Buyrun sıkılmayın, geri durun sokulmayın*

Kırmızı bir yemeni deseni ile süslü bir kitap. İçindeki kitap ayracından minicik bir oya sallanıyor. Grafik tasarımcı Güler Sarıgöl Köymen’in “Kızlarına el veren tüm annelere ve onların kızlarına” ithaf ettiği “Annesinin Kızı” isimli kitap iki bölümden oluşuyor. İlk bölümde Köymen’in “Anne eli değince bir başka oluyor” dediği tarifler yer alıyor. Yanlarında yemeği anne eli değmiş kıvama yaklaştıracak ipuçları yer alıyor. Aralarda hikayeler, anılar, mutfağa ve pazara dair tavsiyeler... Sayfaların kenarlarında da Köymen’in annesinin çok kullandığı “Artsın eksilmesin, taşsın dökülmesin”, “Aklımda duracağına karnımda dursun” gibi atasözleri... İkinci bölüm başka anne-kızların tariflerine ayrılmış. Siyah-beyaz fotoğraflara iştah açan yemeklerin fotoğrafları eklenmiş. Sonuçta ortaya el emeği, göz nuru yemekli bir hatıra defteri çıkmış.

Böyle bir kitap hazırlayacağınızı annenizle paylaştığınızda ne tepki verdi?

Çok duygulandı. Aslında bir kitap fikriyle başlamadım. Annemin tariflerini sadece kendime kaydetmek istedim. Grafik tasarımcılık olan mesleğimin dürtmesiyle kitap gibi olmaya başladı. Tarifleri kaydederken sayfaları tasarlamaya, amatörce fotoğraflarını çekmeye giriştim.

“Hâlâ annenin gönderdiği yemeklerle sofra kuruyorsun!”

Yemek yapmayı ondan mı öğrendiniz?

Annemin sayesinde mutfağa giremeyen iki kızkardeştik biz. Annelerimizin ev içinde saklı kalmış emeğini görüp çalışma hayatına adım atmak isteyen kızlar olarak pek de mutfakla ilgimiz olamadı. Ama tabii ki anneme yardımcı olmuştuk ve mutfakta onu çok izlemiştik. Bir gün bir arkadaşım “Hâlâ annenin gönderdiği yemeklerle sofra kuruyorsun!” dediğinde fark ettim ki o her zamanki özverisiyle hayatımızı kolaylaştırıyor, biz de günlük yorgunluklar nedeniyle hemen hazır gelen yemeklere evet diyorduk. Bir gün sokaktaki satıcıdan çintar (çam mantarı) aldım ve eve geldim. Nasıl yapıldığını bildiğim halde telefonda annemden tarif aldım. Piştikten sonra tattım, hemen annemi arayıp “Anne, aynı senin yaptığın gibi oldu!” dedim. Kendimce rüştümü ispatlamıştım artık. Günlük, ev mutfağında pişen her türlü yemeği sırası geldikçe püf noktalarını öğrenip kendi mutfağımda yapmaya başlamıştım.

İlk bölümde annenizin tarifleri, ikinci bölümde ise başka anne-kız hikayeleri ve tarifleri yer alıyor. Bu bölümde yer alanlar kişileri daha önceden tanıyor muydunuz?

İkinci bölümü 40 kızla paylaşma isteğim, annemin her zaman kurduğu sofraları komşularıyla paylaşması gibi bir duyguydu. Yıllar içinde kurduğum sahici dostluklardan mutfakta anne hikayeleri olduğunu bildiğim kişileri seçtik. Mutfağı zengin anneleri olan kızlardı.

Tariflerin bazılarının sonunda yerel deyişler yer alıyor. Onların içinden sizin en çok kullandığınız hangisi?

Annem hayatımız boyunca bu özdeyişlerle konuştu. Tariflere eşlik eden öyküleri oluştururken bu deyişler kendiliğinden aklıma geldi ve mümkün olduğu kadar öykü ve tarife göre eşleştirmeye çalıştım. Annem kadar olmasa da ben de sıklıkla kullanırım hepsini... Ancak en çok kullandığımız sanırım; “Buyrun sıkılmayın, geri durun sokulmayın!”

* “Ödemiş yöresinde sıkça kullanılan keyifli bir sofra kurulduğunda, evsahibi tarafından misafirleri yemeğe davet
eden espirili bir deyiş.”

“Bu kitaba annemin sini pidesi vesile oldu”

Nereden aklınıza geldi böyle bir kitap yazmak?
Annemin sini pidesi yüzünden oldu. Bir gün bir sürpriz yaparak, sıcacık sini pidesini bize gönderdiğinde, yoğun bir çalışma halindeydik. O sıcaklık, o mis gibi koku öyle bir sardı ki mutfağı, bizim ailede onu sadece annemin yapabildiği aklıma düştü. Sini pidesi Ödemiş (Küçük Menderes Havzası) yöresinin ve bizim ailenin gelenekselleşmiş tariflerindendir.
Hep annem yaptığı için hiç denememiş, tarifini bir köşeye yazmamıştık bile.
O an paniğe kapıldım ve tarifi hemen kaydetmek istedim.