01.03.2020 - 07:00 | Son Güncellenme:
Yasin Akgül’le - Dişe değer
Son zamanlarda şeker tartışmalarında olduğu gibi, flor faydaları/zararları konusunda da epey kafalar karışmış durumda. İşin ehli olsun olmasın, herkesin bir fikri var. Peki gerçekten flor zararlı mı, hangi koşullarda zararlı, bu hafta enine boyuna bunu tartışacağız. Son zamanlarda şeker tartışmalarında olduğu gibi, flor faydaları/zararları konusunda da epey kafalar karışmış durumda. İşin ehli olsun olmasın, herkesin bir fikri var. Peki gerçekten flor zararlı mı, hangi koşullarda zararlı, bu hafta enine boyuna bunu tartışacağız.
- Flor nerede bulunur?
Yazılan pek çok köşe yazısında florid veya florür olarak adlandırılan flor, aslında doğal bir elementtir. Çok fazla reaksiyon gösteren bu element, hemen hemen tüm diğer elementlerle etkileşime girerek bileşik oluşturur. Doğal olarak pek çok gıda, içme suyu ve çaylarda bulunduğu gibi temizlik ürünleri, diş macunları, deodorantlarda da bulunabilir.
- Kemikler ve dişler için florun önemi nedir?
İnsan vücudunda da özellikle kemik ve dişlerde depolanan flor, kemik ve diş sağlığı açısından çok önemlidir. Diş minesi günümüzde çok fazla işlenmiş karbonhidrat (bisküvi, ekmek, şeker ürünleri vb) ile temas halindedir. İşlenmiş gıdalar, diş mine yüzeyini hızla asidik hale getirip, çürüğe elverişli ortam oluşturur. Bu noktada mine yapısını güçlendirmede flor önemli bir yapı taşıdır. Kullanımına uygun olarak alındığında, hiçbir zararı tespit edilememiştir. Vücuda pek çok gıdayla doğal yollardan alınan flor, gereken dozun üzerine çıkıldığında, zararlı olmaktadır. Ne kadar doz aldığımızı hesaplamak mümkün değil, bu sebeple yutularak alınacak flor takviyelerinden, uzak durmalı.
- Flor nasıl uygulanır?
Diş hekimliğinde, diş mine yapısını güçlendirmek için genel olarak iki şekilde uygulanır. Yapılan çalışmalarda zararlı olduğu bulunan ve günümüzde artık kullanılmayan sistemik flor uygulamalarıdır. Yani içme ve şebeke sularına devlet yönetimleri tarafından katılan flor uygulamalarıdır ki günümüzde kaldırılmıştır. Kullanımı yaygın olmayan zararlı olabilecek diğer bir uygulama da, hap tabletler şeklinde içilerek alınan flor, bu uygulamada alınan dozların kontrolünün zor olması sebebiyle, kullanım alanı kısıtlanan uygulamalardandır. Yine yapılan çalışmalarda, gösterdi ki sistemik olarak alınan florların faydası, lokal olarak dişlere sürülen flora göre daha az bulunmuş. Bu sebeple de hem kontrolünün kolay olması, hem uygulama kolaylığı hem de daha verimli olması sebebiyle, günümüzde sistematik uygulamalardan daha çok lokalize kullanılmaya başlanmıştır.
- Peki gerçekten diş macunları, flor jeli uygulamaları, flor vernikleri zararlı mı?
Yapılan hiçbir çalışmada, zararı tespit edilememiş uygulamalar, florlu diş macunları, flor vernik ve flor jel olarak belirtilmiştir. Burada önemli olan florlu macunların kullanımında, diş fırçalandıktan sonra ağzımızı çalkalayıp, tükürmektir. Çocuklarda 3-4 yaşına kadar macunu yutma ihtimalleri olduğu için florsuz macunlar tavsiye edilir. Florlu macunlara geçince, yaklaşık bir bezelye kadar sürmek yeterlidir. Kliniklerde hekim kontrolünde flor vernik ile flor jellerinin uygulanması ise güvenli ve zararı olmayan yöntemlerdir. Bu sayede çocuklarımızın süt dişleri çürüklere karşı dirençli olacak ve daimi dişleri çıkana kadar sağlıklı bir şekilde kullanabilecekler.
Dişe değer tavsiyeler
- Azra Kohen’in kitaplarını severek okuyoruz ama diş konusunda uzmanına danışalım. Türk Diş Hekimleri Birliği’nin, Türk Pedodonti Derneği’nin ve Dünya Sağlık Örgütü’nün güncel açıklamalarını takip edelim.
-Macunlar fırçalayıp tükürmek için, vernik ve jeller dişe sürülmek için, yutmayın zarar görmeyin...