Kramplar, kaslarımızı hareket ettirdiğimizde oluşan kasılmaların bir benzeridir. Ancak bu kasılma, istem dışı, son derece şiddetli, ağrılı ve uzun sürelidir. Herhangi bir kasınızı kendi hareketinizle kasmadığınız halde, bazı sinirler olayı tetikler. Normal hareketlerimizi yaparken oluşan sıradan kasılmalar sonrası beynimiz gevşeme sinyali gönderirken, kramplarda bu sinyal net değildir ve kas gevşeyemez.
Yaralanma: Bir kemik kırığının ardından, savunma mekanizması olarak kramplar meydana gelebilir. Bunlar, hareketi en aza indirip yaralanmış bölgeyi korumaya çalışır. Ayrıca kas yaralanmaları da, kramplara yol açabilir.
Kasların fazla kullanılması: Kas yorgunluğu, kramplara neden olabilir. Aktivite sırasında ya da saatler sonra meydana gelebilir. Ağrı ve yorgunluk, kasın yorulduğuna işaret eder.
Bu belirtileri görmezden gelmek, kasların gevşemesi için gerekli olan enerjinin tükenmesine ve kramplara yol açabilir. Yemek yedikten sonra yüzülmemesi tavsiyesi de aynı mantığa dayanır. Kaslardan çekilip midede toplanan kan, yüzerken krampı beraberinde getirir. Alışılmışın dışında bir pozisyonda uzun süre oturmak, yatmak ya da bir hareketi tekrarlamak kas yorgunluğu nedenidir. İlerlemiş yaştaki kişiler, yorucu fiziksel aktiviteler sonrası kramp riskiyle karşı karşıyadır.
Vücudun susuz kalması: Spor ya da diğer yoğun aktiviteler sonrası terleme nedeniyle vücut susuz kalmışsa, kramp riski vardır. Egzersiz sebebiyle, kaybedilen sıvıların takviye edilmesi, bol su içilmesi krampları önleyebilir. Bu tip kramplar, sıcak havalarda daha çok görülür ve kimi zaman sıcak çarpmasının bir ön belirtisidir. İdrar söktürücü ilaçlar ve gün içinde az sıvı alımı, özellikle yaşlılarda krampları tetikler.
Sodyum eksikliği: Sodyum, kasların düzgün çalışması için gereklidir.
Kanda kalsiyum, magnezyum, potasyum düşüklüğü: Kandaki kalsiyum ya da magnezyum seviyelerinin düşüklüğü, hem sinir uçlarının hem de bu sinirlerin etkilediği kasların uyarılmasını artırır. Yaşlılarda ve hamilelerdeki kramp şikayetlerine zemin hazırlayan nedenlerden biri budur. Hamilelerin beslenme yoluyla takviye alması gerekir. İdrar söktürücü ilaçlar, hipervantilasyon (çok uzun ve derin nefes alma), aşırı kusma, yetersiz beslenme, D vitamini eksikliği ve paratiroid bezlerinin az çalışması, kramplar sebepleri arasındadır.
Kullanılan ilaçlar: Bazı ilaçların yan etkileri arasında krampların da olabileceği bilinmektedir. Tansiyon ilaçları, idrar söktürücüler, doğum kontrol hapları, kolesterol düşürücü haplar ve ayrıca diyaliz tedavisi bu kategoridedir.
NASIL ÖNLEYEBİLİRSİNİZ?
Krampları önlemek için, fiziksel aktivite öncesinde ısınma hareketleri ve kas germe egzersizleri önerilir. Bol sıvı alınması ve terlemeyle kaybedilen elektrolitlerin yerine konması gerekir. Özellikle sıcak havada aşırı yorgunluğa yol açan sporlardan kaçınılmalı. Gece krampları, yatmadan önce yapılan düzenli germe egzersizleriyle önlenebilir. Baldır krampları, soğukla tetiklendiğinden, uyku sırasında bacakların sıcak tutulması gerekir. Uykuda dizlerin altına bir yastık konması da çoğu zaman yararlıdır.
Geceleri de meydana gelebilir
Gece krampları, dinlenme sırasında ve en çok da gece meydana gelir. Çoğu kez bir tehlike oluşturmadığı halde, son derece ağrılıdır ve uykuyu böler. Bu yüzden rahatsız edicidir. Gecede birkaç kez tekrarlayabilir. Ne yazık ki, kesin nedeni her zaman tespit edilemeyebilir ve sorun çoğu kez kas yorgunluğuna ya da sinirlerle ilgili bir probleme bağlanır. Ayrıca genetik faktörlerin de rol oynayabileceği düşünülür.
Öte yandan gece krampı zannedilen şey, aslında başka bir sorunun habercisi olabilir. Dolaşım bozuklukları, periyodik bacak hareket bozukluğu, sinir hasarlanması, huzursuz bacak sendromu ya da istem dışı kasılmalara yol açan distoni benzeri rahatsızlıklar, sebepsiz gece kramplarıyla karıştırılmamalı. Huzursuz bacak sendromu, genelde ağrılı bir durum değildir ama kramplara yol açabilir. Bu sorunlardan bazıları şunlardır:
- Addison hastalığı
- Alkolizm
- Bel fıtığı
- Böbrek yetmezliği
- Diyabet
- Hamilelik
- Kan dolaşımı bozukluğu
- Kronik böbrek yetmezliği
- Miyopati
- MS
- Nöropati
- Kireçlenme
- Parkinson
- Periferik arter hastalığı
- Sinir sıkışmaları
- Siroz
- Omurilik kanal darlığı
- Tiroid hastalıkları
- Uzun süren ishal
- Varisler
- Vitamin eksiklikleri