Tiroid rahatsızlıkları, dünyada ve ülkemizde yaygın olarak rastlanan bir hastalık grubu. Araştırmalar, Türkiye’de toplumun önemli bölümünde tiroid hastalığı veya riski bulunduğunu ortaya koyuyor. 10 yılı aşkın süredir uygulanan iyot profilaksisi ile (tiroid hastalıklarına yol açan iyot yetersizliğini ortadan kaldırmaya yönelik tedavi), iyot alımında düzelmenin sağlandığı, ancak sorunun devam ettiği anlaşılıyor.
Tiroid, boynun orta hattında yer alan kelebek şeklinde bir bezdir.
İnsanda 20 - 30 gram’dır.
Ortalama 200 mikron çapında foliküllerden oluşur.
Çok damarsal bir yapısı vardır.
Endokrin bezlerinin en büyüğüdür ama normalde ele gelmez.
Tiroid bezi ‘tüm vücut fonksiyonlarının düzenleyicisidir.
Salgıladığı hormonlarla büyüme ve gelişmede rol oynar.
Beden ısısının, bazal metabolik hızın, üreme ve büyümenin düzenlenmesine destek verir.
Tiroid hastalıkları farklı şekillerde, farklı yakınmalarla ortaya çıkabilir. Tiroid sorunlarının çoğunda hastalar ya Hipotiroidizm (bezin yetersiz çalışması) ya da Hipertiroidizm’den (bezin aşırı çalışması) şikayet eder.
Hipotiroidizm, vücudun yeteri kadar tiroid hormonu sağlayamadığı anlamına gelir ve en sık karşılaşılan tiroid sorunu olarak karşımıza çıkar.
Hipertiroidizm, tiroid bezinin aşırı çalışması olarak bilinir. Bez aşırı hormon salgıladığı için Toksik Guatr gelişir. En çok bilinen formu, ‘ekzoftalmik guatr’dır ve ‘gözlerin dışa fırlaması’ olarak tarif edilir.
Guatr, normaldan büyük tiroid bezine denir. İyot yetersizliği durumunda vücut yeterli tiroid hormonu yapamaz. Kanda tiroid hormonu düzeyi düşer. Hipofizden TSH salınımı artar.
Tiroid bezi daha fazla çalışır ve guatr gelişir. En fazla Karadeniz bölgesinde yaşayanlarda görülür. Bolu, Kastamonu, Rize, Ordu, Zonguldak, Artvin, illerinde sık rastlanır. Ülkemizde her üç kadın ve bir erkekte guatr var.
Tiroid bezi iltihapları
Tiroidit, tiroid bezinin iltihabıdır. Akut Tiroidit, nadir görülen bir türüdür. En sık nedenleri bakteriler Stafilokok Aureus, Streptokok Pyogenes, Streptokok Pnomoni’dir.
Subakut Tiroidit hastalarının çoğu genç kadınlardır. Tiroid bezi, dolayısıyla boğaz ve boyun çok ağrılıdır.
Viral orijinli olduğu düşünülür çünkü üst solunum yolu enfeksiyonunu izleyerek ortaya çıkar. TSH’ya karşı antikorlar sınırlı sayıda hastada pozitif bulunur. Haftalar veya aylar içerisinde kendiliğinden iyileşir. Tedavide aspirin veya gerektiğinde kısa süreli kortizon kullanılır.
Otoimmun Tiroiditis
Otoimmun Tiroiditis’de Hashimoto, en yaygın görülen formdur. 30 - 50 yaş arası sık ortaya çıkar. Tiroid fonksiyonları zamanla hipotiroidiye dönüşebilir. Tiroglobülin ve tiroid peroksidaza karşı gelişmiş antikorlar mevcuttur. Hastalık, son zamanlarda özellikle kadınlar arasında en sık konuşulan konulardan. İlerlediğinde tiroid bezi az çalışır ve kilo aldırabilir.
Tiroid bezinin iyi huylu nödülleri ve tiroid kanserleri de vardır ama çoğu iyi seyirlidir. Bazı durumlarda radyoaktif iyot tedavisi gerekebilir.
Yazımı bazı önemli noktaları vurgulayarak bitirmek istiyorum:
1.Tiroid hormonları, vücudun enerji kaynağıdır, motor gücüdür. Az çalıştığında vücut yavaşlar, kişi depresif olup kilo alabilir. Ama asla unutulmaması gereken, eğer eksik olanı ilaçlarla doğru dozda yerine koymuşsak belirti vermez! Yani Haşimato hastasıysanız; kilolarınızı, sinirinizi ve depresyonunuzu buna bağlamayın. Önemli olan, TSH ‘T4 ve T3’ün normal olmasıdır!
2.Tiroid kanserleri, en iyi kanser türleridir. Çok nadir görülen bir tipi dışında öldürenini duymadım...
Hipotiroidizm belirtileri