Nemrut Dağı Milli Parkı

Dr. Av. Muhammed Hardalaç - Yaşadığımız dünyada; niteliği, konumu ve hangi tarihin parçası olduğuna bakılmaksızın geçmişin yaşatılması, korunması önem arz ediyor. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nda yer alan tabiat varlığı, kültür varlığı, sit alanı, milli park, tabiat parkı vb. tanımlamalarla geçmişimize sahip çıkıyoruz. Milli park; milli ve milletlerarası düzeyde değerlere sahip doğal alanların doğru ve etkin şekilde kullanılması, korunması amaçlı geliştirilen yasal bir statüdür. Türkiye’de ilk kez 1956’da yürürlüğe giren 6831 sayılı Orman Kanunu kapsamında, milli park alanları belirlenmeye başlansa da 1983 tarih ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu, 1986 yılında ise Milli Parklar Yönetmeliği bu tür alanlar için özel mevzuat olarak yürürlüğe girdi. Kanunun “tanımlar” kısmında milli park, “bilimsel ve estetik bakımından, milli ve milletlerarası ender bulunan tabii ve kültürel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip tabiat parçaları” şeklinde ifade olunmuştur. Ancak belirtmek gerekir ki bir yerin milli park statüsünde olabilmesi için Milli Parklar Yönetmeliği’nde belirtilen kriterlere uygun olması gerekmektedir.

Kriterler neler?

Yönetmelikte yer alan milli park kriterlerinde şunlar öngörülmüştür:

1- Tabii ve kültürel kaynak değeri ile rekreasyonel potansiyeli, milli ve milletlerarası seviyede özellik ve önem taşımalıdır.

2- Kaynak değerleri, gelecek nesillerin miras olarak devralacakları ve sahip olmaktan gurur duyacakları seviyede önemli olmalıdır.

3- Kaynak değerleri tahrip olmamış veya teknik ve idari müdahalelerle ıslah edilebilir durumda olmalıdır.

4- Saha büyüklüğü, kaynak değerleri kesafeti yönünden, özel haller ve adalar dışında, en az 1000 hektar olmalı ve bu alan bütünüyle koruma ağırlıklı zonlardan meydana gelmelidir. İdari ve turistik amaçlı geliştirme alanları bu asgari saha büyüklüğünün dışındadır.

Kültürlerin sentezi

Ülkemizde milli park statüsü kazandırılmış yerlerin Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü sayfasından 48 adet olduğu görülmektedir. Milli parklarımız arasında yer alan eşsiz örneklerimizden biri de Pers, Helen ve Anadolu geleneklerinin birleşerek sergilendiği Nemrut Dağı Milli Parkı’dır. Kommagene Krallığı’ndan kalma bu yer; harabeleri, heykelleri, yazıtları ile tüm dünyanın ilgisini çekmektedir. Öyle ki 1987’de UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilen Nemrut Dağı, 1988 yılında Nemrut Dağı Milli Parkı olarak korumaya alınmıştır. Üzerinde bulunan tanrıları simgeleyen ve uzunluğu 10 metreye kadar ulaşan Nemrut heykelleri ya da en bilinen adı Nemrut harabeleri ile “dünyanın sekizinci harikası” olarak UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yerini almıştır. Yaklaşık iki bin yıldır varlığını koruyan 2150 metre yüksekliğindeki Nemrut Dağı’nda yer alan anıt mezarları, yazıtları ve heykelleri ziyaret ederek buranın tarihini öğrenebilirsiniz. Unutmayın ki; dünyada güneşin doğuşunun ve batışının en güzel izlendiği yerde bulunmaktasınız.