Ebeveynler çocuk gelişiminde hangi hataları yapıyor?

Günümüzde bilinçli anne babaların sayısı giderek artıyor ancak çocuk gelişiminde yine de pek çok hata yapılıyor. Kişisel gelişimin temelinin çocuklukta yattığını belirten Kişisel Gelişim Uzmanı Turhan Güldaş, bugün yetişkinlerin çektiği büyük problemlerin temelinin çocukken yaşanan sorunlardan ileri geldiğini söyledi. Süper Çocuk Yetiştirmenin Sırları isimli kitabın yazarı Turhan Güldaş, ebeveynleri uyararak asosyal ve özgüveni düşük çocuklar yetiştirmemek adına yapılan hataları sıraladı ve önerilerde bulundu:

Soyal medyaya dikkat şımarmasın diye sevginizi esirgemeyin

Çocuk gelişiminin en önemli noktası sevgidir. Çocuğunuza ilk başta sevginizi göstermelisiniz. Şımartmaktan korkarak sevginizi esirgemeyin. Şımartmak başka bir şey, sevmek başka bir şeydir. Tabii ki her şeyin bir sınırı olmalı, disiplin ve otorite olacak ancak sevginizin karşılıksız olduğunu öğrenmeli. İleride çevresinden sevgi dilenen bireyler olmasını istemiyorsak önce sevgiyi anne-baba olarak bizden almalı. Koyduğunuz sınırları anlattığınız, onun iyiliği için sınırlar koyduğunuzu belirttiğiniz zaman, sizi dinleyecek ve güvenecektir. Sevginizi her an hissedecektir.

Çocuğunuzu kendi başına bırakmayın

Son dönemde yapılan en büyük hatalardan biri ebeveynlerin çocuklarını kendi kendine bırakması. Çocukları maalesef tabletler veya cep telefonlarıyla başbaşa bırakıyorlar. Öyle yemek yediriyorlar veya kafa dinlemek için çocukları bunlarla oyalıyorlar. Çocuklar da internetten izledikleriyle kendi kendilerine gelişiyor. Kim bilir neler öğreniyorlar, hangi tehlikeli oyunları oynuyorlar. Uslu çocuk kavramı bu değil. Çocuğunuzun farkında olun, onu dinleyin, gözleyin, kendi kendine gelişmesini beklemeyin. Çocukla iletişim kurarken telefonunuzu kapatın. Kişisel gelişimde anahtar kelime farkındalıktır. Yani fark etmek, çocuğu dinlemek gerekli, hem de sabırla. Çocuğunuz sadece bağırdığı zaman ona ilgi gösteriyorsanız, o da kendisiyle ilgilenmeniz için bağırması gerektiğini öğrenir. Ve her ilgi istediğinde bağırır. Ondan ilginizi esirgemeyin, onu her an fark edin.

Cam fanusta yetiştirmeyin

Çocukları pamuklar içerisinde büyütmeyelim. Pantolonunu giydirmeyin, bırakın kendi kendine giymeyi öğrensin veya tabağını götürmeyi öğrensin. Sokağa çıkmasına izin verin, diğer çocuklarla iletişim kurmasını sağlayın. Okul öncesi çocukların aktif olmasına, çocuğun konuşmasına izin verelim, şarkılar öğrenmesine, şiirler öğrenmesine izin verelim. Korolarda sosyal etkinliklere katılmasına izin verelim. Özgüven; yapmakla ilgilidir. Eğer çocuk bir topluluk önünde konuşabilir ya da şarkı söylemesine izin verilirse kendini her yerde doğru bir şekilde ifade edebilir. Özgüveni yerine gelir. İleride de asosyal olmaz. Natürel ortamlarda büyümesine olanak sağlayın, cam fanusta yetiştirmeyin.

Övgü ve yergiye dikkat

Kompleksli insanlar, takdir edilme ihtiyacı, kabul edilme ihtiyacı ve açlığı çekerler. Bu davranışların temelinde çocukken yapılan yergiler vardır. Çocuklar ile konuşurken kullandığınız kelimelere dikkat edin. Onlarda kompleks yaratabilecek kelimeler kullanmayın. “Sen aptalsın, düşüncesizsin, hep küçük kalacaksın, senin kulakların kepçe”… Bu yergi kelimeleri kompleks yaratır ve bütün hayatlarına yansır. Diyelim ki matematik dersinden zayıf aldı, “bence sen çok iyi hazırlanmadın, iyi hazırlansaydın yapardın” diyerek eleştirin. Diyelim ki masayı toplamanıza yardım etti, hemen onu övgüyle ödüllendirin. Zira bunu fark ettiğinizi anlaması gerek. Böylece “ben bu aileye lazımım, beni seviyorlar” diye düşünür.

Çocuğunuza karşı dürüst olun yalan söylemeyin

Çoğu ebeveyn çocuklarının sorularını geçiştiriyor. Çocukların soru sormasından sıkılmayın. Çocuklar soru sormazlarsa nasıl gelişebilirler. Soran çocuğa özenle yaklaşmalı, dürüstçe cevaplar verilmelidir. Çocuklara karşı dürüst olun. Eğer biz, çocuklarımıza dürüst olmazsak, söylediklerimizin ve verdiğimiz sözlerimizin arkasında durmazsak çocuklarımız da bize inanmazlar. Yaptıklarımız sonucunda bize güveni sarsılır. Böylelikle bizden yalan söyleme davranışını, dürüst olmama davranışını kopyalarlar. Bu nedenle davranışlarınızda asla çelişmeyin. Şayet siz sigara içiyorsanız, çocuğunuza sigara içmeyin diyemezsiniz. Konuşurken argolu konuşuyorsanız, çocuklarınız da kelimelerinde dikkatli olmaz. Sağlıklı çocuk gelişimi için önce anne babaların kendilerini yetiştirmesi gerekir.

Diğer çocuklarla kıyaslamayın

Küçük yaşlardan itibaren çocuklar arasında yapılan kıyaslamalar olumsuz davranışlara yol açar. Kıyaslanarak aşağılanan çocuklar özgüveni yetersiz bireylere dönüşür. Söylediğiniz kıyaslamalar çocuğunuza yetersizlik hissi verir. Bu da ileride aşağılık kompleksine yol açabilir. Çocuklar bu nedenlerle özgüvenlerini kaybederler. Özgüven aşılayın, çocuğu eleştirmeyin, eleştirseniz de onun zekasını, kişiliğini zedeleyici sözler sarf etmeyin.