Almanya’da başa baş yarış

Almanya’da 60.4 milyon seçmen, 20. dönem Federal Meclis’i (Bundestag) belirlemek için sandık başına gitti. Seçmenler, sabah erken saatlerden itibaren seçim merkezlerinin önünde kuyruklar oluştururken, katılımın hayli yüksek olduğu gözlendi. Gazetemiz baskıya girdiği sırada açıklanan sandık çıkış anketleri, seçim yarışının Hristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) ile Sosyal Demokrat Parti (SPD) arasında başabaş geçtiğini ortaya koydu. SPD yüzde 25.8 ile önde görünürken, CDU/CSU’nun oy oranı 24.4 oldu.

47 parti ve 6 bin 211 adayın yarıştığı seçimlerde, 16 eyalette 299 seçim bölgesinde 85 bin sandık kuruldu. 709 milletvekili bulunan Federal Meclis’teki milletvekili sayısının, seçim sistemindeki farklı uygulama nedeniyle daha da artması bekleniyor. Almanya seçimlerinde 100’ün üzerinde Türkiye kökenli aday da bulunuyor. Bu adaylardan en az 20’sinin parlamentoya girmesine kesin gözüyle bakılıyor.

Ülkeyi 16 yıldır yöneten Şansölye Angela Merkel, yeniden aday olmazken, başbakanlık için Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin adayı 60 yaşındaki Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Genel Başkanı Armin Laschet, Sosyal Demokrat Parti’den (SPD) Maliye Bakanı Olaf Scholz ve Yeşiller’den 40 yaşındaki partinin Eş Başkanı Annalena Baerbock yarışıyor.

Kazanan ve kaybeden

Sandıkların kapanmasının ardından yayınlanmaya başlanan ve oyunun kullananların tercihleri sorularak oluşturulan “çıkış anketlerine göre, Sosyal Demokratlar oyların yüzde 25.8’ini alarak yarışı önde götürürken, Hristiyan birlik partileri ise (CDU/CSU) yüzde 24.2’de kaldı. Yeşiller oyların yüzde 14.3’ünü alarak üçüncü sırada yer alırken, Hür Demokrat Parti (FDP) yüzde 11.5 ile 4. parti oldu.

2017’deki seçimlerde yüzde 32.9 oy alan Birlik partileri, böylelikle son seçimde tarihi bir hezimet yaşarken, SPD oylarını yaklaşık yüzde 5 artırmayı başardı. Yeşiller, 2017’de yüzde 8.9 olan oy oranını yüzde 14’a çıkararak “oylarını ean çok artıran parti” olurken, FDP yüzde 1’lik artış yaşadı. buna karşılık 2017 seçimleriyle kıyaslandığında aşırı sağcı AfD yüzde 12.6’den yüzde 10.6’ya, Sol Parti de yüzde 9.2’den yüzde 5’e düştü.

Tahmini sandalye

Öte yandan yine kesin olmayan sonuçlara göre SPD’nin Federal Meclis’te 205, Birlik partilerinin 195, Yeşiller’in 114, FDP’nin 91, AfD’nin 84 ve Sol Parti’nin de 40 sandalyeye sahip olması bekleniyor.

Oy kullanırken şaşırdı

Almanya’da Şansölye Angela Merkel’in yerine geçecek isim için vatandaşlar sandık başına giderken, Birlik Partileri’nin (CDU/CSU) başbakan adayı Armin Laschet’in oy kullanırken yaptığı hata tartışma konusu oldu. Kendi seçim bölgesi Aachen’de, sandığa attığı oy pusulasını ters katlayan Laschet’in, gizli kullanılması gereken oyun pusulada görünmesi kısa sürede sosyal medyada gündem oldu. Federal Seçim Merkezi’nin yayınladığı bilgiye göre seçmenlerin oy pusulalarını katlarken tercihlerinin görünmemesine dikkat etmeleri gerekiyor. Ancak Federal Seçim Kurulu, Laschet’in oyunun geçerli olduğunu açıkladı.

Öte yandan ülkede seçime yoğun ilgi olduğu ve vatandaşların oy kullanmak için uzun kuyruklar oluşturduğu gözlendi.

Üçlü koalisyon olasılığı güçlü

Almanya seçimlerinde ilk sandık çıkış anket sonuçları, ülkede yarışın Hristiyan Demokrat Birlik Partileri (CDU/CSU) ile Sosyal Demokrat Parti (SPD) arasında başabaş geçtiğini gösterirken, SPD’nin yaklaşık 2 puan önde çıkması, eski ortakların önünde yeni koalisyon seçenekleri olabileceği ihtimalini güçlendiriyor. Bunun da, koalisyon görüşmelerinin hayli uzaması ve hükümet kurulmasının gecikmesi anlamına geleceği belirtiliyor. Koalisyon olasılıkları içinde en güçlüsü ise Almanya’da üç partili bir hükümeti işaret ediyor. Aynı şekilde yeni başbakan, ancak koalisyon hükümetinin kurulmasıyla belli olacağından, bu sürede Şansöyle Angela Merkel’in görevde kalması gerekebilecek. Öte yandan ilk seçim sonuçlarının ardından beş farklı koalisyon olasılığından bahsediliyor. Zira CDU/CSU ile SPD, ilk etapta mevcut “büyük koalisyonu sürdürmek”ten yana değil. İşte o seçenekler:

‘Noel’e kadar kurarız!’

