ABD, boğazlardan geçiş izni istiyor

ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’un sözcüsü Bryan Whitman, Amerikan Dışişleri Bakanlığının, Gürcistan’a
insani yardım gönderilmesinde Amerikan donanma gemilerinin Boğazlar’dan geçişi için gereken bir anlaşma üzerinde Türkiye ile çalıştığını söyledi.

Whitman, Pentagon’da gazetecilere açıklamasında, şu ana kadar 14 adet Amerikan askeri kargo uçağının Gürcistan’a insani yardım taşıdığını ve Washington’ın, bu insani yardımların deniz yoluyla da taşınması
olasılığını değerlendirdiğini kaydetti. Whitman, 14 Amerikan uçağının Gürcistan’a taşıdığı yardımın toplam 4,2
milyon dolar değerinde olduğunu ve tıbbi malzemeler, antibiyotik, battaniye, çadır, su ve yiyecek içerdiğini kaydetti.
Whitman, "ABD Dışişleri Bakanlığı, insani yardım operasyonlarının devamını sağlamak için diğer olasılıklara da bakıyor. Bunlar arasında donanma gemilerinin kullanımı da bulunuyor" dedi. Whitman, "ABD Dışişleri Bakanlığı, Türk Boğazları’ndan geçiş için gerekli anlaşmanın sağlanması ve buna benzer şeyler üzerinde çalışıyor" diye konuştu.
ABD Genelkurmay Başkan Yardımcısı James Cartwright, Washington’ın, Gürcistan’a iki adet insani yardım amaçlı hastahane gemisi gönderme üzerinde çalıştığını söylemişti.

McClatchy gazeteler grubu tarafından yayınlanan bazı haberlerde ise, Türkiye’nin, Boğazlar’dan geçiş konusunda yardımcı olmadığı iddia edilmişti. Ancak Amerikalı yetkililer, henüz izin talebinde bulunulmadığı yönünde açıklama yaparak bu iddiaları yalanlamıştı. Bryan Whitman, donanma gemileri için, "bu gemiler bize daha büyük miktarda yardım malzemeleri kapasitesi sağlayacaktır" dedi. Ancak Whitman, gemilerin türü konusunda bilgi vermedi.
Dışişleri Bakanlığı, cuma günü yaptığı açıklamada, Ankara’nın, Gürcistan’a yardım göndermek isteyen ülkelerle işbirliği yaptığını ve hiçbir insani yardım önerisi talebinin geri çevrilmediğini bildirmişti. Boğazlar’dan uluslararası geçiş, 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi çerçevesinde düzenleniyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Robert Wood da gazetecilere, son olarak beş uçağın hafta sonunda Tiflis’e, yerlerinden edilen insanlar için ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından sağlanan uyku tulumu, battaniye, yara bandajı ve ilk yardım malzemeleri taşıdığını kaydetti. Wood, 5 uçağın daha Gürcistan’a giderek, ABD Savunma Bakanlığı tarafından sağlanan 25 bin adet hazır paket yemek götüreceğini de belirtti. Hafta sonunda, Amerikan Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) yetkililerinin Gürcistan’a giderek, ne tür yardım gerektiği konusunda ön incelemede bulunduğu belirtiliyor.

TÜRKİYE İZİN VERMEDİ İDDİASI...

ABD’deki düşünce kuruluşu Heritage Vakfı’nın Rusya Ve Avrasya Çalışmaları uzmanı Ariel Cohen, Türkiye’nin,
iki Amerikan hastahane gemisinin insani yardım amacıyla Karadeniz’e girmesine izin vermediğini savunarak, bu tutumu, 1 Mart tezkeresine benzetti.
Düşünce kuruluşları Amerikan Dış İlişkiler Konseyi ve Londra’daki Stratejik Çalışmalar Uluslararası Enstitüsü üyesi de olan Cohen, Heritage Vakfında düzenlenen Kafkasya’daki krizle ilgili bir oturumu yönetti.
Cohen, Türkiye’nin, insani yardım amacıyla Karadeniz’e iki hastane gemisi göndermek isteyen ABD’ye yardımcı olmadığı yönünde haberler bulunduğunu belirterek, "Türkiye bizim NATO müttefikimiz ve Gürcistan’ın da bir dostu olarak, komşusu Gürcistan ve Amerikalı müttefiklerine karşı daha destekleyici bir tutum almalıydı" dedi.
Boğazlar’dan geçişi düzenleyen Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne hiç değinmeyen Cohen, "son olay, Türkiye ile yaşanan tatsız bir anıyı hatırlatıyor. O da, Türk-Amerikan ilişkilerine derin şekilde zarar veren, 2003 yılında Amerikan askerlerinin Türk limanları ve Türk topraklarını kullanarak Irak’a girmesine izin verilmemesidir. Şu ana
kadar, bu olayı arkamızda bıraktığımızı umuyordum" diye konuştu.

Geçen hafta içinde, ABD’de McClatchy gazeteler grubu, ABD’nin Türkiye’den, insani yardım amacıyla iki gemisini Boğazlar’dan geçirmek için izin istediğini ileri sürmüştü. Amerikalı yetkililer ise, ABD’nin bu tür planlar üzerinde çalışmasına karşın, Türkiye’den henüz bir izin talebinde bulunulmadığını belirtmişti.

-"DOĞU-BATI ENERJİ KORİDORUNU ENGELLEMEYE ÇALIŞIYORLAR"-

Oturuma katılan Gürcistan’ın yeniden entegrasyondan sorumlu Devlet Bakanı Temuri Yakobaşvili, Rusya’nın, doğu-batı enerji koridorunu engellemeye çalıştığını, çünkü bu koridorun, Orta Asya’nın gelişmesini sağlayacağını ve Rusya’nın da bunu istemediğini söyledi. Yakobaşvili, "Ruslar, bu koridorun kendi ellerinde olduğunu göstermek istiyor.
Böylece Orta Asya’ya, onun petrol ve gazına her kim ulaşmak isterse Rusya’dan geçmek zorunda kalacak. Rusya’nın iznini almak zorunda kalacak" dedi.
Rusların, Baku-Tiflis-Ceyhan boru hattını balistik füzelerle hedef aldığını ancak vuramadığını iddia eden Yakobaşvili, Rusların, Batum’a giden demiryolu köprüsünü de havaya uçurduğunu ve Azerbaycan’dan demiryoluyla geçen petrolün önünü kestiğini söyledi. Aynı oturuma katılan Gürcistan’ın Washington Büyükelçisi Vasil Sikharulidze, Kafkasya’daki krizin, Hazar petrol ve gazının geçtiği yol üzerinde Rusya’nın güç kazanma çabasının sonucu olduğunu söyledi.
Batının, Rusya’nın tutumu karşısında çaresiz olmadığını söyleyen Sikharulidze, bunun için "birlik" gösterilmesi gerektiğini, aksi takdirde "Rusya’nın yayılmacı eylemlerinin devam edeceğini" savundu.