26.10.2022 - 12:57 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
'Kısmi seferberlik', 'referandum', 'ilhak', 'sıkıyönetim', 'tahliye'... Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişiminde dokuzuncu aya girilirken, Kremlin'in yalnızca son birkaç haftada dolaşıma soktuğu hamleler cephedeki tabloyu değiştirmedi. Aylarca direndiği seferberlik kararını 'kısmi' olarak veren Rus lider Vladimir Putin, 300 bin yedek askeri Ukrayna'ya göndermeye başladı. En az 70 bin askeri Ukrayna'da öldürülüp veya yaralanıp devre dışı kalan Putin, yedek birlikleri sahaya sürse de bozgun kapıya dayandı.
Ukrayna ordusu hem doğudaki Donetsk'te hem de güneydeki Herson'da Rus işgalcilere karşı saldırıyor. Amerikan Washington Post gazetesi, Rus paralı asker grubu Wagner üyelerinin Donetsk'teki kilit nokta Bakhmut'tan geri püskürtüldüğünü bildiriyor.
Gazetenin haberine göre, Ukraynalılar yalnızca Donetsk'te değil Kreminna ve Svatove arasındaki kritik otoyolun kontrolünü aldıkları Luhansk'ta da yeni bir hız kazandı. Kremlin yanlısı WarGonzo'nun günlük yayımladığı bilgi notu da, Ukraynalıların Luhansk'a doğru taarruza geçtiğini doğruluyor.
Güneydeki Herson'dan geçen haftadan bu yana sivilleri tahliye eden işgalci Rusya, daha önceki tahminlerin aksine şimdiye kadar ele geçirebildiği tek bölgesel başkenti savunmaya hazırlanıyor. Dinyeper Nehri üstündeki köprüler yıkılmasına rağmen Rus ordusu Herson'a feribotlarla yedek askerler taşıyor.
Büyük bir mücadelenin sürdüğü Donestk'teki Bakhmut'ta ise özellikle beton fabrikası çevresinde yoğun çatışmalar var. Ukraynalılar, Wagner Grubu'nun paralı askerlerinin hücumuna rağmen fabrikayı geri almayı başardı.
Washington Post'taki bir başka dikkat çekici haberde, Wagner Grubu'nun sahibi milyoner iş insanı Yevgeni Prigozhin'in Putin'le yaptığı birebir görüşmenin sansasyonel detayları var. Haberini kimliğini açıklamayan Amerikalı iki üst düzey yetkiliye dayandıran Washington Post'a göre, Prigozhin Putin'le iletişime geçerek savaşta Rus ordusunun yanlış yönetildiğini ve cephede hatalar yapıldığını söyledi.
'Paralı asker patronu Ukrayna savaşındaki beceriksizlik üzerine Putin'e içindekileri söyledi' başlığıyla sunulan haberde, ayrıca Prigozhin'in Rusya Savunma Bakanlığı'nın fazlasıyla Wagner'den yararlanmasına rağmen bunun karşılığında gruba gerekli finansman ve kaynakları sağlamadığından şikayetçi olduğu da öne sürüldü.
Haberde, sosyal medyada görülen ve Wagner askerlerinin temel gıdayla ekipmanlara sahip olmadığını söylediği videonun, Prigozhin tarafından Kremlin'e baskı yapmak için hazırlandığı da iddia edildi.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Washington Post'un yorum talebini reddetti.
Kremlin Sarayı'nın yemek işini yönettiği için 'şef' lakabıyla anılan Prigozhin, eylülde Rusya'daki bir hapishanede yer alan mahkumlarla konuşarak, onları Wagner'e katılıp savaşmaya çağırmıştı. Rus oligark, konuşmasında mahkumlara altı ay Wagner adına cephede görev yapmaları karşılığında serbest bırakılacağını söylemişti.
ABD'nin önde gelen gazetelerinden Washington Post'un yayımladığı Prigozhin haberinin hemen ardından gelen Savaş Araştırmaları Enstitütüsü'nün (ISW) değerlendirmesi, gözden kaçacak gibi değil. ISW'ye göre, Slovikiler apaçık Putin'le çatışıyor ve Wagner'in patronu Prigozhin bilgi sahasını ele geçirdi.
Ortaya çıkan doğrudan çatışma tablosu, Putin'in en yakınındaki bazı isimlerin (Slovikler) daha önceki tahminlerin aksine Rus lidere körü körüne itaat etmediğini gösteriyor. ISW, köşeye sıkışan Putin'in savaş taraftarlarının iştahını tatmin etmek için elinden gelen her şeyi yapacağını belirtiyor.
Yevgeny Prigozhin'in Rusya lideri üstündeki etkisine özellikle dikkat çeken Washington merkezli ISW, Putin'in Rus ordusunun Ukrayna'daki herhangi bir yanlış adımından sorumlu olmayan Wagner'e bağımlı hale geldiği yorumunu yaptı.
