Şereflikoçhisarlı Grimm Kardeşler

Bilmem hiç duydunuz mu, Şereflikoçhisar ilçesinin bir köyü vardır. Adı Grim. Ben de gençlik yıllarımda bir arkadaşımdan, Şahin Uzunöz’den öğrenmiştim. Çocuk edebiyatıyla da ilgilendiğim için Şahin’e, "Yahu bu ‘Grimm Kardeşler’ sakın Şereflikoçhisarlı olmasınlar!" diye takılırdım. O da bana, "Grim köyünden Almanya’ya işçi giden birkaç kişi varmış. Ama Jacop’la Wilhelm Grimm Kardeşler’in Berlin’e Grim köyünden gittikleriyle ilgili bir belge yok," derdi.
***
Bilmem hiç duydunuz mu? Anadolu’da üşüyen birini görünce şöyle bir deyim kullanılır, "Griminlin’in iti gibi ne titriyon?" Kimi yerlerde de Grimm yerine, "İmir’in iti gibi,"
deyimi kullanılır.
Kışlar, Ankara bölgesinde olduğu gibi Grim köyünde de öyle soğuk geçermiş ki, o soğukta kar üstünde yatan kangallar, çoban köpekleri bile soğuktan tir tir titrerlermiş. Elbette ki bu ilginç bir rastlantı: Grimm Kardeşler’in Şereflikoçhisarlı olmaları için mantıklı bir kanıt yok.
***
Yıllar önce halamın anlattığı masallardan birinin bir Türkmen masalı olduğunu öğrenmiştim. Bu masalın anlatıldığı yörelerde de hep Türkmenler oturuyordu. Bu, "Tozlu Bey’le Şak Şak Padişahı" adlı bir halk masalıydı. Masalın baş kahramanı çizmeli bir tilkiydi. Gerçekte de masalda anlatılan kahraman ancak bir tilki olabilirdi. Ama masal Avrupa’ya gidince hemen, "Çizmeli Kedi" masalına dönüşmüştü. Gerçekten aynı masaldı ve bu masalda tilkinin yaptıklarını asla bir kedi yapamazdı. Karakter bir tilkiye göre yazılmıştı ve çizmeli kedi bu masala uymuyordu.
***
Batı’da çocuk edebiyatının temelinde Doğu masallarının büyük bir yeri vardır. Simbad’lardan Alaaddin’lere, Beydaba masallarından Ezop’a kadar pek çoğu Anadolu ve Doğu kaynaklıdır. Bu yüzden "Çizmeli Kedi" masalına hiç masum düşüncelerle bakmıyorum.
***
Grimm Kardeşler, Jacop ve Wilhelm oldukça iyi eğitim görmüş, Marburg Üniversitesi’nde hukuk tahsili yapmış, daha sonra Göttingen Üniversitesi kütüphanesine profesör olarak atanmış, Berlin Kraliyet Bilimler Akademisi üyeliğine atanmış iki değerli araştırmacı. Halk şarkıları, özellikle de halk masalları derlemeleriyle tanınan Grimm Kardeşler, aynı zamanda dil bilim alanında uzmanlaşmış dilcilerdir. 1812 ila 1822 yılları arasında topladıkları halk masalları ve efsaneleri 10 yılda derlemişler, ama ancak 32 yıl sonra yayınlatabilmişlerdir. Bu kitaplar, yanlış anımsamıyorsam, geçtiğimiz yıllarda dört cilt olarak Afa Yayınları’ndan çıkmıştı. Şimdi de Yapı Kredi Yayınları tarafından kaliteli bir basım ve orijinal baskısındaki resimleriyle, iki cilt olarak yayınlandı. Bu değerli kitapları bütün okurlarıma salık veriyorum.
İsim benzerliği de olsa Grimm Kardeşler Şereflikoçhisar’dan hemşehrimiz sayılırlar:)