RİTİM BOZUKLUĞU

Kalp ritim bozukluğunun tıp dilindeki adı, aritmidir. Aritmi, kalbin çok hızlı atması (taşikardi), çok yavaş atması (bradikardi) veya düzensiz atması gibi ritim sorunlarını ifade eder. Kalp ritim bozukluğunda, kalbin her zamanki elektriksel ritminde, bir düzensizlik vardır.

Aritmiler, her yaşta ortaya çıkabilir ve çoğu kez ciddi sorunlara yol açmaz.

Vücudun kalp kaslarının kasılmasını sağlaması, doğal bir elektrik sistemine bağlıdır. Bu sistem, kanın kalbe ve oradan da vücuda akışını sağlar. Normalde elektrik, kalp boyunca belli bir yolu takip eder. Ancak elektriğin akışında bir problem meydana gelirse, ritim çok yavaşlayabilir, hızlanabilir ya da düzensizleşebilir.

İstirahat sırasında kalp, genellikle dakikada 60-100 kez atar. Ancak egzersiz sırasında olduğu gibi, kalbin daha hızlı ya da yavaş attığı durumlar da vardır.

Aşırı alkol tüketimi, sigara içmek, stres ve yoğun egzersiz, ufak çaplı bir aritmiye neden olabilir. Ancak bu sorunun baş tetikleyicileri arasında, koroner
arter hastalığı, kalp kapak fonksiyon bozukluğu ve kalp yetmezliği olan, hastalıklar bulunur.

Nedenleri nelerdir?

Normalde kalp, akciğerlere ve vücudun geri kalanına kan taşıyan bir pompa gibi çalışır. Bunun için kalbin düzenli şekilde kasılmasını sağlayan bir elektrik sistemi vardır.

Elektriksel sinyal, ‘sinüs düğümü’ denilen bir noktada başlar. Bu nokta, kalbin doğal pili gibidir. Yola çıkan sinyal, kalbi dolaşır ve elektriksel bir rota oluşturur. Farklı sinir iletileri, kalbin daha yavaş ya da hızlı atmasında belirleyicidir.

Aritmiler, kalbin elektriksel sistemiyle ilgili sorunlardan kaynaklanır:

- Ekstra sinyaller oluşabilir.

- Elektrik sinyalleri, engellenebilir ya da yavaşlayabilir.

- Elektrik sinyalleri kalpte farklı ya da yeni bir yol izlemeye başlayabilir.

Anormal kalp atışlarının diğer nedenleri şöyledir:

- Potasyum ya da diğer minerallerin anormal seviyede oluşu

- Kalp krizi yüzünden zarar görmüş kalp kası

- Doğuştan gelen kalp hastalığı

- Kalp yetmezliği veya büyümesi

- Akciğer hastalıkları

- Anemi

- Tiroit bezinin çok çalışması (Hipertiroidi)

- Tiroit bezinin az çalışması (Hipotiroidi)

- Yüksek tansiyon

- Diyabet

- Stres

- Gebelik

Belirtileri nelerdir?

Aritmi, ara ara kendini gösteren ya da devamlı süren bir rahatsızlık şeklinde ortaya çıkabilir. Belirtilerini hissetmemeniz ya da sadece aktif olduğunuz zamanlarda hissetmeniz mümkündür. Dikkat çeken hiçbir belirti göstermediği için, fark edilmediği durumlar olabilir. Bu tip hastalarda doktorlar, sorunu rutin bir muayene sırasında fark ederler. Ancak genele bakıldığında, aritmiler fark edilmesi zor olmayan belirtiler gösterir. Şu şekilde sıralayabiliriz:

- Hızlı kalp atışı/çarpıntı

-Yavaş kalp atışı

- Düzensiz ya da tekleme hissi veren kalp atışı

-Göğüs ağrısı

-Nefes darlığı

- Aşırı yorgunluk

-Baş dönmesi

- Bayılma

-Soluk beniz

-Terleme

Tipleri nelerdir?

Sinüs Taşikardisi: Kalp atışı düzenli ama hızlıdır. Egzersiz sırasında ya da ateşiniz yükseldiğinde, ortaya çıkar. Ancak nedensiz de meydana gelebilir. Tiroid bezinin çok çalışması ya da anemi, sinüs taşikardisine neden olabilir.

