BİR İMPARATORLUK BAŞKENTİ; BURSA

Hristiyanlığın ilk konsülünün yapıldığı yer, Osmanlı’nın ilk başkenti, ilk külliyelerinin ve hastanenin ev sahibi, şairlere ilham veren, krallara şifa dağıtan, Türkiye’nin 4’üncü büyük kenti, sanayinin kalbi, patent başvurusunda üçüncü kısaca geçmişle geleceğin, şark ile garbın, muhafazakârlıkla modernitenin, dinlerle ticaretin buluştuğu yer, Bursa... Her daim sürprizler sunan, tüm zenginliğine rağmen mütevazı bir şehir.

Binlerce yıllık tarih

Bölge tarihinin M.Ö. 5200’e kadar gittiğini Ilıpınar Höyüğü göstermekte. Bilinen en eski yerleşim ise, Herodot tarihinde de adı geçen ve Makedonya Kralı V.Philip’in Bitinya Kralı Prusias’a armağan ettiği antik Yunan şehri Cius, yani bugünkü Gemlik.

Bursa’nın temellerini atan Prusias, adı Roma döneminde ‘Prusa ad Olympium’ olur. Justinianus Pythia’da yani bugünkü Çekirge’de yeni hamamlar yaptırır. 1299’da kurulan Osmanlı, 1326’da Bursa’yı da katar topraklarına... 1335 yılında da başkent yapar ve süsler yüzlerce eserle dört bir köşesini bu dünya harikası şehrin.

Hanibal’in inşa ettiği şehir

Rivayete göre; filleriyle Alpleri geçip Romalılara beklemedikleri şekilde saldıran Kartacalı Hanibal, savaşı kaybettikten sonra Prusias’a sığınır. Ama yenilmiş değil de zafer kazanmış bir komutan gibi karşılanır ve saygı görür. Buna karşılık olarak ise askerleriyle bir şehir inşa eder ve oraya Prusias’ın adını verip, kendisine armağan eder.

Karagöz ile Hacivat’ın memleketi

Denir ki, Ulu Cami’nin inşaatı sırasında çalışan demirci ustası Kambur Bâli Çelebi, yani Karagöz ile duvarcı ustası Halil Hacı İvaz yani Hacivat’ın nükteli sohbetleri o kadar ilgi çekermiş ki, diğer işçiler işi gücü bırakıp, onları dinlemeye dalarmış. Eh dolayısıyla da inşaat pek bir yavaş ilerler olmuş. Durum padişahın kulağına gidince, ikisini de idam ettirmiş ettirmesine de, sonrasında pişman olmuş. Padişahın bu üzüntüsünü fark eden Şeyh Küşterî de beyaz sarığını çıkarıp germiş ve arkasına geçip yaktığı ışığın gölgesinde çarıkları ile Karagöz ve Hacivat’ın nükteli sohbetlerini tekrar etmiş. Teselli için yapılan bu durum, ölümsüz kılmış bu iki hoş sohbet zat-ı muhteremi…

Bursa’nın ilkleri

Liste esasında pek bir uzun. Yer darlığından bir seçmece yaptım.

Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk kalesi, başkenti, hastanesi, köprüsü, Türkiye’nin ilk organize sanayi bölgesi, Avrupa Kenti unvanı, otomobil fabrikası, özel limanı ve ayrıca İznik’te Hristiyanlığın ilk konsili, ilk döner kebabı, ilk ve tek müziksiz halk dansı, ilk yün, pamuk ve ipek dokumacılığı da burada.

Nereleri gezelim, kaç gün ayıralım?

Eğer dolu dolu bir program istiyorsanız, en az iki gün ayırın. Ama vaktiniz yoksa, bir gün de yeter en önemli yerleri görmek için. Vaktiniz az ise önerim sırasıyla şöyle:

- Yıldırım Külliyesi

- Emir Sultan Külliyesi

- Yeşil Cami ve Yeşil Türbe

- Irgandı Çarşılı Köprü

- Mahfel Kahvehanesi

- Tofaş Araba Müzesi

- Bursa Kent Müzesi

- Ulu Cami

- Kapalıçarşı

- Koza Han

- Emir Han

- Pirinç Han

- Aynalı Çarşı

- Uzun Çarşı

- Bakırcılar Çarşısı

- Balibey Han

- Osman Gazi Türbesi

- Orhan Gazi Türbesi

- Tarihi Saat Kulesi

- Muradiye Külliyesi

- Uluumay Osmanlı Halk Kıyafetleri ve Takıları Müzesi

Vaktiniz var ise

Peki başka ne var derseniz seçip, kendi programınızı yapabilirsiniz.

- Murad Hüdavendigâr Külliyesi

- Atatürk Müzesi

- Orman Müzesi

- Karagöz Müzesi

- Arkeoloji Müzesi

- Lala Şahin Paşa Medresesi

- Kale Sokak

- Gazi Timurtaş Paşa Türbesi

- Okçu Baba Türbesi

- Üç Hanım Kızlar Türbesi

- Hamzabey Türbesi

- Kara Mustafapaşa Türbesi

- Süleyman Çelebi Anıt Mezarı

- Fabrika-i Hümayun

Bursa Çevresi

Nereler var gezilecek, görülecek diyenler için ilk aklıma gelenler:

- Cumalıkızık

- İznik

- Gölyazı

- Trilye

- Mudanya

- Saitabat Şelalesi

- Misi

- Uludağ

- İnkaya

Ne yiyelim?

Bursa’da ne yenirin cevabı baştan belli, iskender. Peki nerede derseniz, seçenek bol. Benim tercihim genelde Yavuz İsken-deroğlu’nun Botanik Park’taki İskender Efendi Konağı ya da ünlü caddedeki yeri. Tek şikayetim porsiyonlarının biraz ufak, fiyatlarının ise yüksek olması.

Ne alalım?

Kestane şekeri, Cumalıkızık’tan ahududu ya da böğürtlen reçeli, kelle peyniri, Kemalpaşa tatlısı, gemlik zeytini, havlu, bornoz, çini, bıçak ve ipek.