Derslere sanat molası

Tatil için geri sayım başladı. Notlar ne olursa olsun çocuklarınızı testlere boğmayın. Oya Eczacıbaşı, çocukların kuramsal bilgileri sanatla deneyimlemesini öneriyor. Bunun için müzeler, sergiler, tiyatro ve sinemalar sizi bekliyor

Öğrencilerin yarıyıl tatiline girmelerine sadece beş gün kaldı. Çevremden gözlediğim kadarıyla pek çok aile yarıyıl tatili için çeşitli planlar yapıyor. Bazıları kış sporları merkezlerinde yer ayırtmış. Büyük bir çoğunluğun ise çocuklarına “tatil armağanı” olarak test kitabı aldığını görüyorum. İnsaf! “Bu çocuklar hiç mi başka bir şey yapmayacak?” dediğimde, “15 gün boyunca okul yok. Okul zamanı tartışma nedeni olan internette bol bol sörf yapabilirler. Arada da sinemaya, AVM’ye gideriz” yanıtını verenler oldu.

Oysa iyi planlanırsa küçük bütçelerle hem unutulmayacak bir tatil yaşanabilir hem de çocukların ikinci yarıya zımba gibi başlamaları sağlanabilir. Bunun formülü kültür-sanat. İstanbul Modern Sanat Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı da benimle aynı görüşte, “Sanat, okulda öğrenilen kuramsal, bazen anlaşılması güç olan bilgilerin deneyimlenebildiği bir öğrenme alanı da yaratır” diyor. Eczacıbaşı ile sanatın çocuklara kazandırdıklarını konuştuk ve birlikte yarıyıl tatil ajandası hazırladık.

-Sömestre tatilini İstanbul’da geçirecek 10 ve 15 yaşlarında iki kardeş için kültür-sanat programı yapacak olsanız neler önerirdiniz?

Gençlerin kendilerini tanımalarına, fikirlerini özgürce ifade etmelerine olanak sağlayacak, özgüvenlerini geliştirmelerine aracı olacak etkinlikleri tercih etmeleri önemli. Belki ailelerin birkaç öneri geliştirip paylaşmaları ve seçimi gençlere bırakmaları cesaretlendirici bir başlangıç olabilir.

Sanat sergilerini gezmek, şehri fotoğraf çekerek yeniden keşfetmek, sanatsal üretimler ile özgüvenlerini geliştirecek atölye çalışmalarına katılmak ve elbette müzeleri gezerek, müzelerin sunabileceği yaratıcı deneyimlerden yararlanmak yarıyıl tatilinde oldukça keyifli seçenekler olarak değerlendirilebilir.

-Sizce aileler, çocuklarının kültür-sanata yaklaşması için kaç yaşından itibaren harekete geçmeli?

Sanatsal deneyimimiz, keşfetmeye başladığımız andan itibaren başlıyor. Keşifleri, fikirleri sanatla somutlaştırmanın yöntemleri ile çocukları tanıştırmak için, daha bebeklik döneminde karalamalar yapmaya, farklı malzemeler ile formlar üretmelerine destek olabiliriz. İlerleyen yıllarda çocukların görsel dünyasını sanat çalışmaları ile zenginleştirebiliriz.

-Aileler, çocuklarının ders dışında geçen her dakikasına kayıp zaman olarak bakıyor. Çoğu zaman kültür-sanat faaliyetleri, derslerden zaman çalan etkinlikler olarak görülüyor. Bu konuda ailelere ne tavsiye edersiniz?

Sanat eğitiminin çocuğun kişilik gelişiminde, yaratıcı düşünme becerileri kazanmasında çok önemli olduğunu düşünüyorum. Çocuklar sanat ile kendilerine ait olanı, duygularını, düşüncelerini, beklentilerini ifade ediyor. Üstelik bu ifadeleri üretmeye çalışırken izlerini sürecekleri tek bir doğru yok. Sayısız olasılığın içinde kendi doğrularını üretme, kendi sorularını ve olası yanıtlarını kurma olanağı yakalayabiliyor…

Öte yandan sanat, okulda öğrenilen kuramsal bilgilerin deneyimlenebildiği bir öğrenme alanı da yaratıyor. İstanbul Modern’de gerçekleştirilen etkinliklerde de olduğu gibi: Kompozisyon dengesindeki matematiksel değerleri işleyen, renk armonilerinin fiziksel unsurlarına değinen, resimlerdeki geometrik şekilleri tanımlayan ve daha birçok içerik zenginliğine sahip olan disiplinler arası atölyeler ile çocuklar, ders konularını pekiştirebilecekleri keyifli deneyimler yakalayabilirler.

-İstanbul Modern’de çocuklar için ne gibi etkinlikler düzenliyorsunuz? Yarıyıl tatiline özel etkinlikleriniz olacak mı?

İstanbul Modern’de 25 Ocak-05 Şubat 2016 yarıyıl tatilinde 7-12 yaş aralığındaki çocuklar için iki farklı program düzenliyoruz. Çocuklar müze uzmanlarının yönetiminde sabah saatlerinde, sanat tarihi, tasarım, arkeoloji, çevre, müzecilik ve hatta kimya konularıyla sanat ile buluşturan programlara katılıyor.

