Güneşin gökyüzünü terk etmek istemediği gün

Yarın 21 Haziran, yani yılın en uzun günü. Coğrafya derslerinin vazgeçilmez sınav sorularından. Kuzey Yarımküre’de yaşayan bizler için yazın, Güney Yarıküre’de yaşayanlar için kışın ise ilk günü.
Yarın Güneş ışınları bunlardan kuzeyde olanına yani Yengeç Dönencesi’ne dik açıyla düşecek ve Kuzey Yarımküre’de gölgeler en kısa hallerini alacak. Güney Kutup Dairesi’nde 24 saat gece yaşanacak.
Yarından sonra ise bizim yarımkürede günler yavaş yavaş kısalmaya başlayacak ve bir bakmışız 23 Eylül gelmiş, gece ve gündüz eşit olmuş, bizim ellerde yaz bitmiş, sonbahar başlamış. Dolayısı ile yarının keyfini çıkarın. Bunlar dört kardeş esasında, 21 Mart, 21 Haziran, 23 Eylül ve 21 Aralık.
21 Mart, namı diğer ‘İlkbahar Ekinoksu’, kışın sonu yazın ilk adımı bizim yarım kürede. Gün ve gece eşit. Sonrasında günler uzamaya, geceler kısalmaya başlar, ta ki 21 Haziran’a yani bilinen adı ile ‘Yaz Gündönümü’ne kadar. Sonrasında günler yeniden kısalmaya başlar, ta ki üçüncü kardeş ‘Sonbahar Ekinoksu’ 23 Eylül’de bizi karşılayana dek ve bir kez daha gündüz ile gece eşitlenir. Ama günler 21 Aralık kadar yani ‘Kış Gündönümü’ne kadar kısalmaya devam eder ve 21 Aralık’ta en uzun geceyi yaşarken, Kuzey Kutup Dairesi’nde 24 saat süreyle gece, Güney Kutup Dairesi’nde ise 24 saat süreyle gündüz yaşanır.

Ekinoks yani Dönence

Dönence tropikal kuşağın kuzey ve güney sınırlarını oluşturan ve Ekvator’un 23° 27’ kuzey ve güneyinden geçen iki enleme verilen ad. Bunlardan Kuzey Yarımküre’de olanın adı Yengeç Dönencesi, Güney Yarımküre’de olanın adı ise Oğlak Dönencesi. İkisi arasında kalan bölgeye ise Tropikal Kuşak denmekte. Güneş ışınları Yengeç Dönencesi’ne 21 Haziran’da, Oğlak Dönencesi ’ne ise 21 Aralık’ta dik gelmekte ve bu iki günde gündüz ile gece eşit.
Kelimenin kökeni ise Latince aequus (eşit) ve nox (gece) sözcüklerinin birleşimi olan aequinoctium sözcüğüne dayanmakta.
Bir de mitolojik hikayesi var bu ekinoksun, başrollerinde Persephone, Hades ve Zeus’un olduğu, onu da Sonbahar Ekinoksu geldiğinde yazarız.

Solstice yani gündönümü

Solstice kelimesi, Latince ‘sol’ yani ‘Güneş’ kelimesi ile, sabit durmak anlamına gelen ‘stare’ kelimesinin birleşiminden oluşmakta.
Güneş, her ne kadar zaman doğudan doğup batıdan batsa da, mevsimlere bağlı olarak yıl boyunca gökyüzündeki konumu değişir. Yaz gündönümünde gökyüzündeki en yüksek ve kış dönümünde ise en alçak noktasına ulaşır. Yaz gündönümünü sonrası ufka doğru alçalmaya başlar ve kış gündönümünde ufuktaki en alçak noktasına gelir. İşte tam bu gündönümü öncesindeki haftalarda, sanki hareket etmiyormuş gibi görünür. Bu nedenle batı dünyasında Gün Dönümleri’ne Solstice yani güneş’in durması denir.

Nerelere gidilir?

Ege kıyıları için ideal zaman Haziran-Temmuz ayları. Tertemiz kumsalları, doğası ve kendi kendini temizle özelliği ile Saros Körfezi, antik kenti, birbirinden güzel köyleri, soğuk denizi ile Assos, eski Rum evleri, Arnavut kaldırımlı dar sokakları, tostu ve lor tatlısı ile Ayvalık, plajları, harika mutfağı ve bol oksijeni ile Edremit, uzun plajları, koyları hemen yanı başındaki Pergamon Antik Kenti ile Dikili, sevimli fokları, balıkçı tekneleri, Rum evleri ve berrak deniziyle Foça sizi bekler.