26.04.2023 - 13:25 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Rusya'nın Ukrayna'ya tanklarını göndermesiyle Karadeniz ve Baltık Denizi yeni parlama noktası haline geldi, Rus jetleri ve NATO savaş uçakları neredeyse her hafta kozlarını paylaşıyor.
İşgal öncesi İngiliz savaş gemisi HMS Defender'a Karadeniz'de jetlerden ateş açan Rusya, Mart 2023'te ise dünyayı alt üst eden hamlesini yaptı. Süper güçlerin ilk kez doğrudan çarpıştığı olayda, iki Rus Su-27 jeti Kırım Yarımadası'nın güneybatısında seyreden bir Amerikan MQ-9 Reaper insansız hava aracının peşine düştü. MQ-9'un önünü kesip önce birkaç kez drone'un üstüne yakıt boşaltan Rus Su-27'leri, 30-40 dakika kadar süren kovalamacada MQ-9 Reaper'ın pervanesine çarptı. Amerikan ordusu insansız hava aracını Karadeniz'de uluslararası sularda düşürdü.
Karadeniz'deki şok henüz atlatılamadan bu kez Alman ve İngiliz savaş uçaklarıyla Rus jetleri Avrupa'da karşı karşıya geldi. Baltık Denizi üstünde uçarken Estonya hava trafik kontrol kulesiyle bağlantısı kopan Rus jetinin önü, Typhoon savaş uçaklarıyla kesildi.
Mart ayı sona ererken, bu kez ABD'ye ait stratejik bombardıman uçağı B-52 Avrupa semalarındaydı. Nükleer başlık taşıyabilen B-52'ye, İtalya, İspanya ve Romanya savaş uçakları eşlik etti. İtalyanlar Typhoon, İspanyollar F-22 ve Romanya ordusu ise kadraja F-18'lerle girdi. Görüntülerin Baltık Denizi'nin üzerinde kayıtlara geçtiği belirtildi ancak resmi bir doğrulama gelmedi.
Nisan ayının ilk günlerinde NATO jetleri Rusya'ya ait Il-76'nın yanında belirdi. Litvanya'dan kalkış yapan Romanya'ya ait F-16 jetleri, Rus askeri nakliye uçağını izledi. NATO'dan yapılan resmi açıklamada, Il-76'nın bir uçuş planı bulunmadığı, hava trafik kontrolüyle de temas kurmadığı belirtildi.
Baltık Denizi'ne taşınan gerilimi bölge ülkesi Finlandiya'nın NATO'ya resmen katılımı izledi. Putin'in Ukrayna'ya saldırmasıyla tarafsızlığını bir kenara bırakan Finlandiya, ittifakın 31'inci üyesi oldu. Finlandiya'nın NATO'ya girişiyle, Rusya ve ittifak arasındaki kara sınırı iki katına çıktı. Zira, Finlandiya 1340 kilometreyi bulan hatla Rusya ile en uzun sınıra sahip Avrupa Birliği ülkesiydi.
Finlandiya'nın NATO'ya dahil olmasından yalnızca dört gün sonra, Baltık Denizi'nde bir kez daha alarm verildi. Litvanya'daki Siauliai Üssü'nde konuşlu NATO F-16'ları, Baltık Denizi'nde seyreden iki Rus savaş uçağının önünü kesti. İttifak, NATO bölgesi yakınında uçan Rus jetlerini önleyen Romanya F-16'larının ilk kez 'Karpatyalı Engerek' için havalandığını duyurdu.
NATO, 21 Nisan tarihinde ise yine Baltık Denizi semalarında gerçekleşen kapışmayı duyurdu. Duyurudan bir gün önce, ittifak üyesi Danimarka ile NATO partneri İsveç'e ait jetler Baltık üstünde uçan Rus savaş uçağının yönünü değiştirdi.
NATO'nun Twitter mesajında dikkat çeken vurgu, henüz ittifaka üye olamayan İsveç'le Danimarka'nın ilk kez böyle bir misyonda birlikte yer almasıydı. Finlandiya ile birlikte NATO üyeliğine başvuran İsveç, Türkiye ve Macaristan'ın onayını alabilmiş değil.
Alman hava kuvvetleri ise, bugün iki Rus Su-27 ve bir Il-20 uçağının peşine düşüldüğünü açıkladı. Baltık Denizi'nde seyreden Rus filosu fark edilir edilmez İngiliz ve Alman savaş uçakları havalandı.
Alman yetkililer, radyo sinyalleri olmadan Baltık semalarındaki uluslararası hava sahasında uçan Rus jetlerinin önünün Eurofighter'larla kesildiğini belirtiyor.
Rusya'nın Ukrayna işgali, on yıllardır ordusuna ciddi bir yatırım yapmayan Almanya'yı hızlı bir dönüşüme zorladı. Berlin yönetimi, ilk etapta ordunun modernizasyonu için 100 milyar euroluk bir bütçe ayırdı ve ABD'den F-35 jetleri sipariş etti.
NATO ise, Doğu Avrupa'daki üyelerine karşı beliren Rus tehdidine karşı Soğuk Savaş döneminde bile görülmeyen bir askeri yığınağa girişti. İttifakın doğu kanadına on binlerce NATO askeri konuşlandırıldı, ABD füzeleri yerleştirildi.
Baltık Denizi, stratejik açıdan Kremlin'in Batı'ya açılan kapısı. Putin'in memleketi St. Petersburg ve Rusya'nın Avrupa'nın göbeğindeki toprağı Kaliningrad Baltık kıyısında kurulu. Baltık Denizi'ndeki Rus toprakları ise, NATO üyeleri Danimarka, Almanya, Polonya, Letonya, Litvanya Finlandiya ve Estonya ile çevrili. Ki, listedeki Estonya, Litvanya ve Letonya eski Sovyetler Birliği ülkeleri.
Baltık Denizi altından geçen Kuzey Akım 1 boru hattında gerçekleşen patlama hala gizemini korurken, NATO ülkeleri ve Rusya birbirlerini suçluyor.
Haziran 2022'de ise, Avrupa Birliği üyesi Litvanya'nın yaptırımları uygulamak için Rus toprağı Kaliningrad'a ürün geçişine izin vermemesi büyük bir krizi tetiklemişti. Moskova, trenleri durduran Vilnius yönetimine ağır tehditler savurdu. AB yaptırım listesinde kömür, metaller, inşaat malzemeleri ve gelişmiş teknoloji ürünleri vardı.
Rusya'yla kara bağlantısı olmayan Kaliningrad, 1945'te yani İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda savaşı kaybeden Almanya'dan alınarak Rusya toprağı haline getirilmişti. Baltık Denizi'ne açılan ve AB üyeleriyle kara komşusu olan bölgenin Moskova için stratejik önemi çok büyük.