Türkiye’nin görünmez gücü, nadir toprak elementleri...
ABD, Ukrayna’dan nadir toprak elementi anlaşmasını imzalamasını istiyor.
Trump’ın gözünü diktiği Grönland, aynı zamanda dünyanın 8’inci nadir element kaynaklarına sahip.
Çin, Trump’ın gümrük vergilerine sadece tarifelerle değil nadir toprak elementleri ambargosuyla karşılık veriyor.
Geçmişte petrol yüzünden çıkan savaşlar, gelecekte adını çok duymaya başladığımız bu nadir toprak elementleri meselesinden çıkabilir.
İddialı bir öngörü gibi gelebilir ama bunun son derece geçerli sebepleri var.
ABD’nin F-35 jetleri, Tomahawk füzeleri ve Predator insansız hava araçları gibi savunma teknolojilerinin tamamı bu minerallere bağımlı.
Endişe verici olan bu minerallerin savunma sanayiinde kullanılmaması.
Nadir elementlerden Neodimyum hoparlörlerde, sabit diskler ve jet motorlarında kullanılan güçlü mıknatısların yapımında kullanılıyor.
İtriyum ve Evropiyum renkleri görüntüleme şekillerinden dolayı televizyon ve bilgisayar ekranlarının üretiminde vazgeçilmez durumda.
Toplam 17 elementten oluşan nadir toprak elementleri kullanıldıkları malzemelere üst düzey mekanik, manyetik, elektrik ve optik özellikler kazandırdıkları için son derece değerliler.
Doğada bol miktarda bulunuyorlar, ancak saf halde çok nadir bulunuyorlar ve çıkarılmaları da kolay değil, tehlikeler barındırıyor.
Avrupa Birliği’nin çevresel koşullar nedeniyle mesafeli durduğu nadir elementlerin çıkarılmasına Çin 1992’den beri yatırım yapıyor.
Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre, Çin nadir toprak elementleri üretiminin yaklaşık yüzde 61’ini ve işlenmesinin yüzde 92’sini gerçekleştiriyor.
Bu da başta ABD olmak üzere birçok ülkeyi Çin’e bağımlı hale getiriyor.
Çin’den sonra gelen Malezya ve Vietnam’ın üretim kapasitesinin dünyanın ihtiyacını karşılaması imkânsız.
Rusya, dünyanın en büyük 4’üncü nadir element rezervine sahip olan ülke durumunda ama şu an çıkarma ve işleme konusunda yukarılarda değil.
Hal böyle olunca ABD kadar Avrupa Birliği de bu noktada alternatifler arıyor.
Farkında değiliz ama 2021’de Eskişehir’in Beylikova ilçesinde dünyanın en önemli nadir toprak elementleri rezervlerinden birisi keşfedildi.
Bilinen 17 elementten 10’u, Türkiye’de üretilebiliyor.
Devlet madencilik şirketi Eti Maden, deneme tesisinde çalışmalar yapıyor ve üretimin artma potansiyeli çok fazla.
Bu rezerv bize sadece ekonomik değil, Türkiye’nin başta Batı ülkeleri olmak üzere tüm dünyayla olan siyasi ilişkilerini de etkileme imkânı veriyor. Son iki ayda yaşadığımız gelişmelere bakarak nadir toprak elementleri meselesini hep gündemin üst sıralarında tutmakta fayda var.
Bir susun arkadaş…
Kişisel popülarite arzusu, ilgi çekici şey söyleme şehveti, editoryal denetime tabii olmayan yayıncılık biçimi...
Türkiye’de bağımsız gazetecilik adı altında sanal medyada ve klasik medyada çok garip işler olmaya başladı.
Ekonomik sonuçları olan yanlış bilgiler, ekranda kurulan mahkemeler, şunlar bunlar alınacak, buralara el konulacak iddiaları gırla gidiyor.
Her söylenenin ekonomik sonuçları olmuyor elbette ama daha kötüsünü yapıp, siyasi rekabetin siyasi nefrete dönüşen halini körüklüyor bu yeni nesil sözde gazetecilik anlayışı. Her ideolojiden çok sayıda isim her gün karşımıza çıkıyor, bir şeyler söylüyorlar.
Tamam Türkiye’de rezil olunmaz, her komplo teorisinin de bir alıcısı vardır ama uydurma çıtası her gün yükselmeye başladı.
Bu işe artık bir dur denmesinin zamanı geldi.
Türkiye’nin iyiliği kimsenin kişisel popülaritesinden daha önemsiz değil…
ABD’den ADD’ye…
Günümüz dünyasında ekonomi ve savunma olmadan siyasi bir birlik sağlanamıyor.
Kaliforni- ya’nın Trump’ın gümrük tarifelerine karşı açtığı davaya biraz da bu gözle bakmak lazım.
Hem Vali hem de Başsavcı, Trump’ı sadece eyalet ekonomisine zarar vermekle değil, aynı zamanda yasadışı bir yetki kullanmakla suçluyorlar.
Kaliforniya sadece 50 eyaletten biri değil, ABD’nin en zengin eyaleti, ekonomisi dünyanın 5’inci büyüğü.
Hemen ekleyeyim, daha tarife meselesi başlamadan önce, ‘2028 Calexit’ için imza kampanyaları başlatılan bir eyaletten söz ediyoruz.
Sadece Kaliforniya değil, ABD’nin 2’nci büyük ekonomisi Teksas’ta da çok güçlü bir ayrılıkçı damar var.
Üstelik Anayasa’ya göre Teksas bir referandumla ABD’den ayrılma hakkına sahip tek eyalet durumunda.
İster Kaliforniya olsun ister Teksas, en büyük ekonomi gücü temsil eden eyaletlerden biri ABD’den koparsa arkası çorap söküğü gibi gelir.
Zira ekonomik olarak lokomotif eyaletlerden biri olmadan, 34 trilyon dolar borcu olan ABD’nin o dev ordusunu beslemesi de zora girecektir.
Trump’ın, Amerika Birleşik Devletleri’ni, Amerika Dağılmış Devletleri haline getirme ihtimalini yabana atmamak gerek...
