‘ÖNLENEBİLİR’ BİR HASTALIKTAN ÖLMEYİN!

Akciğer kanserinin en büyük nedeni (yüzde 80), sigara kullanımı. İçilen her 15 sigarada, genetik bir mutasyonun başladığı düşünülüyor. Amerikan Kanser Derneği’nin 1 milyondan fazla kişiyle yaptığı araştırmada, sigara içen erkeklerde akciğer kanseri riskinin 20 kat daha fazla olduğu ortaya çıktı. Sadece sigara değil, nargilenin de zararlı olduğunu, birlikte düzenli alkol kullanmanın kanser riskini artırdığı biliniyor. Sigara içmeyenler de akciğer kanserine yakalanabiliyor ancak risk çok daha düşük. Genetiğin de önemli bir rolü var. Yani ailesinde kanser öyküsü bulunanlar daha dikkatli olmalı.

Liv Hospital’dan Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Celalettin Kocatürk, hastalıkla ilgili sorularımızı yanıtladı ve öne çıkan tedavi seçeneklerini değerlendirdi.

- Hastalığın belirtilerinden bahsedebilir misiniz?

Öksürük ve ağızdan kan gelmesi, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve ses kısıklığı en sık belirtileri arasındadır. Metastaz yapmışsa, kemik ağrıları, nörolojik belirtiler, iştahsızlık, halsizlik ve sebepsiz zayıflama da görülebilir.

- Görülme sıklığı ne kadardır?

Akciğer kanseri sıklık bakımından, kadınlarda meme kanserinin ardından, erkeklerde ise prostat kanserinden sonra ikinci sırada yer alır. Ancak her iki cinste de kanserden ölümlerin en sık sebebidir. Ölümcül bir hastalıktır ve ne yazık ki, henüz kesin bir tedavisi yoktur. Beş yıllık sağ kalım oranı yüzde 15, ortalama yaşam süresi sekiz aydır.

-En riskli grupta kimler var?

50 yaş ve üzerinde, yılda 25 paket sigara içmiş veya birinci derece yakınlarında kanser öyküsü bulunan hastalarda risk yüksek. Bu nitelikleri taşıyan kişilere, düşük doz bilgisayarlı tomografi çekilmesini öneriyoruz.

- Erken evrede tespit edilince, nasıl bir yol izleniyor?

Erken dönem akciğer kanserinin en etkili tedavisi, cerrahidir. Evre I’de cerrahi sonrası kanserden kurtulma oranı yüzde 94’e ulaşabiliyor.

- Ameliyatın riskleri var mı?

Elbette var ama kabul edilebilir oranlarda. Örneğin, kanser için en sık yaptığımız, akciğerin bir lobunun çıkarılması gereken bir operasyonun hayati riski, yüzde 1.2-2.5 oranında. Yakın zamana kadar ameliyatları torakotomi denilen büyük kesilerden yapıyorduk. Ancak son yıllarda teknolojinin de yardımıyla tekniklerimiz gelişti. Artık birçoğunu, kapalı metotlarla (torakoskopik, video yardımlı, VATS, Robotik) ve küçük kesilerle uyguluyoruz. İleri evredeki hastalar içinse kemoterapi, immünoterapi ve radyoterapide sağkalımı artıran gelişmeler mevcut.

Araştırmalar, sigara içen erkeklerde akciğer kanserine yakalanma riskinin 20 kat fazla olduğunu gösteriyor. Daha hızlı gelişen ve kötü seyreden başka kanser türleri bulunsa da, akciğer kanseri günümüzde en çok öldüren hastalık

Cerrahi tedavi seçenekleri

“Hastalığın evresi, cerrahi tedavi için önem taşır. Evre I-II’de, ameliyat önerilir. Böylece iyileşme ve tam şifa sağlanabilir. Evre I’de kemoterapinin rolü ve etkinliği belirsizdir. Yalnızca tümör boyutu 4 cm’den büyük hastalara tavsiye edilir. İyi bir performansa sahip Evre II hastalarında, operasyon sonrası uygulanan kemoterapi yaşamı uzatır. İleri evredeyse, hastaların yüzde 85’inde ilk seçenek, kemoterapi veya radyoterapidir. Kanserin bölgesel lenf bezlerine veya uzak organlara yayılımının, hastanın tedaviyi tolere edip edemeyeceğinin belirlenmesi de önemlidir.

Bazı ileri evredeki hastalara, kemoterapi veya radyoterapiden sonra da cerrahi girişimler yapılabilir.”

Ne zaman ölümcül olmaktan çıkacak?

Bunun için yapılması gereken iki şey var:

1 - Erken evrede tanı koymayı sağlamak. Kan (biyomarkerlar, likid biopsi) ve nefes testleri üzerinde çalışmalar devam ediyor. Şu anda en etkili yöntem, risk grubundaki hastaları tarama programına almak. Uzun zamandır Japon-ya’da süren bu çalışmalar ve bilimsel sonuçları yüz güldürünce, Amerika’da da tarama programlarına onay verildi.

2 - Akciğer kanseri, ‘önlenebilir hastalık’ kategorisindedir. En etkili tedavisi, akciğer kanserine neden olan sigaraya başlamamak, başlanmışsa da bırakmaktır.