B12 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ

B12 vitamini, insan vücudu tarafından sentez edilemez ve dışarıdan besinlerle alınmak zorundadır. Bitkisel besinlerde değil, hayvansal ürünlerde bol miktarda mevcuttur. Günlük gereksinimi, 1 mikrogramdır.

Emilebilmesi için midede yapılan intrensek faktörle bağlanarak, ince bağırsağa taşınmalıdır. Vücutta en yoğun depolandığı organ karaciğerdir.

Vitamin B12, kan yapımında kullanıldığı için, eksikliğinde anemi oluşur. Bu durum, sinir sisteminde de sıkıntılar yaratması bakımından çok önemli bir sorun olabilir. El ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma, denge bozuklukları ve bunamaya benzer tablolara kadar çok değişik sinir sistemi sorunlarına yol açabilir.

Suda çözülen bir vitamindir. Kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna ve merkezi sinir sisteminin işleyişini sürdürmesine yardımcı olur.

Vücutta kırmızı kan hücresi oluştukça, siz de kendinizi daha zinde ve enerjik hissedersiniz. Beyin, sindirim, cilt , tırnak ve saç sağlığı için B12 baş roldeki vitaminlerdendir.

B12 eksikliğinin kesin olarak belirlenmesi için, muayene ve kan testi gerekir. Çünkü belirtileri, başka rahatsızlıklarda da görülebilen ve hemen ne olduğunu ayırt edemeyeceğiniz türdendir. Uzman bir doktor bu konuda size yardımcı olacaktır.

Nelerde bulunur?

B12 vitamini, bitkisel gıdalara dışarıdan eklenmediği sürece, doğal şekilde bulunmaz. Yani yeşillikler, sebze-meyveler, B12 alımınıza katkıda bulunamayacaktır. Hayvansal gıdalara beslenmede yer vermeyenlerin, B12 eksikliğiyle karşı karşıya kalma olasılığı son derece yüksektir.

B12 içeren bu gıdaları şu şekilde gruplayabiliriz:

- Sakatat (ciğer vb.)

- Balık ve deniz ürünleri (karides, ahtapot, istiridye, ton balığı, somon vb.)

- Kırmızı et, kümes hayvanları, yumurta, süt ve diğer süt ürünleri

- B12 ile güçlendirilmiş bazı kahvaltı gevrekleri

Kimlerde görülür?

- Yeterince B12 vitamini alınmıyorsa ya da örneğin vücut tarafından emilemiyorsa, ortaya eksikliği çıkar.

- 50 yaşından sonra çoğu kişi için B12 vitamininin vücut tarafından emilmesi zorlaşır.

- Vejetaryenlerin B12 ile güçlendirilmiş yiyeceklere yönelmesi veya doktora danışmaları gerekir.

- Zayıflama amaçlı mide-bağırsak ameliyatı olanlarda emilmesi zorlaşabilir ve eksikliği görülebilir.

- Çölyak hastalığı ya da Crohn hastalığı gibi mide-bağırsak hastalıkları bulunan kişilerde, vücut B12 vitaminini gerektiği gibi ememeyebilir.

- B12’nin vücut tarafından emilmesi için aside ihtiyaç vardır. Dolayısıyla midenin asit üretimini azaltan ilaçlar, eksikliğine yol açabilir.

- Alkol alışkanlığı bulunan ve aşırı kullanan kişilerde de eksikliği ortaya çıkabilir.

- Yetersiz beslenen çocuklarda veya hamilelerde de B12 eksikliği görülebilir.

Nasıl alınır?

Hayvansal gıdalara beslenmede bolca yer vermek, B12 almanın etkili bir yoludur. Ayrıca doktorunuzun önereceği vitamin desteği ilaçlar da işe yarayabilir. Tedavisi, güçlü hapları ya da iğneleriyle kısa sürede tedavi edilebilir.

Ne kadar sürede iyileşir?

Uygun tedaviyle, B12 eksikliği belirtileri birkaç gün içinde iyileşmeye başlar. Vejetaryenlar ve diyete bağlı olarak B12 eksikliği olan kişiler, B12 vitamini hapları, iğneleri ve alımını artıracak şekilde tasarlanan diyetler sayesinde bu sorundan kurtulabilirler.

Belirtileri nelerdir?

B12 eksikliğinin derecesine göre belirtiler de daha hafif ya da şiddetli şekilde ortaya çıkabilir. Gereğinden fazla B12 almanın vücuda yan etkisi olmadığı belirtilmişse de, örneğin Leber gibi bir göz hastalığı ya da hamilelik gibi durumlarda da, vitaminin alımının kontrollü şekilde yapılması gerekir. Sağlık durumunuza göre, ne kadar B12 almanız gerektiği de değişebilir. Bazı durumlarda alımının sınırlanmasını gerektirebilir.

Bazı belirtileri şunlardır:

- Kansızlık

- Yürümekte zorlanma

- Dilin iltihaplanması

- Cildin sararması

- Kol ve bacaklarda uyuşma ve karıncalanma

- Halsizlik

- Güçsüzlük

- Depresyon

- Unutkanlık, hafıza kaybı

- Dikkat dağınıklığı

- Paranoya ve halüsinasyon görme

- Nefes darlığı

- Tat alamama

- Görme bozukluğu

HAMİLELER DİKKAT!

B12 eksikliğinin yol açtığı birçok sorun anne-bebeği olumsuz yönde etkiler. Yorgunluk, unutkanlık, kansızlık, iştahsızlık ve baş dönmesi gibi birçok sorun, anneyi kötü etkilemekle birlikte, bebeğin gelişimine de zarar verir.