AĞIZ KURULUĞU

Tükürük, ağzı nemli tutar, yiyeceklerin parçalanmasına ve yutkunmaya yardımcı olur. Aynı zamanda bir ağız temizleme aracıdır. Dişlerin ve dilin temiz kalmasını sağlar. Yeterince tükürük olmadığında, ağızda kuruluk hissedilir.

Tıp dilindeki adı, ‘kserostomi’dir. Hastalık kabul edilmez, daha çok bir ilacın yan etkisi ya da bir sağlık sorunun belirtisi olarak ortaya çıkar. Tat alma duygusunda değişikliğe, çiğneme, yutma ve konuşma zorluklarına yol açabilir. Diş çürümesi riskini artırır. Tükürük salgısı yeterli olmadığında, ağızdaki dokular zarar görebilir.

Sürekli hale geldiyse, tedavi vakti de gelmiştir. Ağız kuruluğunun nedenini anlamak, tedavi için tavsiye almak ve diş çürümesine veya diş eti hastalıklarına yol açıp açmadığını görmek için muayene gerekir. Eğer altta yatan bir rahatsızlıktan şüpheleniliyorsa, dahiliye uzmanına başvurmakta fayda var. Çoğu sağlık sorununa kıyasla, ağız kuruluğunun neden olduğu aksaklıklar gündelik hayatı etkileyecek kadar büyük değildir. Yemek yerken ya da konuşurken sıkıntı yaratabilir tabii.

Ağız kuruluğunda öne çıkan birkaç belirti vardır. Bazı kişiler, tükürük salgılarının kalın ve yapışkan bir hal aldığını, bu durumun konuşma ve yutkunmayı zorlaştırdığını ifade eder. Ayrıca ağızda yanma veya batma hissi ve yemek yerken bazı yiyeceklere karşı hassasiyet, boğaz kuruluğu, ağız yaraları gibi şikayetler de ortaya çıkabilir. Ağız kuruluğunun nedenini biliyor ve bununla yaşamayı öğrenmeniz gerekiyorsa, diş ve diş eti bakımına özen göstermelisiniz.

Nedenleri arasında bunlar var

Susuz kalmak: Vücut susuz kaldığında, ağız kuruluğu görülebilir. Bu nedenle gün içerisinde yeterince su içmek önemlidir. Eğer vücudun susuz kalması kusma, ishal ve aşırı terleme gibi nedenlere bağlıysa, sıvı tüketimi ihmal edilmemelidir.

Ağızdan nefes almak: Alerji, sinüzit ve burun eti gibi sorunlar, burundan nefes almayı zorlaştırır ve ağızdan nefes almayı gerektirir. Özellikle gece ağzı açık uyuyan kişilerde ağız kuruluğu olması normaldir.

Sigara: Sigara içenlerde sık sık ağız kuruluğu şikayetinin ortaya çıkması şaşırtıcı değildir. İçerdiği onca kimyasal yüzünden sigara, yeterli tükürük üretilmesini engeller.

İlaçlar: Özellikle antidepresanların ve diğer psikolojik rahatsızlıklar için reçete edilmiş bazı ilaçların, alerji veya tansiyon haplarının, kas gevşetici ya da ağrı kesicilerin yan etkileri arasında ağız kuruluğu vardır. Düzenli olarak alınan bu tip ilaçların içerdiği kimyasallardan bazıları tükürük bezlerini olumsuz yönde etkiler. Yüz bölgesine uygulanan radyasyon tedavisi ve kemoterapi ilaçları da faktörler arasındadır.

Stres: Tükürük üretimi sinir sistemiyle bağlantılı olduğundan stres altındayken, kaygılıyken, heyecanlanlıyken ve panik atak halindeyken ağız kuruluğuna rastlanabilir.

Sinir hasarı: Baş ya da boyun bölgesinde sinir hasarına yol açan bir yaralanma yada ameliyat sonrası ağız kuruluğu olabilir.

Hastalıklar: Ağız kuruluğu, diyabet, Alzheimer, Sjögren Sendromu, anemi ve kistik fibrozis rahatsızlıklarının belirtileri arasında yer alır.

Sebebine göre tedavi

Ağız kuruluğu tedavisi, bu şikayete yol açan sebebin ne olduğuna göre değişir. Uzun yıllar ağız kuruluğunun yaşlanmayla ilgili olduğu düşünüldü. Oysa bugün, yaşlılıkta ilaç kullanımının artmasıyla ağız kuruluğunun ortaya çıktığı biliniyor. Sorunu ortadan kaldırmak için kendi başınıza ilaçlarınızı kesmemelisiniz. İlaçtan şüphelendiğiniz durumlarda, doktorunuza başvurmalısınız.

Bu önerilere uyabilirsiniz

- Gün içerisinde elinizin altında su bulundurun ve sık sık yudumlar alın.

- Kafeinli ve alkollü içecekleri sınırlayın.

- Limon gibi ekşi aromalı pastil ya da şekerlemeler, tükürük salgısını artırmaya yardımcı olur. Aynı amaçla şekersiz sakız da çiğneyebilirsiniz.

- Diş hekiminizin ya da eczacınızın önereceği yapay tükürük tabletlerinden kullanabilirsiniz. Bu tip ürünler jel, sprey ya da pastil şeklinde satılır.