ayırmaya ve 100 sterlin para cezası vermeye teşvik edilecek, bu daha sonra her tekrarlanan suçta 3200 sterline kadar ikiye katlanacak. Sağlık Bakanı Matt Hancock, “Kuralları sertleştirmemiz gerekiyordu” dedi. Uzmanlar ani yükselişin nedeni olarak kuralların fazla gevşemesini gösteriyor.

Bölgesel kısıtlamaların da sürdüğü ülkenin Bolton kentinde sınırlı sokağa çıkma yasağı getirildi. Avrupa’da Kovid-19’dan en çok ölümün kaydedildiği İngiltere’de son 1  ayda yeni vaka sayısı yükselişe geçti. Ülkede 27 Haziran-8 Ağustos tarihlerinde  1000’in altında görülen günlük ortalama yeni vaka sayısı son  1 ayda 1700’e  yükseldi.

Yarım milyon çocuğa bulaştı

Dünyada yeni tip koronavirüs vakalarının en çok bulunduğu ülke olan ABD’de bilanço gittikçe ağırlaşıyor. Bugüne kadar 6.5 milyondan fazla vakanın tespit edildiği ülkede, Kovid-19 nedeniyle ölenlerin sayısı 194 bini geçti. Yüz yüze eğitimin başladığı ülkede virüsün bulaştığı çocuk ve üniversite öğrencelerinin sayısı da arttı. Amerikan Çocuk Hekimleri Akademisi ve Çocuk Hastanesi Vakfı’nın hazırladığı raporda, 20 Ağustos-3 Eylül tarihlerinde, iki haftada yaklaşık 70 bin çocukta Kovid-19 tespit edildiği, çocuklar arasında görülen vakalarda önceki iki haftaya göre yüzde 16 artış olduğu belirtildi. Rapora göre, salgının başından 3 Eylül’e kadar geçen sürede 513 bin 415 çocuğun Kovid-19 testi pozitif çıktı. Çocuklar arasındaki vakalar toplam vaka sayısının yüzde 10’unun  altında kalırken, virüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin ise yalnızca 1003’ü bu kategorideki hastalar oldu. Ülkedeki 52 eyaletin 18’inde çocuklar arasında virüse bağlı can kaybı görülmedi.

CNN International’da yer alan habere göre de 37 binden fazla üniversite öğrencisi ve fakülte çalışanlarında koronavirüs tespit edildi.

BÜYÜK RiSK ALTINDALAR

Birleşmiş Milletler’in (BM) çocuk örgütü UNICEF, koronavirüs salgını nedeniyle milyonlarca çocuğun ihtiyaç duyduğu sağlık hizmetlerine erişim sağlayamadığını duyurdu. Bu çocukların hayatlarının tehlikede olduğunu vurgulayan UNICEF, çocuk ölümlerinin azaltılması konusunda son yıllarda kaydedilen ilerlemenin Kovid-19 nedeniyle tersine dönme riskine dikkat çekti.

BM verilerine göre son 30 yılda, prematüre doğum ve zatürre kaynaklı çocuk ölümlerinin azaltılmasında ciddi ilerleme kaydedildi. 2019 yılı 5 yaşın altındaki çocuk ölümleri açısından en az can kaybına sahne oldu; 1990’da da 12.5 milyon çocuk öldü, geçen yıl ise bu sayı 5.2 milyon olarak kaydedildi. Ancak BM, pandemi nedeniyle çocuk ve annelerin rutin sağlık hizmetlerine erişiminin kısıtlandığına dikkat çekti. Açılamada, UNICEF’in 77 ülkede ülkede yaptığı ankete göre katılımcıların yüzde 68’inin çocukların sağlık kontrollerinde ve aşı programlarında gerilemeden söz ettiği vurgulandı.