“Dijital dönüşüm şart”

Motto Yayınları’ndan çıkan “Dijital Haçlı Seferleri” kitabının yazarları akademisyen Dr. Murat Dağıtmaç ve yazar, yönetmen Okan Özbay zamanımızın çoğunu geçirdiğimiz dijital dünyaya, sosyal medyaya farklı bir bakış açısı sunuyorlar.

Kitabınızda dijital Haçlı seferlerinden bahsediyorsunuz.Neden?

Okan Özbay: Haçlı kültürü geçmişten beri Doğu’ya karşı saldırgan tavırlar içerisinde ve üstünlük kurma, sömürme, değerlere çökme şeklinde olan bir kültür. Biz bunun dijital süreçte de devam ettiğini iddia ediyoruz. Amerika başta olmak üzere Batılı ülkelerin beyin kontrolü ve manipülasyon çalışmaları var geçmişte. Bu konular bugünün dünyasında da çok izdüşümü olan örnekler sunuyor. Yaşadığımız sosyal medya gelişimi, modern tabiriyle algı yönetimi denen düzenekler öyle kendiliğinden gelişmiş süreçler değil. Facebook’ta iki milyar insan sadece eğlenip arkadaşlarıyla sohbet etmiyor. Bilinçli bir şekilde ayrıştırma, ötekileştirme çalışmaları olduğuna ve insanların aralarındaki muhabbetin, samimiyetin bitirildiğine inanıyoruz.

“Çocukların dilinde konuşmalıyız”

Öngördüğünüz negatif son nedir?

Okan Ö.: İki türlü olabilir: İlki robotların üstünlüğünün artarak gitgide insanların yoksullaşacağı, yapay zeka hakimiyetinde teknolojik bir distopya. Ruhumuz, inanç ve bizi insan kılan değerlerimiz kısmına gelince, Doğu toplumlarındaki insanı insan yapan değerler kümesi de yok olduğunda konu kapanmış olacak. Robotlaşmış insanlar ve insanlaşmış robotların aynı düzlemde olduğu bir süreç çıkacak. Bizim bahsettiğimiz kavram Anadolu irfanı. Bu coğrafyayı bin yıl idare edebilen Anadolu irfanına tekrar dönmemiz gerek. Bu irfanın içerisinde İslam dininin kuralları, anlayışı da var.

Dijital liderliği geleceğin mesleği, öne çıkacak kabiliyeti olarak gördüğünüzü söylüyorsunuz.

Murat Dağıtmaç: Bu zamana kadar biz hep takip eden olduk. Yetişen gençlerimiz de Avrupa ülkelerine, Silikon Vadisi’ne gittiler. Ya bu şekilde devam edecek ya da buna el atılacak. Milli bir dijital dönüşüm projesi olmalı. Güney Kore’de Dijital Dönüşüm Bakanlığı kuruldu ve Samsung gibi bir marka oluşturuldu örneğin. Kendi sistemimizi kurmalı, kendi ihtiyacımıza göre doğru içerikler üretmeliyiz.

Okan Ö.: Dijital dönüşüm şart. “Dünya nereye gidiyor?” , “Bizim ne üretme potansiyelimiz var?” soruları önemli. 15-20 yıl sonrasının ürünlerini üretmeliyiz.

Bu süreçte eğitimin rolü nedir?

Murat D.: Eğitimde dönüşümün acilen başlaması, öğretmenlerimizin zihinsel dönüşümlerini hızla gerçekleştirmeleri gerekli. “Dijital hayat, dijital gelecek nedir, ben bunun neresindeyim?” sorularını sormalılar. Öğretmenler dönüşmeden toplumun dönüşme şansı yok. Bu bizim geleceğimiz diyorsak, dijitale doğmuş olan çocuklarımızın dilinde konuşmalıyız.

“Dijital ilmihale ihtiyacımız var”

Kitapta dijital haram ve helal gibi kavramlardan bahsediyorsunuz.

Okan Ö.-Murat D.: Batılıların dijital diye önümüze koyduğu içerik onların kendi ananelerinin, değerlerinin içeriği. Dijital ürünlere de yerli, milli mi; helal mi haram mı diye dikkat edilmeli. Dijital helali ve haramı ayırmamızı sağlayacak yeni fıkıh bilgisine ait bir dijital ilmihale ihtiyacımız var. Diyanet İşleri ve bilginlerimizin bu konuya eğilmesi gerekiyor. Sosyal medyada afişe etme kültürü örneğin... Narsisizm sizi kibre taşıyan bir şeydir. Dolayısıyla narsisizme yol açacak her şey günahtır. İntihal, emek hırsızlığı kültürü yine aynı şekilde. Dedikodu yüz yüzeyken üç kişiye ulaşıyorsa, Facebook’la çok daha fazlasına ulaşıyor. Çok kullanılan “Stalklama” kavramı da dijital ilmihalin cevaplaması gereken sorulardan.