FİBROMİYALJİ NEDİR?

Fibromiyalji sendromu, uyku bozukluğu, kaslarda yaygın ağrı ve hassasiyet, aşırı yorgunluk, halsizlik ve sabah tutukluğuyla kendini belli eden kronik yumuşak doku romatizmal ağrı sendromudur. Vücudun belli noktalarından aşırı hassasiyetle kendini belli eder. Romatizmal hastalıklar içinde toplumun yüzde 3’ünde görülen fibromiyalji, kadınlarda daha sık ortaya çıkar. Doğru teşhis konulamadığında şikayetler azalsa da bir süre sonra yeniden başlama riski çok fazladır. Tedavi edilmediğinde yaşam kalitesinde düşüşe neden olur.

Fibromiyalji hastalarının ancak üçte biri tanı alabilmektedir. İnceleme, tahlil ve filmler genelde normal çıkar. O nedenle kişilere psikolojik diye yaklaşılır. Hatta hastalar bile kendilerinden şüphe etmeye başlayabilir.

Fibromiyaljide belirtileri, her hastada mutlaka görülen, sık rastlanılan ve zaman zaman bulunan sorunlar olmak üzere üç bölüm olarak gruplandırmamız gerekir.

Her hastada görülen belirtiler:

a) Vücut ağrısı ve sızı: Tepeden tırnağa vücudun her yerinde ağrı ve sızı görülmesi olup bu ağrı, sanki yanma veya adalelerin burkulması şeklinde hissedilir.

A) Hassas noktalar: Vücudun çeşitli
bölgelerinde
18 simetrik hassas nokta bulunur. Bunların yerleri (çift) şöyledir:

1 - Başın artkafa bölgesinde (1-2)

2 - Boyunun ön ve alt bölgesinde (3-4)

3 - Sırttaki trapez kasın ortasında (5-6)

4 - Kürek kemiği çıkıntısında (7-8)

5 - İkinci kaburganın öne uzantı-
sında (9-10)

6 - Dirsek dış yanında (11-12)

7 - Uyluk üstü ve dış yanında (13-14)

8 - Kalçanın üst, dış yanında (15-16)

9 - Dizlerin iç yan kısmında (17-18)

Sık rastlanılan belirtiler:

1. Yorgunluk, bitkinlik: En sık rastlanılan ve hemen herkeste farklı derecelerde seyreden, gün ve saat içinde bile değişebilen bir yakınmadır. Hastalar buna “Enerjim çekiliyor” ve “Kol ve bacaklarıma beton bloklar bağlanmış gibi hissediyorum“ şeklinde yakınır. Yorulmasını gerektirecek bir faaliyet yapmadığı halde, izahı zor olan yorgunluk bulguları vardır.

2. Uyku bozuklukları: Hastalar sanki tam uyuyamamış, gece ağır bir iş yapmış ve hiç dinlenememiş gibi uyanırlar.

3. Sabah tutukluğu: Sabah yataktan kalkarken başlayan ve tüm vücutta uzun süre devam eden bir tutukluk halidir.

4. Baş ve yüz ağrıları: Baş ağrısı daha önce de mevcut olabilir. Fibromiyaljinin başlamasıyla ağrılar da artar. Olguların birçoğunda ağrılar, migren veya gerilim tipi olarak seyreder.

5. Hassas bağırsak sendromu (irritabl kolon): Bu hastalarda, ishal veya kabızlık nöbetleri olabilir. Sık sık gaz çıkarmak veya geğirmek ve aniden gelen tuvalet ihtiyacı tipiktir. Tüm geğirmelere rağmen bir türlü rahatlayamamak sorunu daha da büyütmektedir. Karında devamlı gerginlik ve ağrılar olur.

6. Uyuşma ve karıncalanma: Vücudun belli belirsiz yerlerinde ani girip çıkan uyuşmalar ortaya çıkabilir.

7. Soğuğa tahammülsüzlük: Normalden fazla üşüme olur. Soğukta morarmalar meydana gelir, hatta ağrıların arttığından yakınırlar.

8. Psikolojik sorunlar: Bu hastalar iç ve dış uyarılara karşı son derecede hassastır. Genellikle kendisinden veya çevresinden beklentileri fazla olan kişilerde görülür. Panik ataklarla da sıkça karşılaşılır.

9.Unutkanlık ve konsantrasyon eksikliği: Hafıza boşluğu ve herhangi bir olaya konsantre olmakta da eksiklik vardır. Bazen konuşurken kelimeleri bulmakta güçlük çekerler.

Diğer sorunlar

1- Huzursuz bacak sendromu

2- Ağız ve göz kuruluğu

3- Çene eklemi sorunları

4- Kaslarda kramplar

5. Adet öncesi gerginlik/ağrılı adet

6. Ani idrara çıkma hissi

7. Baş dönmesi, işitme kaybı

8. Görme bozuklukları

9. Deri bulguları

10. Göğüs ağrısı

11. İştahın aşırı artması veya azalması.

Tanı: Üç aydan daha uzun süren, vücutta yaygın ağrı ve 18 hassas noktadan, en az 11’inin üzerine bastırmakla aşırı hassasiyetin meydana gelişi, fibromiyalji tanısının olmazsa olmaz ilk şartıdır. Sık rastlanan bulgulardan en az üçü ve eşlik eden diğer bulgulardan herhangi birinin birlikte bulunması tanıyı destekleyecektir. Bu yakınmalar, sabahları hareketsiz kalmada, soğukta, nemde, kapalı havalarda, aşırı aktivitelerde ve mutsuzluk hallerinde artar; sıcak havalarda, masaj veya sıcak uygulamalarda ve tatilde azalır.

Tedavi: Fibromiyalji tedavisinin hem kolay hem de güç olduğu unutulmamalıdır. Bunu kolaylaştırmak için hasta ve hekim işbirliği şarttır.

Tedavi yöntemleri:

1- Hasta eğitimi ve hasta okulları
2- Egzersiz tedavisi
3- İlaç tedavisi
4- Fizik tedavi yöntemleri
5- Lokal enjeksiyonlar
6- Ozon terapi
7- Uygun diyet ve düzenli su içme
8- Kaplıca tedavileri
9- Güneşlenme ve deniz tedavileri
10- Meditasyon
11- Alternatif tedavi