3 ülkenin internetini tek seferde kesti! Hapsi istenen yaşlı kadın: 'Sürekli ağlıyorum'
Eğitimden iş yaşamına kadar internet her alanda kullanılıyor. Anlık bir internet kesintisi bile her şeyi geciktirip altüst edebilirken, Gürcistan'da yaşayan bir kadın yanlışlıkla Ermenistan'ın tüm internet altyapısını çökertti. Yaşanan 5 saatlik kesintiyle 3,2 milyonlu nüfusun internete erişimi engellendi. Peki 75 yaşındaki kadın, ülkenin tüm internetini nasıl kesebildi?
Derleyen: Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr - Birçok yönden yüzyıllar önce mucize olarak kabul edilebilecek şeyleri şimdilerde kolaylıkla yapabiliyoruz. Tarihin neredeyse tamamını kapsayan bilgilere anında erişebiliyoruz. Dünyanın diğer ucundaki insanlarla iletişim kurabiliyoruz. Bilgisayarı ve internet erişimi olan herkesin erişebileceği pek çok platform bulunuyor. Tüm bunları internet sayesinde basit ve kolay erişilebilir bir şekilde yapabiliyoruz. Fakat anlık ya da uzun süreli küresel bir kesinti, tüm dünyayı durma noktasına getirebilir. Tüm dünyada olmasa da geçtiğimiz yıllarda Ermanistan 5 saatliğine dünyadan koptu ve internetsiz bırakıldı. Hem de 75 yaşında bir kadın tarafından. Peki bu nasıl mümkün olmuştu?
3.2 MİLYONLUK NÜFUS İNTERNETSİZ KALDI
Gürcistan'ın başkenti Tiflis yakınlarında yaşanan ilginç bir olay, komşu ülke Ermenistan'da geniş çaplı bir internet kesintisine yol açtı. 75 yaşındaki Hayastan Shakarian isimli bir kadın, ormanda odun kesmek isterken yer altındaki fiber optik kabloya zarar verdi. Bu kablo, sıradan basit bir kablo değildi, Ermenistan'ın internet trafiğinin yüzde 90'ını taşıyordu.
Yaşlı kadın, Gürcistan Demiryolu Telekom şirketine ait olan bu kabloyu kestiğinde, Ermenistan'ın 3,2 milyonluk nüfusunun tamamı internet erişimini kaybetti. Ülkenin önde gelen internet sağlayıcıları, normal hizmetlerini sunmakta zorlanarak kullanıcılarını 5 saat boyunca internetsiz bıraktı. Televizyonlarda başkent Erivan'daki muhabirlerin boş ekranlara somurtarak attığı bakışlar dönüyordu. Üstelik bu durum sadece Ermenistan’ı değil, Gürcistan’ın büyük bir bölümünü ve bazı Azerbaycan bölgelerini de etkiledi. Gürcistan İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, olayın nasıl meydana geldiği net bir şekilde ortaya kondu. Bakanlık sözcüsü Zura Gvenetadze, "Suçlu, yeraltından bakır çıkarıp hurda olarak satmaya çalışan 75 yaşındaki bir kadındı" diyerek, kadının bilmeden yaptığı bu hatanın sonuçlarını vurguladı. Kadın, 'mala zarar verme' suçlamasıyla karşı karşıya kaldı. Hakkında 3 yıla kadar hapis cezası istendi. Ancak yaşlılığı nedeniyle geçici olarak serbest bırakıldı.
Hayastan Shakarian, olay sonrasında pek çok röportaj verdi. "İnternetin dahi ne olduğunu bilmiyorum" diyen Shakarian, "Çok üzgünüm, sürekli ağlıyorum. Ben sadece ormanda odun kesmek istemiştim" diye konuşmuştu. Shakarian'ın oğlu ise, annesinin durmaksızın ağladığını ve onun suçsuz olduğunu dile getirmişti. O kabloları kesecek güçte dahi olmadığını söyleyen Shakarian her röportajında gözyaşlarına boğuldu.
'HURDA METAL ARAMAK PARA KAZANDIRAN YAYGIN BİR YÖNTEM'
İş, eğitim ve iletişim için vazgeçilmez olan internetin, sıradan bir kişinin hatasıyla bir ülke genelinde nasıl kesilebileceği düşündürücü. Ermenistan'da sosyal medya platformlarında bu durum mizahi bir dille paylaşılıp, "Bir kadının hatası yüzünden tüm ülke internetsiz kaldı" diye espriler yapılmıştı.
Olayın ardından Gürcistan İçişleri Bakanlığı, fiber optik kablonun zarar görmesinin nedenlerinin araştırılması için harekete geçti. Yetkililer, kablonun koruma seviyesinin artırılması gerektiğini vurgulayarak, yer altındaki kabloların korunmasının önemini hatırlattı.
Eski Sovyetler Birliği döneminde hurda metal aramak, para kazanmanın yaygın bir yöntemi olmasına rağmen bu tür kazaların önüne geçilmesi gerektiği ifade edildi. Ermenistan'daki internet kesintisi ise gece yarısından sonra hizmetlerin tekrar başlamasıyla sona erdi. Ancak 2011 yılında yaşanan bu ilginç olay, internetin kritik bir altyapı unsuru olduğunu ve dikkatli olunması gerektiğini bir kez daha gözler önüne seren bir örnek olarak tarihin tozlu sayfalarındaki yerini çoktan aldı bile.