TURİZM HAFTASI VE ANADOLU HİSARI
Geçtiğimiz hafta oldukça yoğun ama bir o kadar da güzel geçti. Her yıl olduğu gibi sene de 15-22 Nisan tarihleri arasında turizm konusunda farkındalığı artırmak ve halkın turizm hareketlerine katılımını sağlamak amacıyla, 81 ilde çeşitli konferans, seminer, panel, yarışma ve gezilerle Turizm Haftası kutlandı.
Bu yıl ilk durağım, Doç. Dr. Nuray Türker’in daveti üzerine Karabük Üniversitesi Turizm Fakültesi’nde yaptığım konuşma için Safranbolu oldu. Bir sonraki günse Kocaeli Üniversitesi’nden Dr. Tülay Üzümcü’nün daveti nedeniyle ‘Turizm Sektörü-Akademi’ buluşması için Kartepe’deydim. Son durağım rehber olarak yıllar boyu birbirinden güzel turlar yaptığım Kapadokya’ydı. Turizm Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şule Aydın’ın daveti üzerine Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi’nde ‘Turizmde Yeni Vizyon’ konulu panele katıldım. Birbirinden güzel üç şehri anlatan yazılarım önümüzdeki günlerde bu köşede sizlerle olacak.
Sonraki durağım, Güzelce Hisar Eğitim Kültür ve Turizm Derneği olarak uzun zamandır üzerinde çalıştığımız ve bir ilk olan ‘Anadoluhisarı QR Kodlu Mobil Turizm Tanıtım Projesi’nin tanıtım etkinliği oldu.
En eski yerleşimlerden
İstanbul’un en eski yerleşimlerinden biri olmasına ve önemli anıt eserleri barındırmasına rağmen, genelde yerli ya da yabancı turistlerin görülecek yerler listesinde yer almaz bu kadim semt.
Roma dönemi
Roma döneminde, Kutsal Kuyular anlamına gelen Potamonion’dur semtin adı ve gür ormanlarla su kaynakları vardır. Rumlar bu sulardan içenlerin hastalıklardan kurtulduğuna, günahlarından arındığına inanır ve neredeyse her bir kaynağın başına bir ayazma kondururlar. Tüm imparatorluktan hastalar, günahârlar uzun yolları aşar gelir buraya. Anlamı güzellikler olan, bugün Göksu dediğimiz Aretea deresinin Boğaz’a döküldüğü yerde ise bir Zeus tapınağı vardır. Vadideki Neapolis adlı küçük bir köyse varlığını 16’ncı yüzyıla kadar sürdürür Napli adıyla.
Osmanlı dönemi
Yıldırım Bayezid, Konstantinopolis’i kuşatmadan önce, şehre yardımı önlemek için Boğaz’ın bu en dar noktasına bir hisar inşa ettirir 1394’te. Güzelce Hisar, Osmanlı’nın ilk adımıdır Boğaz’da. İlk Türk mahallesi kurulur, ilk cami inşa edilir, ilk ezan okunur. Yıllar sonra şehri fethe hazırlanan torunu Fatih Sultan Mehmet güçlendirir dedesinin hisarını. Evliya Çelebi kalede bir dizdarla Kocaeli sancağından gelme 200 tımar neferi bulunduğunu, 1080 hane olduğunu yazar. Saray ve yalılarından, yedi adet sıbyan mektebi ve bir hamamı, 20 dükkanı, namazgahı ve mescitleri olduğundan bahseder, “Halkı hep ehli zevk, garip dost adamlardır. Dağlarında bağları hesapsızdır” der. Sonrasında gittikçe önemini ve işlevini yitirir hisar. Göksu ile deniz arasındaki kıyı doldurulur, yalılar inşa edilir. Ve içinden sahil yolu geçirilmesiyle hisar hisar olmaktan çıkar.
Göksu ile Kağıthane çekişmesi
İnanılmaz bir çekişme vardır Kağıthane ile Göksu arasında tarihte. Patrona Halil İsyanı sonrasında Kağıthane mesiresi ortadan kalkınca, Göksu rakipsiz kalır. Gül bahçeleri, bostanlar, pırpıl pırıl akan sular, yemyeşil çayırlar, servi ormanlarıyla tasvir edilir, batılı gezginlerin ‘Asya’nın tatlı suları’ dediği, Göksu ile Küçüksu dereleri arasında kalan Şehr-i Konstantiniye’nin en meşhur mesire yeri. Pırıl pırıl sularında ‘Piyade’ adı verilen maun kayıklar, dere kıyısında atlı arabalılar, zengin, fakir, kadın, erkek, evli ve bekar tüm İstanbul buradadır. O kadar güzeldir ki, mesire alanına gelen padişahların kalabilmesi için saray bile yapılır.
Rumlar da sürdürür geleneklerini, 8 Eylül’de düzenlenen Ayazma törenleriyle... Müslüman komşularını da alır gelir, törenler sonrasında laternalardan çıkan melodiler ve sirtaki eşliğinde ağaçlara asılan fenerlerin ışığında, gece de devam eden eğlenceye dalarlar.
Cumhuriyet’ten sonra da 1970’lere kadar İstanbul halkı pikniğe gelir, açıkhavada film izler, Küçüksu plajında denize girer. Ta ki önce birinci, sonra ikinci köprü için şantiye alanı olarak kullanılıp, halktan koparılıncaya kadar.
Bu kadim semti adım adım gezmek isteyenler için gezi rotası ve program haftaya bu satırlarda...