Ne çok ‘ilhama’ ihtiyacı var insanların... TEDx İstanbul konuşmalarını izlerken bunu düşünüyorum. Bir 19 Mayıs, tatil, dışarıda pırıl pırıl güneş, hasret kalınmış bir bahar günü ve insanlar bir anlam ihtiyacıyla, Volkswagen Arena’yı doldurmuş vaziyetteler... Belki ‘Doğa İçin Çal’ projesinin temsilcisi kurduğu bir cümleyle bir ışık yakacak kafalarda... Belki de ‘Modern Evliya Çelebi’ Saffet Emre Tonguç... Belki bir dinleyen, çarenin bir parçası olduğu doğayla barışmak olduğunu fark edecek... Bir diğeri yollara düşmenin vaktinin geldiğini...
Üçüncü oturumundayız, ‘Yeniden Keşfet’ temalı TEDx İstanbul’un. Bu oturumun alt başlığı ‘Harekete Geç!’. Belki bu konuşmacılardan biri muhtaç olduğumuz cümleyi kuracak ve biz üzerimizdeki ölü toprağını atacağız, belli mi olur... Küçümsüyor değilim, biliyorum ki bazen bir cümle yeter insanı harekete geçirmeye...
Sevil Atasoy’un hikayeleri
Örneğin Sevil Atasoy’un, belki kendisinden bir cinayetin nasıl çözüldüğünü anlatması beklenirken 18 dakikasını LGBTİ haklarına ayırması, dinleyen bir kişinin içindeki vicdan, adalet, sağduyuyu harekete geçirebilir. Çok etkili bir anısıyla başlıyor söze, Prof. Dr. Atasoy...
“İlk defa anlatıyorum” diyor; karşısında durup “Başkasına aşığım” diyen kişinin yıllar yıllar öncesinde kalan cümlelerini aktarırken. Öyle anlaşılıyor ki bir eski sevgili, sözünü ettiği... En azından ben öyle anlıyorum. Kim olduğunu söylüyor o adam aşık olduğu kişinin... Şaşırıyor Sevil Atasoy, çünkü bir erkek ismi karşısındaki kişinin ağzından çıkan. Ve bir daha görüşmüyorlar. Ama teşekkür ediyor, kendisini yakın bulup bu sırrını paylaştığı için.
Yıllar onu, gittikçe daha az şaşıracağı başka sırlarla da karşılaştırmış. Bugün artık oturup, “Neden benim ülkemde eşcinseller bunca sıkıntı çekiyor?” diye düşündürecek, bu konuyu dert ettirecek kadar hikayeye dokunmuş zaman içinde. BBC’nin yaptığı bir araştırma geçmiş eline, “Eşcinsel komşu ister misiniz?” sorusuna Türkiye’de verilen cevapların yüzde 85’i “Hayır”mış. Daha fenası, psikoloji bölümü öğrencilerine yöneltmiş aynı soru; sonuç gene çok farklı değil. “Kız öğrenciler biraz daha pozitif yaklaşıyordu ama...” diyor, “Yine de çoğunun cevabı olumsuzdu.”
Prof. Dr. Sevil Atasoy, binbir türlü canlıdan örneklerle eşcinselliğin nasıl doğanın bir parçası olduğunu, bir ‘tercih’ değil bir ‘yönelim’ olduğunu, ‘tedavi’si diye bir şeyin söz konusu olmadığını anlattı tane tane, beş yaşında çocuğa anlatır gibi. Aslında birkaç basit cümlede konuyla ilgili ne kadar saçma yanlış bilgi, önyargı varsa hepsini yerle bir etti, duyup anlamak isteyenler için... Hayali, o gün oradan çıkan bir kişinin, 10 kişinin, 100 kişinin etrafına başka bir gözle, anlayarak, görerek bakmasıydı.
Hayatın anlamı için...
Oturumu, bir önceki TEDx toplantısında yaptığı ‘Hayatınızın Tercihi’ konuşmasıyla sayısız hayata dokunan beyin cerrahı Prof. Dr. Talat Kırış’tan dinlediğimiz bir İstanbul masalıyla kapattık bu sefer. Kavafis’in ‘Şehir’i geçiyordu içinden, “Yeni bir ülke bulamazsın, başka denizler bulamazsın. Bu şehir arkandan gelecektir” diyen...
Attila İlhan’ın ‘İstanbul Ağrısı’... Entelektüel Cavit’e de, Madam Anahit’e de selam gönderen, unuttuğumuz ya da hiç bilmediğimiz ‘başka bir İstanbul’un masalı... Kulaklarımıza Madam Anahit’in akordeonundan ‘Mazi Kalbimde bir yaradır’ gelirken, güneşe çıktık yeniden. Hayatın anlamı tam da buradaydı belki. Gerçeklerle masalların kesiştiği yerde.