En büyük cami
Mescid-i Haram-Mekke
İslam’ın ilk yıllarında Hicretten sonra 16’ncı aya kadar, kıble Kudüs’teki Mescid-i Aksâ iken Bakara Suresi 144’üncü ayetin gelmesiyle kıble Mescid-i Harâm olur.
İslamiyet’i tebliğ edildiği yerlerden biri olmakla birlikte, Müslümanlar’ın Mescid-i Harâm’da açıkça namaz kılmaya başlamaları, Hz. Ömer’in İslamiyet’i kabul etmesi sonrasıdır. Resûl-i
Ekrem, Mekke’nin fethi sonrası meşhur fetih konuşmasını da burada yapar.
Kur’an-ı Kerim’de
16 yerde geçen Mescid-i Harâm tabiri, Kâbe, Kâbe’yi kuşatan ibadet alanıyla Mekke haremi kastedilir.
Kâbe’nin, ilk olarak kimin tarafından inşa edildiğiyle ilgili Kur’an’da herhangi bir bilgi bulunmamakla birlikte, Hz. Âdem yahut oğlu
Şît olduğu konusunda rivayetler mevcuttur.
Doğu köşesinde gümüş bir çerçeveyle çevrili Hacerülesved’in tarihinin İbrahim Peygamber’e kadar uzandığı kabul edilir.
Makâm-ı İbrâhim, Kâbe’nin inşası sırasında Hz. İbrahim’in iskele olarak kullandığı çok hafif, sarı ve kırmızı karışımı beyaza yakın bir rengi olan 20 cm. kalınlığında ve üzerindeki iki çukurun Hz. İbrâhim’in ayak izleri olduğu kabul edilen bir taş. Bugün Kabe’nin kapısının 10 metre kadar önünde bulunuyor. Zemzem kuyusu ise Hacerülesved’in tam karşısında ve Kâbe’ye 19 metre uzaklıkta. İlk büyütmeler Hz. Ömer ve Hz. Osman devirlerinde yapılır, ilk revak da bu dönemde eklenir. Mimari açıdan kesin şeklini ise Osmanlı döneminde II. Selim ve III. Murad zamanında alır.
Caminin bugün kapasitesi, 900 bin kişi olup, hac dönemlerine 4 milyonu ağırlıyor ve bu kapasiteyle dünyanın en büyüğü unvanını elinde tutuyor.
En büyük Sinagog
Belz Sinagogu-Kudüs
‘Hasidik’ yani dindarlar hareketi, 18’inci yüzyılda Aşkenaz olarak tanımlanan Doğu Avrupalı Museviler arasında başlar. Polonya, Litvanya, Ukrayna’da ortaya çıkan bu Hasidik mezhepler, adlarını cemaatlerin ortaya çıktığı şehirlerden alıyor. Belzli hasidlerin ilk sinagogu Sar Shalom, 1843’te Ukrayna’nın Belz kentinde inşa edilir ancak II. Dünya Savaşı’nda Naziler tarafından ortadan kaldırır.
Belzli hasidlerin İsrail’e göçü sonrası Kudüs’ün kuzeyinde Kiryat Belz adında bir yerleşim ortaya çıkar. 1980’lere gelindiğinde ise Sar Shalom daha büyük bir kopyası toplanan bağışlarla Kudüs’te inşa dilir.
Yapımı ilki gibi 15 yıl süren 7 bin kişilik sinagog, sadece Şabat ve diğer dini günlerde açık. Haftanın diğer günleriyse Shacharit, Mincha ve Maariv ibadetleri için binanın altındaki Shtiebels diye adlandırılan küçük salonlar kullanılıyor. Ayrıca Seudah shlishit, düğünler ve bar mitzvah törenleri için daha büyük salonlarda bulunuyor. Daha alt katlarda ise şehre Roş Aşana (Yahudi takvimine göre yılbaşı), Yom Kippur (Kefaret Günü) ve Sukot (Barakaların Festivali veya Çadırların Festivali) için gelen Belzli hasidler için yatakhaneler yer alıyor.
Sinagoğa dört caddeye açılan dört kapıdan giriliyor. 70 Torah rulosunun saklandığı ve bir sinagogun en kutsal yeri olan Ehal dolabı ise 12 metre yüksekliği ve 18 ton ağırlığıyla Guinness Rekorlar Kitabı’nda yer alıyor.
En büyük kilise
Aziz Petrus Bazilikası-Roma
Yüzyıllar boyu dünyanın en büyük kilisesi olarak
kabul edilen bazilika,
Vatikan’ın kalbinde yer alıyor. Hemen önündeki Papa’nın halka hitap ettiği meydanın tam ortasındaysa Roma döneminde Mısır’dan getirilmiş dikilitaşlardan birisi bulunuyor.
İlk bazilika, Roma Kralı İmparator Constantinus tarafından MS 2’nci yüzyılda Aziz Petrus’un mezarının olduğu yere yaptırılır. Bugünkü kilisenin yapımınaysa 14’üncü yüzyılda başlanır ve yaklaşık yaklaşık 120 yıl sürer. Michalangelo, Rafael ve Bramante gibi sanatçılar tarafından ince ince süslenen bazilika, aynı zamanda Rönesans Dönemi’nin en önemli eseridir.
Kilisenin Michelangelo tarafından tasarlananan ama ömrü yetmediği için tamamlayamadığı dünyanın en yüksek kubbesi ise Roma’nın her yanından görülür. Kubbeye çıkmak isterseniz, tam 491 basamak size bekliyor, haberiniz olsun.
Kilisede Aziz Petrus başta olmak üzere papalar, Kutsal Roma İmparatoru II. Otto ve Katolikliği seçtiği için kraliçeliği alınan İsveç Kraliçesi Cristina’nın mezarı da olmak üzere, 100’den
fazla mezar var.
Bernini tarafından
yapılan ve dört mermer
sütunun taşıdığı bronz baldeken, kubbenin tam ortasında Aziz Petrus’un
mezarının üzerinde.
Michalengelo’nun imzasını attığı tek heykel çalışması olan ve kucağında çarmıhtan inmiş İsa’yı tutan Hz. Meryem’i anlatan La Pieta, Fransız Kardinal Bilheres’in mezarı için yapılmış dört heykelden biri olup, Bazilika’ya girişte sağdan ilk şapelde görülebilir.