Almanya’da ilk sandık çıkış anketlerinin açıklanması sonrasında başbakan adaylarından ardı ardına açıklamalar gelmeye başladı. Gerek SPD gerekse de CDU/CSU’nun adayı, koalisyon hükümetini kendisinin kurabileceğini belirtirken, hükümeti “Noel’e kadar oluşturabiliriz” ifadelerini kullandı.

‘Seçmen benim başbakan olmamı istiyor’

Sosyal Demokrat Parti (SPD) başbakan adayı Olaf Scholz resmi olmayan ilk sonuçların ardından yaptığı açıklamada, Alman halkının kendisini bir sonraki başbakan olarak görmeyi istediğini söyledi. Seçmenlerin SPD’yi, adalet ve iklim başta olmak üzere savundukları konular nedeniyle seçtiğini söyleyen Scholz, seçim sonuçlarını “büyük bir başarı” olarak nitelendirdi. Scholz, söz konusu sonuçlarla seçmenlerin açıkça “hükümet değişikliği” istediğini ifade etti. Scholz, Alman “ZDF” kanalında yaptığı açıklamada da “Almanya’da iyi bir pragmatik hükümetin kurulması için görevin kendisine verildiğini” kaydederken, koalisyon görüşmelerini Noel’e kadar tamamlamak istediklerini belirtti. Scholz, “Yeşiller Partisi’yle ortak noktamız çok, koalisyona üçüncü partinin katılması gereği pazarlıkları zorlaştıracak” diye konuştu.

‘Memnun olduğumuzu söyleyemeyiz’

Seçim sonuçlarını değerlendiren ilk lider, Hristiyan Birlik partilerinin (CDU/CSU) başbakan adayı Armin Laschet oldu. Sonuçlardan memnun olduklarını söyleyemeyeceklerini vurgulayan Laschet, “birlik partilerinin liderliğinde” bir koalisyon kurmak için elinden geleni yapacağını kaydetti. Laschet’in, bir sonraki hükümetin muhtemelen ilk kez 3 partiyle kurulacağını belirtip, “geleceğin koalisyonu” ifadelerini kullanması, FDP ve Yeşiller ile bir koalisyon sinyali olarak yorumlandı. Konuşmasında bu seçim akşamının çok özel olduğunu belirten Laschet, Angela Merkel’le geçen 16 yılın Almanya için iyi yıllar olduğunu vurguladı ve Şansölye’ye teşekkür etti. Bununla Birlikte konuşmayı sahnede izleyen Merkel’in moralinin çok bozuk olduğu gözlerden kaçmadı. Bir CDU üyesinin de, yaptığı açıklamada “Merkel’in ayakkabıları içi doldurulamayacak kadar büyükmüş” ifadesini kullandı.

 Baerbock sorumluluğu kendi üstlendi

Yeşiller Partisi eş başkanı ve başbakan adayı Annalena Baerbock ise, hayal kırıklığı yaratan seçim sonucunun büyük oranda “kendi hataları”ndan kaynaklandığını söyledi. Baerbock, “Bu akşam kutlama yapamıyoruz. Birinci parti olmak ve ülkeyi şekillendirmek istedik. Kısmen seçim kampanyasının başında bizzat yaptığımız hatalar, özellikle de kendi hatalarım nedeniyle bunu başaramadık. Bu sefer yetmedi ama partimizin bir gelecek misyonu var” ifadelerini kullandı. Öte yandan partinin diğer eş başkanı Robert Habeck, hükümette yer almak istediklerini ve partisinin her türlü koalisyon alternatifi için müzakerelere açık olduğunu söyledi.

Partiler sonuçları nasıl karşıladı?

Almanya’daki seçimlerde oy verme işlemi sona erdikten sonra özellikle parti merkezlerinde heyecanlı bir bekleyiş başladı. İlk sandık çıkış anketlerinin belli olmasıyla da, kazanan partilerin taraftarları sevince boğulurken, kaybeden partilerin taraftarları da hüzne boğuldu. SPD taraftarları, ilk sonuçların açıklanmasıyla birlikte bayraklar eşliğinde kutlamalara başladı. Aynı anda CDU/CSU tarafında ise yüzler asıldı, ağlayanlar olduğu gözlendi. Seçimlerde istediği başarıyı elde edemediği söylenen Yeşiller ise, en çok sevinen taraf oldu. Zira oylarını en çok artıran parti olan Yeşiller, aynı zamanda kurulacak bir koalisyonun muhtemel ilgi odağı haline geldi. Bu da ilerleyen saatlerde parti merkezinde dans partisi düzenlenmesine neden oldu.