Pazartesi günleri resimlerden yola çıkarak kostümler tasarlıyor, salı günleri tarih öncesi canlıların heykellerini üretiyor, çarşamba günleri efsanevi batık kıta “Atlantis” için bir yerleştirme sanatı hazırlıyor, perşembe günleri müze fikirleri geliştiriyor, cuma günleri ise mikroskopları kullanarak gözlemlenecek olan mikro dünyanın resimlerini yapıyorlar.

Yarıyıl programları kapsamında çağdaş sanatçı Ardan Özmenoğlu ile yürüttüğümüz atölye çalışmaları da gerçekleştiriyoruz. Çocukları bir sanatçı ile birlikte üretmeye teşvik eden bu atölye çalışmalarında boya ya da kalem dışında malzemeler kullanılıyor. Her gün farklı bir baskı tekniği denenerek stencil, gravür, ipek baskı gibi uygulamalar gerçekleştiriliyor.

İstanbul Modern yarıyıl döneminde hafta içi düzenlenen bu programların dışında hafta sonları da hem çocuklara hem de ailelere yaratıcı seçenekler de sunuyor. 4-6 ve 7-10 yaş grubu çocuklar performans sanatına odaklanan atölye çalışmalarına, kukla atölyelerimize katılabiliyor. Resimlerin dünyasını yorumlamaya ilişkin 2-3 yaş grubu çocuklu aileler için atölye çalışmaları ve hayali bir İstanbul maketinin kurulduğu diğer aile atölyeleri de yine yarıyıl döneminde uygulanmaya devam ediyor.

Çocuklar için yarıyıl tatili ajandası

İstanbul’da çocuklarınızla yapacağınız kültür-sanat turunu Sultanahmet’ten başlatabilirsiniz. Öğleden önce Yerebatan Sarnıcı, Ayasofya ve Topkapı Sarayı’nı gezebilirsiniz. Öğleden sonrayı ise Arkeoloji Müzesi’ne ayırmalısınız. Burada antik çağ heykellerinden Büyük İskender’in lahtine kadar pek çok eşsiz eseri göreceksiniz. Üstelik komplekste bir de çocuk müzesi bulunuyor.

-26 Ocak Salı

Tarihi yarımadadaki turumuz sürüyor. Bu kez Sirkeci’deyiz. İlk durağımız PTT Müzesi. Tarihi Büyük Postane binasında yer alan bu müze, internet ve cep telefonu çocukları için zamanda yolculuk bir anlamda. Geçmişte kullanılmış iletişim araçlarının yanında görebilecekleri en büyük pul koleksiyonu da burada. Ardından İş Bankası Müzesi’ne geçiyoruz. Geçmişten günümüze bankacılık objelerini ve paraları inceleyecek olan çocuklarınıza gezi sırasında tutumlulukla ilgili bilinci aşılayabilirsiniz.

-27 Ocak Çarşamba

İki gün boyunca yürüyen çocuklarınız dinlenmek isteyecektir. Bugünü evde geçirin. Ama tembellik yok! Güzel bir film izleyin: Steven Spielberg’ün E.T.’sini... Sizin anılarınız canlansın, çocuklarınız da tüm zamanların en iyi 100 filminden biriyle tanışsın.

- 28 Ocak Perşembe

Bugün İstanbul Modern’in ‘ücretsiz’ günü. Kaçırmayın! Çocuklarınız burada çağdaş sanatın en önemli eserlerini görme fırsatı bulacak. Müze koleksiyonunun yanı sıra güncel sergiler ‘Sanatçı ve Zamanı’, ‘Habitat’ ve ‘Yok Olmadan’ İstanbul Modern’de sizi bekliyor. İstanbul Modern, kütüphanesi, sineması ve atölyeleriyle çocuklarınızın tüm günü değerlendirebileceği bir mekan. Yorulduğunuzda müzenin kafesinde soluklanabilirsiniz. Hatta müzenin Boğaz’a nazır restoranında son derece keyifli bir yemekle gününüzü taçlandırabilirsiniz.

- 29 Ocak Cuma

Bugün Haliç’teyiz. Bütün bir günü Rahmi M. Koç Müzesi’nde geçireceğiz. “Bir mekanda bir gün geçer mi?” demeyin. Müzenin zengin koleksiyonlarından birini bile incelemek oldukça uzun zaman alıyor. Ayrıca çocuklarınız burada gerçek bir denizaltının ve gerçek bir uçağın içine girerek gezebilecek, Keşif Küresi’nde film izleyebilecek.

- 30 Ocak Cumartesi

Bugün güzel bir oyun izleyin. Çocuklarınızla birlikte Şehir Tiyatroları’nın 15.00 matinesine gidebilirsiniz örneğin. Kağıthane’de Şekerpare, Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde Cibali Karakolu, Üsküdar Müsahipzade’de Vakti Geldi, Ümraniye’de Kuvayi Milliye Destanı, Fatih Reşat Nuri Sahnesi’nde Son(suz) Öykü, Gaziosmanpaşa’da İstanbul Efendisi, Kadıköy Haldun Taner Sahnesi’nde de Hayal-i Temsil oynanıyor.

