Çarpıntı
Kalp atışınızı normalden daha fazla ve hızlı bir şekilde hissediyorsanız kalp çarpıntınız olabilir. Bu durum, ‘Kalbimde bir sorun mu var?’ sorusunu akıllara getirir.
Çarpıntı, kalp atışınızın normalden daha hızlı veya rahatsızlık verici bir şekilde hissedilmesidir. Kalp hızının üst sınır olan 100’den 140 üstü değerlere çıkması olarak görülen kalp çarpıntısında (taşikardi) en kısa zamanda uzman doktora başvurmalısınız.
Neden olur?
Kalp hızının 140 üstü değerlere çıkması olarak görülen kalp çarpıntısının nedenlerinin doğru tespiti için EKO testi, tiroid testlerinin yapılması ve kansızlık olup olmadığının araştırılması gerekir. Bu testlerle kalp çarpıntısının heyecan, stres, hızlı koşma ya da aşırı kafein tüketimi kaynaklı fizyolojik (sinus taşikardi) ya da kalp ritim bozukluğu (aritmik taşikardi) olup olmadığını anlaşılabilir.
Sanılanın aksine her çarpıntının nedeni kalpteki bir sorundan kaynaklanmıyor. Kalbimiz hızlı çarparak aslında vücudumuz için bize sinyal göndermeye çalışıyor. Bu nedenle çarpıntıya yönelik araştırma yapılırken kalp dışındaki faktörlerin de dikkate alınması çok önemli.
Çarpıntı gelişimine yol açan ve doğrudan kalbi ilgilendirmeyen nedenler:
1-Kansızlık: Genç yaşlı her yaş grubunun ortak sorunlarından biri olan kansızlık genellikle tedavisi ihmal edilen bir hastalık. Kansızlıkta kalp vücudun oksijen ihtiyacını karşılamak için daha çok çalışıyor ve bu tablo da kendini çarpıntıyla belli ediyor.
2-Hipertiroidi: Boyunda bulunan tiroit bezinin anormal derecede hızlı çalışması vücudun metabolizmasını hızlandırıyor. Bu tablo sıklıkla kendini çarpıntıyla gösteriyor. Sebebi bulunamayan çarpıntı şikayetlerinde mutlaka tiroit hormonlarına bakılması gerekiyor.
3-Uyku bozuklukları: Çarpıntının sık görülen sebeplerinden biri. Vücut uyku sırasında metabolizmasını yavaşlatıyor ve dinleniyor. Düzenli ve kaliteli uyku uyumayan kişilerde kandaki stres hormonlarının seviyesindeki artışa paralel olarak gün içerisinde kalp hızı daha yüksek seyrediyor ve çarpıntı daha sık gözleniyor.
4-Sigara ve alkol tüketimi: Tütün ürünleri ve aşırı alkol tüketimi vücudun metabolizmasını etkiliyor ve stres hormon seviyelerinde artış yapıyor. Bu durum da sıklıkla çarpıntı ataklarına yol açıyor.
5-Hipotansiyon: Tansiyon düşüklüğü anlamına gelen hipotansiyon genelde halsizlik, baş dönmesi ve çarpıntıyla ortaya çıkmaktadır.
6-Mineral ve su dengesizliği: Vücuttaki su ve tuz miktarının az olması çarpıntıyı tetikleyebiliyor. Bu duruma sıklıkla halsizlik ve tansiyon düşüklüğü de etki ediyor.
7-Stres ve kaygı bozukluğu: Kaygı bozukluğu, evham ve depresyon çarpıntının temel sebeplerini oluşturuyor.
8-Hormonal değişimler: Kadınlarda oluşan hormonal değişimler kendini çarpıntı olarak gösterebiliyor.
9-Kondisyon düşüklüğü: Çarpıntının en sık sebeplerinden biri de vücudun efor yapmaması sonucu oluşan hamlama ve kondisyon düşüklüğü… Genç-yaşlı herkesi etkileyen bu durum yokuşta ve merdivenlerde çarpıntı ile nefes darlığıyla kendini gösteriyor.
10-Kafein ve çay: Kafeinli enerji içecekleri ile yoğun kahveler genellikle çarpıntıyı tetikler.
11-Ateşli hastalıklar: Ateş yüksekliği çarpıntıyı tetikleyen temel etkenlerden biridir.
12-Aşırı spor ve egzersiz: Hazır olamayan bir vücudun yoğun spor yapması sıklıkla çarpıntıya neden oluyor. Zaman zaman bu durum ciddi ritim bozukluklarını tetikleyebiliyor.
13-İlaçlar: İlaç kullanımı, çarpıntıya yol açan en önemli dış etkenlerden biri. Özellikle grip ve astım ilaçları, guatr ilaçları ve depresyon ilaçları ciddi çarpıntı atakları yapabiliyor.
Tedavisi nasıldır?
Çarpıntı riskini ve aynı zamanda kalp hastalığı olasılığını azaltmak için düzenli egzersiz yaparak formda kalın, sigara içmeyin, stres yönetimi teknikleri uygulayın, dengeli beslenin ve boyunuza uygun bir kiloda kalmaya çalışın.
Tedavi, çarpıntının nedenine göre yapılmaktadır. Kalp dışında bir neden varsa bu tedavi edilir. Guatr, kansızlık gibi... Ancak bunlar tedavi edilirse çarpıntı geçer. Sinirsel nedenlere bağlı çarpıntılar ise hastanın duygusal sorunlarının çözülmesiyle kendiliğinden geçecektir. Bazı hastaların yatıştırıcı bir ilaç veya antidepresan alması gerekebilir. Çarpıntının nedeni kalp ise öncelikle çarpıntı türü belirlenmelidir. Daha sonra çarpıntının önemli olup olmadığına veya tedavi gerektirip gerektirmediğine karar verilir. Hastaya holter aleti takılarak hangi tür çarpıntı olduğu bulunur ya da elektro ile kalpteki ritim bozukluğunun ne tür bir çarpıntıya neden olduğu belirlenebilir. Aritmiyi düzeltici ya da kalp hızlı ise yavaşlatıcı, yavaşsa hızlandırıcı ilaçlar verilir. Bazı hastalarda çarpıntıyı geçirmek için damar yoluyla antiaritmik ilaçlar vermek gerekebilir. Kimi zaman çarpıntıyı sonlandırmak için hastanın göğsüne elektrik şoku verilir. İlaç veya şokla halledilemeyen durumlarda ise bir kateter ile hastanın kasığından girilerek kalbine kadar ilerleyip çarpıntıya neden olan kalp hücreleri bulunur ve elektrikle yakılır. Böylece çarpıntı sonlandırılmış olur.