Sinüs Bradikardisi: Kalp atışı düzenli, ancak yavaştır. Sporcularda sık görülür. Soğuğa maruz kalındığında, vücut ısısı düştüğünde, istirahat ya da uykuda yaşanabilir. Kendinizi bayılacak gibi ya da sersemlemiş hissedebilirsiniz.

Ektopik Kalp Atışları: Ekstra kalp atışları olmasıdır, ancak bu atışlar kan pompalamazlar. Sanki atış atlanmış gibi ve sonraki yumruk gibi, güçlü hissedilir. Birkaç atışında bir ya da her atışında duyabilirsiniz. Yaygındır ve nadiren kalp sorununa işaret eder. Dinlenirken daha belirgindir.

Atriyal Fibrilasyon: Sık görülür. Kalp kulakçıklarındaki elektrik hareketlerinde düzensizlik olur. Kalbinizin, ritimsiz ya da hızlı attığını hissedebilirsiniz. Atakları, birkaç saniye ya da bir hafta gibi farklı sürelerde yaşanabilir. Çarpıntı, yorgunluk, nefes daralması, sersemlik ve göğüs ağrısı gibi belirtileri olabilir. Pıhtıya yol açabilir.

Supraventriküler Taşikardi: Kalp kulakçıkları ve karıncıkları arasında bir ya da daha fazla elektrik akımı olduğunda ortaya çıkar. Elektrik uyarımları, kalp etrafında bir daire yapar ve karıncıklar yerine, kulakçıklara döner. Kalbin çok hızlı atmasına neden olur. Birkaç saniye, dakika ve ender olarak gün sürebilir.

Ventriküler Taşikardi: Elektrik uyarımları kalp karıncıklarından çok çabuk çıkar ve hızlı pompalanmasına neden olur. Karıncıkların dolmalarına zaman kalmayabilir ve bu da, kalbin pompalamayı durdurması anlamına gelir.

Ventiküler Fibrilasyon: Elektrik uyarımları çok hızlı ve düzensiz bir ritimde karıncıklardaki birçok yerden başlar. Kalp düzgün şekilde atamaz, az kan pompalanır ya da hiç pompalanamaz. Ölümcül olabilecek bir tür kalp durmasıdır. Bilinç kaybı yaşanır, nabızla, solunum durur. Acil müdahale gerekir.

Kalp Bloğu: Elektrik akımımın, kalp kulakçıklarından karıncıklarına ulaştırılmasını etkiler. Farklı belirtileri vardır ve ciddiyetine göre, tedavi gerekir.

Hasta Sinüs Sendromu: Sinüs düğümü düzgün şekilde çalışmaz ve kalbin yavaş atıp, hızlanmasına yol açar.

Tedavisi nasıldır?

Çoğu aritmi, zararsız olarak kabul edilir ve tedavi gerektirmez. Doktorunuz teşhis ettikten sonra, durumun ciddiyetini, ileride sorun olup oluşturmayacağını ve tedavi gerekip gerekmediğini belirleyecektir. Teşhiste EKG (elektrokardiyografi), ritm holteri, eforlu EKG, ekokardiografi ve kalp angiografisi gibi çeşitli yöntemler kullanılır.

Ciddi bir aritmi söz konusuysa, kalbin normal ritmini geri getirmek için acil bir tedavi gerekebilir.

Elektroşok tedavisi (defibrilasyon veya kardiyoversiyon), kısa süreli kalp pili ya da ağızdan verilen ilaçlar, bu tedavi yöntemleri arasındadır.

Aritmi şikayetlerinde,‘antiaritmik’ olarak adlandırılan ilaçlar da kullanılabilir. Bunlar tekrarlamasını, kalp hızının çok hızlanmasını ya da yavaşlamasını engelleyebilir.

Anormal kalp ritimlerini tedavi etmek için kullanılan kalp pili, elektroşok cihazı ve kardiyak ablasyon adı verilen ritmi bozan yerlerin yakılması gibi başka cihaz veya yöntemler de vardır.Bu tedaviler, sorunun kaynağına göre doktorunuz tarafından önerilebilir.