Son yılların tercihi

Vejetaryenlik ve veganlık tarihine bakıldığında etin her daim bir zenginlik ve sosyal statü göstergesi olduğu görülse de, vejetaryenlikte M.Ö 6. yy’dan bugüne uzanan geçmişiyle her daim alternatif bir beslenme ve yaşam tarzı olmuştur. Bugün dünya nüfusuna bakıldığında Hindistan nüfusunun yüzde 40’ı, Almanya nüfusunun yüzde 9’u, İrlanda’nın yüzde 6’sı, İsrail’in yüzde 8.5’u, Amerika’nın yüzde 3’ü’nün vejetaryen olduğu görülmekte... Nedir bu vejetaryenlik? Her ne kadar beslenme şeklinin tarihi MÖ. 6.yy’a dayanıyor olsa da ‘vejetaryen’ kelimesinin ortaya çıkışı 19.yy. vejetaryenliği ‘Her türlü tahıl, kabuklu yemiş, sebze, meyve, tohum, mantar, yosun, maya ve diğer bazı hayvan temelli olmayan gıdalarla beslenen ve süt ürünleri, bal, yumurta tüketen veya tüketmeyen kişi’ olarak tanımlamak mümkün. Tanım bu kadar geniş olunca vejetaryenlik Lakto-ovo vejetaryen, Lakto vejetaryen, Ovo vejetaryen, Pesketaryen, Vegan ve Yarı Zamanlı Vegan gibi alt gruplara bölünür yıllar içinde.

Bunlar arasında en yaygın olanı bitki temelli gıdalar, süt ürünleri ve yumurtanın tüketilebildiği ‘Lakto-ovo vejetaryenlik’. Uç nokta olan ‘vegan’lar ise hiçbir hayvansal gıda ve üretiminde hayvanların kullanıldığı hiçbir ürünü tüketmemekteler.

Turizm ve vejetaryenlik

Ne yazık ki vejetaryen ve veganlar dışarıda yemek yeme konusunda oldukça dezavantajlı bir konumdalar. Dolayısıyla de turizm hareketine katılmakta da sorun yaşamaktalar. Sorun sadece yemek bulabilmekle ilgili değil aynı zamanda kendilerini dışlanmış da hissetmek. Menü çeşitliliğinin az olması, lokanta çalışanlarının bu konudaki bilgi ve bilinç düzeyinin düşük olması diğer sorunlar. Vejetaryenlik ve veganlığın detaylı olarak bilinmesi, ilgili olan sertifika ya da etiketlerin kullanımı hem müşteri memnuniyetini arttıracak hem de kendilerini rakiplerinden farklı hale getirecektir. Vejetaryen ve vegan yemek seçeneklerinin listelendiği Happy Cow sitesine göre vegan ve vejetaryen mekanların sayısı Berlin’de 238, Londra’da 434 iken İstanbul’da 49. Vegan kebapçı konu veganlık olunca, vegan kebaplarını yazmamak olmazdı.

Geçtiğimiz ay Akkomarka Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Yeşilyurt ile Levent’teki Köşebaşı’nda yemek yerken başlattıkları ‘Sorumlu Restoran Hareketi’ projesi kapsamında Köşebaşı ve Ali Ocakbaşı’nda mezelerden ara sıcaklara, kebap çeşitlerinden tatlılara kadar tam bir vegan menü sundukları öğrenince ilk tepkim, ‘Nasıl yani?’ oldu. Ancak ‘vegan kebap’ sunmak başta tepki çekecek gibi gözükse de vegan beslenen yada beslenmeye çalışan, ilgi duyan misafirlerin ama özellikle de yabancıların konuya büyük ilgi gösterdiklerini, sadece İstanbul’da değil yurt içi ve dışı tüm şubelerinde vegan menü olduğunu ve Kapadokya’da yeni açtıkları Köşebaşı’nın bölgenin tek vegan menü sunan restoranı olduğunu da bu yemekte öğrenmiş oldum. İlk fırsatta, başta vegan lahmacun, satır kebap ve tahinli kabak tatlısını olmak üzere, vegan menüde yer alanları denemeyi yapılacaklar listeme ekledim.