- 31 Ocak Pazar

Yarıyıl tatilinin başlamasıyla vizyona birbirinden eğlenceli filmler girdi. Çocuklarınıza, “Hangisine gidelim?” deyin ve kendinizi onlarla birlikte eğlenceye bırakın. Ancak hangi filme giderseniz gidin çıkışta onlara, “Filmin en can alıcı sahnesi hangisiydi? Bu filmi sen çeksen neyi farklı yapardın? Filme alternatif bir son düşünebilir misin?” diye sorun. Belki de hiç ummadığınız bir film, geleceğin yönetmenini ya da eleştirmenini tetikleyebilir.

- 1 Şubat Pazartesi

Haftanın ilk günü genellikle pek çok müze kapalı olur. O nedenle bugünü “evde okuma günü” ilan edin. Ama herkes kitabını alıp kendi köşesine çekilmesin. Bir seçki yapın. Benim önerim: Cemal Süreya’dan Aritmetik İyi Kuşlar Pek İyi, Fazıl Hüsnü Dağlarca’dan Yaramaz Sözcükler, Nazım Hikmet’ten Sevdalı Bulut... Bu kitaplardan istediğiniz bölümleri sırayla okuyun. Yazılanlar ve yazım tarzı üzerine konuşun.

- 2 Şubat Salı

Biraz Boğaz havası almaya ne dersiniz? O halde ver elini Emirgan. Sakıp Sabancı Müzesi’nde çocuklarınıza hat ve erken dönem Türk resminin seçkin örneklerini tanıtabilirsiniz. Müzede ayrıca çocuklara kültür varlıklarının nasıl korunması gerektiği oyunlarla öğretiliyor.

- 3 Şubat Çarşamba

Bugünkü turumuz da Boğaz’dan başlıyor. Önce Dolmabahçe Sarayı’ndayız. 19. Yüzyıl mimarisi, dönemin saray yaşamı ve elbette Atatürk’ün hayata gözlerini yumduğu oda, hepsi burada. Hemen ardından Şişli’ye çıkabilir ve Atatürk’ün 1918’de oturduğu ve Anadolu’ya geçişini planladığı evi gezebilirsiniz. Şehrin merkezindesiniz, canlı performanslara erişiminiz çok kolay. Örneğin saat 18.00’de Maslak’taki TİM Show Center’da “Sindirella On Ice” buzda dans gösterisi var.

- 4 Şubat Perşembe

Çocuklarınıza hem yeni bir sanat türünü tanıtmak hem de şehre bir süreliğine gelmiş bir etkinliği gezmenin heyecanını yaşatmak için güne Karaköy’den başlayın. Gizemli sokak sanatçısı Banksy’nin eserleri Global Karaköy’de sergileniyor. Ardından dünyanın en eski ikinci metrosuyla, tünelden Beyoğlu’na çıkıp Pera Müzesi’nde çocuklarınızın bu kez klasik sanatın tadına bakmalarını sağlayabilirsiniz. Perşembeleri Pera Müzesi’nde çocuklar için atölyeler de düzenleniyor.

- 5 Şubat Cuma

Bir yarıyıl tatili ajandasının olmazsa olmazı Oyuncak Müzesi!.. Çocuklar öğleden önce mozaik, öğleden sonra da tahta oyuncak boyama atölyesine katılabilir. Ama hazır Kadıköy tarafındayken başka şeyler de görelim derseniz Moda’daki Barış Manço Evi’ni gezmenizi öneririm. Sonra da yine Kadıköy Caferağa Mahallesi’ndeki Barış Manço Kültür Merkezi’ne geçebilirsiniz. Zengin bir etkinlik takvimi olan bu merkezde bugün minyatür sanatçısı Nilgün Gencer’in sergisinin de son günü.

- 6 Şubat Cumartesi

Bugünü sahne sanatlarına ayıralım. Bakırköy’deki Leyla Gencer Opera ve Sanat Merkezi’nde Ağustos Böceği ile Karınca’nın hikayesini bu kez müzik eşliğinde izleyebilirsiniz, örneğin. Ya da Akatlar Kültür Merkezi’ne “Haldun Taner Kabare Dün Bugün” için gidebilirsiniz. Oyun seçimi size kalmış.

- 7 Şubat Pazar

Sayılı gün çabuk geçer... Kültür-sanatla, keşiflerle ve yepyeni deneyimlerle dolu bir tatili geride bırakan çocuklarınız bugün biraz buruk uyanmış olabilir. Vivaldi’nin Dört Mevsimi, Beethoven’ın 9. Senfoni’si ya da Çaykovski’nin Kuğu Gölü havadaki melankoliyi dağıtacaktır. Hadi açın biraz daha sesi... Sonra onlara birer kağıt ve kalem verin, bu tatille ilgili düşündüklerini size mektup olarak anlatmalarını isteyin. Bir mektup da siz onlara yazın. Böylece anılarınızı sabitleyin.