IŞIK ÜLKESİ LİKYA

“Evlerimizi mezar yaptık, mezarlarımızı ev...

Yıkıldı evlerimiz, yağmalandı mezarlarımız,

Dağların doruğuna çıktık, toprağın altına girdik...

Suların altında kaldık, gelip buldular bizi,

Bozdular birliğimizi, altüst ettiler bizi,

Yakıp yıktılar, yağmaladılar bizi!

Biz ki; analarımızın,
kadınlarımızın ve ölülerimizin uğruna,

Biz ki; onurumuz ve özgürlüğümüz uğruna,

Toplu ölümleri yeğleyen bu toprağın insanları,

Bir ateş bıraktık...

Hiç sönmeyen ve sönmeyecek olan!”

Anadolu’nun cesur, mağrur ve yürekli evlatlarıdır Likyalılar ya da onların kendilerini tanımladıkları isimleriyle Trmmililer.

O kadar bağlıydılar ki özgürlüklerine,
M.Ö. 545’te önüne çıkanı ezerek ilerleyen dev Pers ordusu Xanthos’a ulaştığında şehir halkı
hiç düşünmeden, kazanmaları imkansız da
olsa savaşmaya karar verdi. O kadar düşkündürler ki özgürlüklerine, tek bir Xanthoslu bile teslim olmadı.

“Kadınları, çocukları, hazineleri ve köleleri kaleye doldurup, ateşe verdiler. Tüm savaşçılar korkunç yeminlerle bağlanarak düşmana atıldılar ve tümü savaşta öldü” diye anlatır Herodot bu olayı kitabında.

Savaştan önce yaylaya gitmiş olan 80 aile sayesinde varlığını sürdürür Xanthos. Ama 500 yıl sonra, bu kez Roma İmparatoru Brütüs göz koyar şehirlerine ve yiğit Likyalılar kök söktürür Roma’ya. Fakat yetmez güçleri ve aynı ataları gibi ölümü seçerler. Geriye ise yazıya başladığımız şiir kalır bu onurlu ve yiğit insanlardan...

Neresi bu Likya?

Anadolu’nun güney batısındaki Teke Yarımadası’nda, Antalya Körfezi’nin batısında yer alır Likya. Bir zamanlar batısında Karia, doğusunda Pamphylia, kuzeydoğuda Pisidia ve kuzeyde Phrygia ile çevrelenmiş Likya; Xanthos, Lymiros ve Arycandos gibi büyük nehirlerin suladığı verimli ovalara ve yaylalara sahipti.

Bugünse kabaca tanımlamak gerekirse, Köyceğiz’den Antalya’ya çekilecek bir çizginin güneyinde kalan bölgedir Likya. Antalya’nın batısını, Muğla’nın güneydoğusunu kaplar. Batı sınırını Dalaman Çayı, doğusunu Phasalis Antik Kenti, kuzeyiniyse Akdağlar belirler.

Yürüyüş yolu

Fethiye’den Antalya’ya yaklaşık 535 km. uzunluğundaki Antik Likya Yolu, antik şehirleri, doğal güzellikleri ve muhteşem manzarasıyla ‘Dünyanın En İyi 10 Uzun Mesafe Yürüyüş Rotası Listesi’nde. 1992 yılında parkur çalışmalarına başlanan, 1999’da turizme açılan yol boyunca, el değmemiş küçük koylar, dağ ve ova köyleri sizleri bekliyor. Tamamı işaretlenmiş parkurun bakımı, sponsor kuruluşlar ve gönüllüler tarafından yapılıyor.

İlk demokratik birlik

M.Ö. birinci yüzyılın ortalarında 23 kent bir araya gelir ve Likya Birliği’ni oluşturur. Birliğin önemli kentleri Patara, Xanthos, Pınara, Olympos, Myra, Tlos ve Phaselis’tir. Kendi iç işlerinde özgür olan şehirler, büyüklükleri ve önemleri orantısında federal meclise 1-2 veya 3 temsilci gönderir ve dış politikada, birliği ilgilendiren kararlarda ortak hareket ederdi. Yüzyıllar sonra Likyalılar’ın kurmuş olduğu bu federal sistem, ABD’nin kuruluşunda da örnek alınır. Patara’da bulunan ve kadın başkanı da olan Likya Meclisi, dünyanın bilinen en eski meclislerinden biridir. Meclisi Patara’da olan birliğin başkenti Xanthos, dini merkeziyse Letoon’du. Unutmadan Xanthos ve Letoon, 1988’den bu yana UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor.

Görülecek antik kentler

Tarih ve doğanın içinde yapacağınız yürüyüşte; Pınara, Sidyma, Pydnai, Letoon, Xanthos, Phellos, Apollonia, Aperlai, Theimussa, Simena, Myra, Sura, Belos, Limyra, Gagae, Olympos, Phaselis ve Idyros göreceğiniz antik yerleşimlerden sadece bazıları.

Mitolojide Likya

Zeus’tan hamiledir Leto ve korkar kıskanç Hera’nın öfkesinden. Sonunda Delos Adası’nda doğurur Apollon ve Artemis’i. Alır yeni doğan çocuklarını Anadolu’ya geçer. Kurtların kendisini götürdüğü Xanthos Nehri’nde de çocuklarını yıkar. O günden sonra Hellence ‘kurt’ anlamına gelen ‘iykos’tan türetilen Likya olur buraların adı.

Anaerkil kültür

Herodot’un aktardığına göre Likyalılar babalarının değil, analarının adını alırlar. “Kimlerdensin?” diye sorulduğunda, önce adını, sonra da anasının adını ve soyadını söylerlermiş. Eğer bir kadının bir köleden çocukları varsa, yasalar çocukları özgür sayarken, bir erkeğin yabancı ya da köle bir kadından çocukları olursa bunlar yurttaşlık haklarından yoksun kalırlarmış.