BAŞPARMAK ÇIKINTISI

Birçok kemik ve kastan oluşan ayaklarımız, tüm vücudun taşıyıcısıdır ama herhangi bir ağrı ya da acı yaşayana kadar gereken özeni göstermeyiz. Bir araştırmaya göre, sağlıklı ayaklara sahip erişkin oranı, sadece yüzde 45. Yani yüzde 55’imizin çeşitli sorunları var. Üstelik bu oranın büyük bölümünü kadınlar oluşturuyor. Gerek giydikleri ayakkabılar, gerekse de anatomik yapıları nedeniyle kadınlar ayak hastalıklarından daha fazla şikayetçi. En sık görülen sorunsa, tıbbi adıyla Halluks Valgus, halk dilindeki ismiyle başparmak çıkıntısı.

Ayağa uygun olmayan, başparmağı sıkan, dar ve sivri burunlu ayakkabıları uzun süre giyen kadınları başparmak çıkıntısı tehlikesi bekliyor. Bu sorun, diz ve bel problemlerine davetiye çıkarır. Hasta, yürürken ağrı hisseder ve daha da önemlisi ayakkabı giymekte zorlanır. Başparmağın iç kısımdaki kemik çıkıntı üzerinde kızarıklık ve hassasiyet oluşabilir. Başparmak ikinci parmağa doğru eğilir.

Halluks valgus gelişmesinde aşağıdaki nedenlerin rol oynadığı düşünülür:

- Zamanla gelişen düz tabanlık

- Ailevi yatkınlık

- Geçirilen travmalara bağlı basma bozuklukları

- Kötü ayakkabı seçimi

Tanısı nasıl konuyor?

Halluks valgus tanısı, ayağın basar şekilde ve basmadan yapılan ayrıntılı muayenesiyle başlar. Üzerine basarken yapılacak röntgen tetkikleriyle hem tanı kesinleştirilir hem de tedavi planlanır. Özel durumlar haricinde, tanı ve tedavi için daha ileri tetkiklere gerek kalmaz. Doktorunuz özel süreçlerde MR ve EMG gibi tetkiklere gerek duyabilir.

Başparmak etrafındaki şişlik, kişiyi rahatsız eder. Başparmak ekleminde, bölgeyi korumakla görevli olan yağ yastıkçığı vardır. Bu yastıkçık, deformite sonucunda ayakkabı içinde basınç altında kalır ve reaksiyonel bir büyüme gerçekleşir. Doku büyüdükçe, ayakkabı basıncı artar ve şişlikle kızarıklık kalıcı bir hal alır.

Tedavide izlenen yol

Ayak problemlerinin tedavisi mutlaka konunun uzmanı olan bir ortopedi doktoru tarafından yapılmalıdır. Öncelikle problemi ortaya çıkaran neden göz önüne alınmalıdır. Ailesel bir nedenle genç yaşta ortaya çıkan şekil bozukluğuyla, ileri yaşlarda eklem bozukluğu yüzünden görülen şekil bozukluğu dışarıdan aynı görünse de tedavileri çok farklıdır.

Bölgede kozmetik amaçlı düzeltme kesinlikle yapılmamalıdır. Pek çok başparmak çıkıntısı, ameliyatsız tedavi edilebilir. Hastaların bir çoğunda, başparmak çıkıntısına bağlı gelişen ağrı, uygun ayakkabı seçimiyle ortadan kaldırılabilir.

- Ayakkabı değişiklikleri, tabanlıklar ya da ciltte hassas olan bölgelere teması engelleyen destekler denenebilir. Bu uygulamalar, rahatlama sağlamakla birlikte tedavi edici değildir. Benzer şekilde, parmak arası makara ya da gece ateli yöntemlerinin kemik çıkıntısını düzeltmediği ve hastalığın ilerlemesini durdurmadığı bilimsel araştırmalarda gösterilmiştir.

- Kemik çıkıntısı ve şekil bozukluğunun esas tedavisi, cerrahi müdahaledir. Sadece kemik çıkıntısının tıraşlanması, çoğu zaman mekanik problemi çözmediği için yetersiz kalır ve tekrara yol açar. Konunun uzmanı bir ortopedik cerrah tarafından şekil bozukluğunun mekanik sebebine yönelik operasyonla hastaların sorunları çözülebilir.

Uygun ayakkabı nasıl olmalı?

- Ayakkabı numaranız modele göre farklılık gösterebilir. Her yeni modelde, ayakkabılarınızı deneyerek alın.

- Mümkün olduğu kadar ayağınızın biçimine uygun ayakkabıyı seçin.

- Yaşınız ilerledikçe, ayaklarınızın numarası değişebilir.

- Her iki ayağınızı ölçtürün. Pek çok kişinin bir ayağı diğerinden büyüktür. Ayakkabıyı daha büyük olan ayağınızda prova edin.

- Ayakkabı provasını gün sonunda, ayaklarınızın en büyük olduğu zamanda yapın.

- Prova süresince ayakta durun ve her iki ayakkabının sonunda da en uzun ayak parmağınız için yeterli mesafenin olup olmadığını kontrol edin.

- Ayak taraklarınızın ayakkabının en geniş kısmına (tarak kesesi) uyduğundan emin olun.

Son yıllarda Halluks Valgus’un cerrahi tedavisinde ciddi değişiklikler meydana geldi. Teknolojik gelişmeler ve ameliyat tekniğindeki yenilikler, hastaların operasyon sonrası konforlarının artmasında önemli rol oynadı. Alçı, çok uzun süreli istirahat ve yoğun ağrı gibi sorunlar ortadan kalktı. Hastalar, ameliyat sonrası ayakkabılarıyla hemen yere bastırılıyor ve yaklaşık üç hafta sonra işlerine geri dönüyor. Ameliyatlarda tercih edilen ayak bileği blok uygulaması ile ağrıdan kurtulmak mümkün.