İyi bir uyku çekmenin yolları - Kaliteli uyku nasıl olur?
Uykunun beyin ve beden sağlığı için son derece önemli bir fizyolojik ihtiyaç. Çünkü uyku hem beynimiz hem bedenimizin yenilendiği ve dinlendiği, hormonların düzenlendiği, bizim için faydalı maddelerin, moleküllerin salgılandığı en önemli süreç. Peki, bu süreci en güzel şekilde nasıl geçiririz? Kaliteli uyku için yapılması gerekenler nelerdir? Bilimsel olarak en verimli uyku saatleri nedir? Uyku sırasında vücudumuzda neler olur? Düzenli uyumak sağlığımızı nasıl etkiler? Nöroloji Uzmanı Dr. Fatma Ece Bayam bakın neler söyledi
Nöroloji Uzmanı Dr. Fatma Ece Bayam "Uykunun beyin ve beden bütünlüğünün sağlanması, beynin işlevlerinin sağlıklı olarak ertesi gün sürdürebilmesi için son derece gerekli olduğunu da unutmayalım. Uykuyla ilgili olarak herkesin tek bildiği çocukların büyümesidir. Ancak çocuklar kadar yetişkinlerin beden, beyin ve ruh sağlığı için önemlidir. Uyku, maalesef ki modern hayatta taviz verdiğimiz bir şey. Oysa hiç taviz vermememiz gereken, ayrıca belirli bir düzen içinde sürdürülmesi gereken bir fonksiyondur” dedi.
Uyurken beynimizde neler oluyor?
Beynin uyku sürecinde tamamen fonksiyonunu yitirmediğini belirten Dr. Bayam, "Beyin sadece şekil değiştiren çok farklı bir aktivite düzeyine geçer. Uyku sırasında beyinde günlük hayatta rastlamadığımız özelleşmiş dalgalar ortaya çıkar. Yani bir nevi beyin kendisi için, beden için şekil değiştirir. Oldukça aktif bir sürece girer. Uyku sırasında ve bunun bedene olan etkisiyle kişiler, sağlıklı bir şekilde yeni güne hazırlanmış olur.
Aslında kaliteli bir uyku için en önemli nokta, bir düzen içinde gerçekleşmesidir. Fizyolojik olarak akşam saatlerinden sonra beden kendisini dinlenmeye başlar ve daha sonrasında yaklaşık saat 22.00 ila 23.00 civarı uyku periyoduna girmek ister. Gece karanlığı sağlıklı bir uyku için çok önemlidir. Tüm gece süren uyku, sabaha kadar periyodunu tamamlar ve sabah ilk ışıklarıyla uyanırız. Dolayısıyla düzenli olarak belirli saatlerde uyumak ve uyanmak gerekir. Bu düzen hem bedenin hem de beynin sağlığı için çok önemlidir” diye konuştu.
Kaliteli bir uyku çekmek neler yapmalıyız?
Kaliteli bir uyku için ses ve ışık gibi çoğunu günlük hayatta fark etmediğimiz durumlardan kaçınmamız gerektiğini belirten Dr. Ece Bayam “Sık rastladığımız bir durum var. İnsanlar ya televizyonun karşısında ya da yatağın içinde cep telefonuyla sosyal medyada zaman geçirirken uyumaya çalışıyor. Oysa bu çok yanlış bir alışkanlık. Sağlıklı bir uyku için çevreden gelecek ses, ışık gibi uyaranlardan uzak olmamız gerekiyor. Ayrıca aşırı tok karna yatmak veya çok aç karna yatmayı da önermiyoruz. Çünkü bu durumlarda kendini korumak için beden alarma geçmektedir. Dolayısıyla sağlıklı bir uyku evresine girmek ve sağlıklı bir uyku etkisini sürmek bu iki koşulda da mümkün olamayacaktır.
Hangi saatler arasında uyumalıyız? İdeal uyku süresi nedir?
Uykunun gerçekleştiği ortam kadar uyku süresi de çok önemli. Özellikle erişkin çağ için ortalama saat 6 ve 8 saat olmalıdır. Yatış saati fizyolojik olarak 22.00 ila 23.00 saatleri arasındadır. Uykudan sağlamayı istediğimiz o verimi elde edebilmek açısından sabah günün ilk ışığın belirmesi ile beraber uyanmak, en sağlıklı davranış olacaktır. Çünkü zaten beynimizdeki o özel yapılar ilk gün ışığıyla beraber o ışığı algılıyorlar" şeklinde uyardı.