Rusça'da kelimenin tam karşılığı 'güçlü adamlar' anlamına gelen Sloviki, Putin’in yakın çevresini saran bir grup yönetici eliti temsil ediyor. 'Putin klonları' olarak da tanımlanan bu kişiler aslında aynı köke sahip bir ağacın dalları gibi... Bu kök; Sovyetler Birliği’nin istihbarat geleneği. Listenin en tepesinde Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Patruşev var. Dış İstihbarat Servisi Başkanı Narışkin, iç güvenlik ve istihbarat servisi FSB'nin başkanı Alexander Bortnikov ve elbette Savunma Bakanı Sergey Şoygu, diğer öne çıkan Slovikler.
Slovikler, Rus liderin sekiz yıl önce Ukrayna toprağı Kırım'a el koymasından bu yana, Putin'in ifadesiyle 'siyasi kariyerinin en önemli kararlarını verirken' hep yanındaydı.
Çekirdek kadronun bir başka özelliği ise; Batı'nın Rusya'yı küresel bir güç olmaktan alıkoyacak projeler yürüttüğü fikrine kalpten inanıyor olmaları. Kolayca tahmin edebileceği gibi, 24 Şubat'ta duyurulan Ukrayna'ya saldırı kararının mimarları da Slovikler.
Amerikan Foreign Policy dergisi ise, dünyada yankılanan bir haber yayımladı. 'Rusya Afgan komandoları askere alıyor' başlıklı haberde, ABD ve NATO tarafından eğitilip geçen yıl Taliban'ın iktidarı ele geçirmesiyle işsiz kalan eski askerlerin Moskova'dan iş teklifi aldığı bildiriliyor.
Habere göre, ABD ve Batılı ülkeler tarafından yüzüstü bırakılan Afgan özel kuvvetler askerleri, Rusya'nın kendileriyle Ukrayna'da savaşmaları için iletişime geçtiğini söylüyor.
Yalnızca üst düzey birkaç yüz komutanın ABD tarafından Afganistan dışına çıkarıldığını vurgulayan Foreign Policy, 20 yıl boyunca Amerikalılar tarafından eğitilen binlerce Afgan askerin Taliban'ın Kabil'e girmesiyle komşu ülkelere kaçmak zorunda kaldığını hatırlatıyor.
Dergiye konuşan Afgan güvenlik kaynakları, sayıları 30 bini bulan askerlerin Ukrayna'da hezimete sürüklenen Rusya'nın cephe hattında ihtiyaç duyduğu farkı yaratabileceğini dile getiriyor.
Rusya'nın sıkı müttefiki Kuzey Kore'nin 100 bin askerini Ukrayna'ya gönderebileceği yaz aylarında gündeme gelmişti. Pyongyang'ın ayrıca hasar gören tanklar ve diğer silahları onarması için teknik ekip teklifini de Moskova'ya ilettiği aktarılmıştı.
Birkaç günde Kiev'i ele geçirip kukla bir rejimi iktidara getirmeyi hedefleyen Vladimir Putin, Ukrayna'da beklemediği bir direnişle karşılaştı. Rus ordusu, Nisan ayında Kiev çevresinden, Eylül'de ise Harkov'dan utanç verici geri çekilmelere imza attı.
Ukrayna'ya on milyarlarca dolarlık silah gönderen ABD'nin başını çektiği Batılı ülkeler, Putin'in füze yağmurunun ardından yeni adımlar atıyor. Uzun menzilli HIMARS füzeleriyle savaşın kaderini değiştiren ABD, şimdi de Rus füzelerine karşı HAWK'ı Ukrayna'ya yolluyor. HAWK'lar özellikle insansız hava aracı ve seyir füzesi saldırılarına karşı etkili.
Amerikalı yetkililer, HAWK sisteminin Raytheon Technologies’in ürettiği Patriot füze savunma sisteminin öncülü olduğunu ve Patriotlar’ın Ukrayna için masada olmadığını belirtiyor.
HAWK füzeleri, ABD'nin Rusya'nın işgalini engellemek için halihazırda gönderdiği daha küçük ve daha kısa menzilli bir hava savunma sistemi olan Stinger füzelerinden daha gelişmiş bir sistem.
Ukrayna'ya 17,6 milyar dolar tutarında silah ve askeri ekipman temin eden Joe Biden yönetimi, Vietnam dönemi teknolojisine dayanan ancak birkaç kez güncellenmiş olan HAWK ekipmanını transfer etmek için başkanlık yetkisini kullanabilir. Başkana verilen özel bir yetki olan PDA, ABD'nin acil bir durum karşısında Kongre onayı olmaksızın stoklardan hızlı bir şekilde savunma malzemeleri ve hizmetleri transfer etmesine olanak sağlıyor.
ABD'nin yanı sıra İspanya da Ukrayna'ya dört adet HAWK rampası göndermeyi planlıyor.
Salı günü Kiev'i ziyaret eden Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ise, Ukrayna'ya iki adet MARS çoklu roket sistemi veriyor. Rus işgali yaklaşırken Ukrayna'ya miğfer gönderen Almanya, Putin'in saldırı emri vermesiyle politikasında 180 derecelik bir değişikliğe gitti. Berlin yönetimi, geçtiğimiz haftalar da IRIS-T hava savunma sistemini Ukrayna'ya ulaştıracağını duyurmuştu. Ukraynalılar, halihazırda yaz mevsiminde sevk edilen Gepard uçaksavar tanklarını Ruslara karşı kullanıyor.