‘Anlamsız’ ödül!

Hollanda’da hükümet, yüzlerce Müslüman erkeğin katledildiği Bosna-Hersek’in Srebrenitsa kentinde Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde görev yapan ve katliama göz yummakla suçlanan Hollandalı askerlerden özür diledi, ödüllendirdi.

Başbakan Mark Rutte, dün düzenlenen törende, BM Barış Koruma Gücü olarak 1995’teki soykırım sırasında Srebrenitsa’da bulunan Hollandalı birliğin yetersiz silah ve insan gücüyle görev yaptığını belirterek, bu askerlerden resmen özür diledi. Rutte, Schaarsbergen kentinde düzenlenen törende yaptığı konuşmada, “Hollanda hükümeti adına Dutchbat 3 (Srebrenitsa soykırımı sırasında BM bünyesinde bölgede görev yapan askerler) ekibindeki tüm kadın ve erkeklerden özür dilerim” dedi. Hollandalı askerlerin “imkansız bir göreve” gönderildiklerini savunan Rutte, “Zor koşullarda, hatta bunun mümkün olmadığı durumlarda bile en iyiyi yapmaya çalışan Dutchbat III’e mümkün olan en büyük şükran ve saygılarımı sunuyorum” ifadelerini kullandı. 

Kişi başı 5 bin euro 

AP’nin haberine göre, söz konusu tören geçen yıl yaklaşık 850 kişilik Dutchbat III birliğinin Srebrenitsa’da yaşadıklarını aktaran bir raporun yayımlanmasının ardından geldi. Raporda hükümete “toplu bir jest” yapması gerektiği tavsiyesinde bulunulmuş, askerlerin “olağanüstü koşullarda, kendilerinden imkânsıza yakın şeyler talep edildiğinin tanınması ve takdir eksikliği algısı”nda olduğu belirtilmişti. Hollanda, bunun üzerine Şubat ayında Bosna-Hersek’teki savaş sırasında Srebrenitsa’da görev yapan ve binlerce Boşnak Müslümanın katledilmesini engelleyemeyen askerlerine “jest” olarak kişi başı 5’er bin euro ödeme kararı almıştı. Savunma Bakanı Kajsa Ollongren de, dünkü törende, şu an gazi olarak kabul edilen askerlere “Bronz Onur Madalyası” takdim etti.

Hollandalı askerler, Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’nin soykırım olarak tanımladığı 1995 Srebrenitsa olaylarında General Ratko Miladiç’in liderliğindeki Bosnalı Sırpların ağır silah ve sayısal üstünlüğü karşısında 8 bin erkek ve erkek çocuğunun katledilmesine engel olmamakla suçlanıyordu. 2002’de yayımlanan rapor, Hollandalı askerlerin uygun yetki ve silahlardan yoksun olarak, 30 bin Boşnak’ın sığındığı Hollanda üssüne gönderilmesini ağır şekilde eleştirmişti.

Hollanda Yüksek Mahkemesi de, Bosnalı Sırplarca katledilen 350 kişinin ölümünde kısmen sorumlu olduğuna hükmetmişti. Mahkeme, Hollandalı barış koruma gücünün, ölüm tehlikesiyle karşı karşıya olmalarına rağmen üste bulunan erkekleri tahliye ettiği belirtilmişti. 

BM de Temmuz 1995’te maruz kaldığı saldırıda hafif silahlı Hollandalı askerlere destek olması için NATO hava güçlerine yetki vermemekle eleştirilmişti. Şehrin işgali sonrası çekilen görüntülerde, Hollandalı komutan Thom Karremans’ın, kendisinin ifadesini alan Sırp komutan Ratko Mladic ile kadeh kaldırdığı gözlenmişti.