21.07.2024 - 16:12 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr
NASA'nın 'Curiosity' adlı uzay aracı Mars'ta bugüne kadarki en sıra dışı bulguyu elde etti: Saf sülfürden kayalar. Her şey, yaklaşık bir ton ağırlığındaki aracın bir kayanın üzerinden geçip onu kırmasıyla başladı ve böylece Kızıl Gezegen'de daha önce hiç görülmemiş sarımsı yeşil kristaller ortaya çıktı.
Curiosity’nin proje bilimcisi Ashwin Vasavada, bu keşfi 'çölde vaha bulmak gibi' olarak nitelendirdi. Vasavada, şöyle konuştu:
"Bunun tüm görevin en tuhaf ve en beklenmedik bulgusu olduğunu düşünüyorum. Şunu söylemeliyim ki burada çok fazla şans var. Her kayanın içinde ilginç bir şey yoktur."
Bilim insanları, aracın, üç milyar yıl önce akan su ve enkaz karışımı sayesinde ortaya çıkmış gibi görünen dolambaçlı bir oluk olan Gediz Vallis Kanalı'nı araştırmasını istiyordu.
Vasavada ve ekibi uzay aracının tekerlek izlerinin ortasında ezilmiş bir kaya fark ettiler. Bilim insanı, kayanın daha yakından çekilmiş bir fotoğrafının 'akıllara durgunluk veren' bulguyu netleştirdiğini söyledi.
Milyonlarca yıl varlığını sürdüren göller ve organik maddelerin varlığı gibi Curiosity'nin bazı keşifleri, aracın nihai hedefi olan görevinde rol oynadı: Mars'ın yaşanabilir ortamlara ev sahipliği yapıp yapmadığını belirlemeye çalışmak.
Şimdi bilim insanları, Mars'taki saf sülfür varlığının ne anlama geldiğini ve bunun Kızıl Gezegen'in tarihi hakkında ne söylediğini bulma arayışındalar.
Daha önce Mars'ta sülfür içeren bileşikler bulunsa da ilk defa sülfür saf hâlde tespit edildi. NASA'ya göre saf sülfür kristalleri sadece belirli şartlar altında oluşuyor ve dahası, bölgenin geçmişinde bu kristallerin oluşumu sağlayabilecek bir olay bulunmuyor.
Saf sülfürün keşfi yeni sorular ortaya çıkarıyor. Bu keşif doğrudan yaşam belirtisi olmasa da, Kızıl Gezegen’de geçmişte yaşanabilir koşullara sahip olduğuna dair ipuçları sunuyor.
Uzay aracı, keşfin ardından bölgede detaylı incelemeler yapmayı sürdürüyor. Ekip kayalardan alınan örnekleri kimyevi analize tabi tutarak, Mars’ın su tarihi ve zamanla nasıl aşındığı hakkında daha fazla bilgi edinmeyi hedefliyor.
Sülfatlar genellikle su ve diğer minerallerin etkileşimi sonucu oluşurken, saf sülfür çok özel koşullar altında meydana geliyor. Bu koşulların Curiosity’nin keşfi yaptığı bölgede oluştuğu daha önce bilinmiyordu. Sülfür, tüm canlı organizmalar için hayati öneme sahip bir element olarak kaydediliyor.