CİLDİNİZ ALARM VERİYOR OLABİLİR

Halk arasında kurdeşen olarak bilinen ürtiker, sık rastlanan bir sağlık sorunu. Ürtiker; ciltte hafif kabarık, ödemli, kızarık ve küçük sinek ısırığı boyutunda görülür. 10 - 15 cm.’lik veya daha geniş, kaşıntılı ve aniden kabaran döküntü şeklindedir.
Altı hafta sürdüğünde akut, altı haftadan uzun devam ettiği ve geçmediği zaman da kronik ürtiker adını alır. Genelde birkaç saat içinde söner ve ardından tekrarlar. Akut ürtiker, çocuk ve genç erişkinlerde, kronik formuysa yetişkinlerde görülür. Kronik ürtiker, iyileşmeyen tipidir. Akut ürtikerse tedaviyle geçen ama sonra yine tekrarlayabilen türdedir. Erken yaşlarda görülür, ileride sıklığı azalırsa da, 30 yaşından itibaren yeniden artar. Kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır.

Farklı tetikçileri var
Ürtiker çok çeşitli nedenlere bağlı gelişir. Bu cilt hastalığında hücreler tarafından açığa çıkarılan histaminin etkili olduğu düşünülür. Tam nedeni bilinemeyen ürtiker oluşumunda şu faktörler etkilidir:
1-Bazı ilaçlar: Ürtikerin bazı ilaçların kullanılması halinde, şiddetlendiği ya da tekrarlandığı gözlenmiştir. Bunlar arasında ağrı kesiciler başta olmak üzere, penisilin gibi antibiyotikler, ibuprofen gibi romatizma karşıtı ilaçlar sayılabilir.
2-Stres: Stres cilde zarar veren belki de en büyük etkenlerden biri. Ürtiker, anksiyete gibi psikolojik sorunlar nedeniyle tetiklenebilir. Halk arasında stres ve üzüntü yüzünden geliştiği bilinir.
3-Böcekler ya da parazitler: Bazı böceklerin ısırması ya da sokması sonucu, vücutta kırmızı veya beyaz lekeler halinde kaşıntı gelişebilir. Bu durum, ürtikeri tetikleyebilir. Bazı parazit türleri de vücuda giriş yaptıktan sonra ürtikere yol açabilir.
4-Enfeksiyonlar: Özellikle bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonlarda ürtiker gelişir. Bu bakteriler, idrar yolları ve boğaz enfeksiyonlarıyla kendini belli eder.
5-Sıcaklık değişimleri: Sıcaklık değişimlerinin ürtiker hastalığını tetiklediği düşünülmektedir. Çok soğuk havaya maruz kaldıktan sonra, yeniden ısınmak ürtikere sebep olabilir. Soğuk havuzda yüzmek de soruna zemin hazırlar.
Diğer yandan, çok sıcak da ürtikeri tetikler. Özellikle terlemek, çok sıcak suyla duş almak, egzersiz ve spor sırasında terlemek de riskler arasında.
6-Bazı gıdalar ve katkı maddeleri: Bazı gıdalar ve hazır besinlerde bulunan gıda katkı maddeleri, ürtikerin oluşmasına zemin hazırlayabilir. Özellikle, fıstık, yumurta, ceviz ve kabuklu deniz hayvanları tüketmek, bazı kişilerde ürtikere yol açar.
7-Cilt üzerinde baskı oluşması: Cilt üzerinde aşırı baskı oluşması halinde ürtiker meydana gelebilir. Özellikle dar kıyafetler giymek ve kemer kullanmak sorunu artırabilir.
8-Hayvan tüyleri: Bazı insanların, havyan tüylerine maruz kalmaları halinde, ürtiker gelişebilir. Bu hayvanların evcil ya da sokak hayvanı olması fark etmiyor.
9-Bazı bitkiler ve polenler: Bazı bitkiler ve bu bitkilerin özleri, ürtiker nedeni. Özellikle zehirli meşe ve sarmaşığın ürtikeri tetiklediği bilinir.

Belirtilerinde bunlar var
- Genellikle toplu halde gelişen ve yüzde, gövdede, kollarda ya da bacaklarda kırmızı veya beyaz renkli izler.
- Şiddetli kaşıntılar
- Özellikle boğaz içinde ve gözlerde, yanaklarda, dudaklarda, ellerde, ayaklarda ve genital bölge etrafında ağrı veya yanmaya yol açan şişkinlikler
- Isı artması, egzersiz sonrası ya da stres durumunda, daha şiddetli şekilde kendini gösteren kaşıntı ve kızarıklıklar
- Ciltte kızarıklık ya da beyazımsı lekelerin, aylar hatta yıllar sonra, aynı şekilde yeniden tekrarlaması
- Nadir olarak baş dönmesi, göğüste sıkışma, dilde ya da boğazda şişme. Bunlar ürtiker hastalığının çok ilerlediğini ve şiddetlendiğini gösterebilir.

Testlerle tanı konuyor
Doktor, ürtiker hastalığı tanısını koyabilmek için hem fiziksel muayene yapar, hem hastanın ilaç geçmişini öğrenir hem de testler uygular. Bu testler arasında kan ve alerji testleri bulunur.

Tedavi nasıl belirleniyor?

Doktor, hastanın şikayet ve belirtilerine bağlı olarak bir tedavi planı hazırlar. Ürtiker tedavisi genellikle ilaç ve evde bakımdan oluşur. Antihistamin grubu ilaçlar ve kişisel özenle hasta kendini daha iyi hisseder. Burada önemli olan tedavinin en az bir ay süreyle devam ettirilmesidir. Doktor, ürtikere yol açan hastalığın altında yatan nedenleri tedavi etmeye yönelebilir. Örneğin; kronik ürtikerle birlikte iltihaplı tiroid sorunu yaşayan hastanın, bu rahatsızlığı tedavi edilerek, ürtiker kontrol altına alınabilir. Dirençli vakalarda kortizon kullanılabilir. Stres faktörünün belirgin olduğu vakalarda antidepresan ilaçlar gerekebilir.

Bu tedbirleri alabilirsiniz

- Rahat ve hafif giysiler tercih edin.
- Cildi tahriş eden sert sabunlar kullanmayın.
- Etkilenen bölgeyi soğuk suyla yıkayın. Yatıştırıcı losyon sürüp, cildi serin bir bezle rahatlatın.
- Yenildiğinde veya içildiğinde ürtiker oluşumuna yol açan gıdaları not edin.
- Eğer ürtikeri tetik-leyen etken-leri biliyor-sanız bunlardan
uzak durun.