Ayağı frenden çekince yokuş yukarı çıkıyor! Erzurum'daki gizemli yolun sırrı
"Aracı durdurunuz. Vitesi boşa alınız. Frenden ayağınızı çekiniz. Denemeye başlayabilirsiniz." Erzurum'da Palandöken Dağı'ndaki Abdurrahman Gazi Türbesi'ne gitmek isteyenleri bu tabela karşılıyor. Çünkü aşağı doğru olan yolda kontağı kapalı olsa da araçlar yokuş yukarı gitmeye başlıyor. Peki, bu deneyimi yaşamak isteyenlerin akın ettiği gizemli yolun sırrı ne?
Derleyen: Betül Topaklı / Milliyet.com.tr - Erzurum'daki Palandöken Dağı'nın eteklerinde bulunan Abdurrahman Gazi Türbesi'ne gitmek için kullanılan yoldaki ‘gizem’ akıllara durgunluk veriyor. Çünkü yaklaşık 200 metre süren bu yolun başında her kontağı kapatılan otomobil, yokuş yukarı çıkmaya başlıyor. “Dünyada yer çekiminin olmadığı iddia edilen 8 şaşırtıcı yer” arasında gösterilen esrarengiz yolu deneyimlemek isteyenler ise soluğu Erzurum’da alıyor.
Erzurum Büyükşehir Belediyesi'nin 'gizemli yol' başlangıcına astığı bir tabela bulunuyor. Yolda sürücülere nasıl ilerlemeleri gerektiği, “1-Aracı durdurunuz, 2-Vitesi boşa alınız, 3- Frenden ayağınızı çekiniz, 4- Denemeye başlayabilirsiniz” ayrıntılı bir şekilde anlatılıyor. Bu durum Türkiye’nin dört bir yanındaki pek çok kişinin şehre akın etmesine neden oluyor. Olayı birebir yaşamak isteyenler kontağı kapatıp, boş vitese aldıkları otomobilleriyle 200 metrelik yolu yokuş yukarı çıkınca büyük bir şaşkınlık yaşıyor. ‘Gizemli Yol’a yaz aylarında rağbet artıyor. Anlatılanları deneyimlemek isteyenler gizemli yolda yer bulmakta güçlük çekiyor.
‘YOLUN MUCİZESİ ABDURRAHMAN GAZİ TÜRBESİ’
Söz konusu gizemli olayın türbe yolunda yaşanması halkın yorumlarını çeşitlendiriyor. Erzurum’da yaşayan ve ziyaretine gelen kayınpederini gizemli türbe yoluna getiren Yavuz Tan, “Bana göre ‘gizemli yolun’ mucizesi Abdurrahman Gazi Türbesi. Tabii biz olaya inançsal olarak bakıyoruz, bilimsel olarak bakanlar da var. Abdurrahman Gazi, Peygamber efendimizin sahabelerinden olan büyük bir zat. Biz de Erzurum halkı olarak ona bağlıyoruz. Bu durumu onun mucizesi olarak görüyoruz. Bu yolda arabanın ister kontağını kapat ister açık bırak, vitesi boşa aldığınız zaman gaza, frene dokunmadan araç yokuş yukarı gidiyor” diyor.
‘YOLUN ALTINDA MANYETİK BİR ŞEY VAR’
Ankara'dan gelen misafirlerini 'gizemli yola' getirdiğini söyleyen Fadime Kasımoğlu ise, “Misafirlerim, aracımızın kendiliğinden yukarı çıkmasına çok şaşırdı. Sebebi bilinmiyor. Zıt taraftan gelince geri geri gidiyor. İleri taraftan gidince de ileri gidiyor” diye konuşuyor. Bayram Bolat ise gizemli yolu çok merak eden akrabalarının söz konusu deneyimi yaşamak için Samsun’dan geldiğini belirterek, “Geldik ve denedik. Onlar da çok şaşırdı. Buranın hikmetini tam bilmiyorum ama ‘Yolun altında manyetik bir şey var’ diyorlar. Artık mıknatıs mı var yoksa başka bir şey mi bilemiyorum. Erzurum'a gelen her misafire burası mutlaka gösterilir” görüşünü paylaşıyor.
TERAZİDEN ÇIKAN SONUÇ: GÖZ YANILMASI
Halk tarafından yapılan bu yorumlara yolun türbeye giderken karşılarına çıkması neden oluyor. İnsanlar yolun halini “Abdurrahman Gazi’nin kerameti” olarak görüyor ancak aslında durum tahmin edilenden çok daha farklı. ABD’deki Nevada Üniversitesi'nin Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Sahası Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yunus Çengel, yolun gizemini çözmek için su terazisiyle bir deney yaptı. Deneyden sonra ise şu açıklamada bulundu: “Manyetik bir alan ya da keramet söz konusu değil. Bu tamamen göz yanılması. Yokuş yukarı gibi gözüküyor ama rampa aşağı bir yol.”
‘DERİNLİK ALGISI NEDENİYLE YÜKSEK GÖZÜKÜYOR’
Gizemli yolda ölçüm yapan Makine Mühendisi Fırat Aladağ da, “Yolun bir tarafı derinlik algısıyla yüksek gözüküyor. Yani yolda bir eğim var ancak yolun yanındaki alan daha eğimli. Bu yüzden yol ilerledikçe derinlik artıyor ve yolun yukarı doğru gidiyormuş gibi görünmesine sebep oluyor” diyerek yukarı görülen istikametin aşağı eğimli olduğuna dikkat çekti.
Bir başka hipoteze göre ise durum yer çekimi anomalisinden ibaret. Yükseklik arttıkça yer çekimi azalıyor fakat bu her zaman geçerli olmuyor. Çünkü yer çekimi, yerin altındaki külte yoğunluğuyla ilgili. Yer kütlesinin değişkenlik gösterdiği yerlerde çekim de değişebiliyor. Yani madde, yer çekim kuvvetinin az olduğu yerden çok olduğu yere doğru akıyor. Bunu ölçmek için ise geometrik yükseklik ölçüsü ve gravimetri gibi ölçülerin bilimsel koşullarda uygulanması gerekiyor. Bu yüzden "Erzurum’daki yolun sırrının sebebi kesinlikle budur” denemiyor. Ancak hangi hipotez doğru olursa olsun bu, olayın ilginç olduğu gerçeğini değiştirmiyor.