Piyasalar Ukrayna krizini aşıyor mu?

Rusya’nın Ukrayna’nın topraklarına girdiği perşembe günü borsa adeta çöktü. Rus askerinin başkent Kiev’in kapısına dayandığı ikinci gün ise yükseldi. Piyasaların risk algısı hızlı değişiyor.

Piyasalarda oynaklıkların arttığı bir dönemden geçiyoruz. Rusya ile Ukrayna arasındaki krizle birlikte gerilim hızlı tırmansa da değişimler de aynı hızda yaşandı. Rus askerinin Ukrayna topraklarına girdiği gün BIST 100 Endeksi yüzde 8.16 geriledi. Başkenti Kiev’in etrafının çevrildiği cuma günü ise endeks yüzde 5.46 oranında yükselirken haftayı 1.952 puandan kapattı. Son gün çıkışıyla endeksin haftalık kaybı yüzde 3.94 oldu.

Dalgalanma sadece borsalarda değil emtia fiyatlarında da gözlendi. Brent petrolün varil fiyatı 105 dolara kadar çıkarken sonrasında 98.1 dolara geriledi. Gram altın 936 TL’ye kadar yükseldi. Ardından 845 TL’ye çekildi. Rusya’nın Ukrayna topraklarına girmesi yatırımcının risk algısında gelgitlere yol açtı.

Ne kadar sürer?

Rusya’nın Ukrayna topraklarındaki işgalin sınırlı kalması ve bir hafta içerisinde sıcak gündemden düşmesi bekleniyor. Kuşkusuz artçıları devam edecektir. Bununla birlikte piyasalar jeopolitik riskleri daha sakin karşılayacak bir zeminin oluşması bekleniyor.

Neler yaşanır?

1- Putin’in ana hedeflerinden biri Batı’ya yönelmiş bir Ukrayna yönetimi yerine Rusya yanlısı bir yönetimin iş başına gelmesi.

2- ABD ve Batı ülkelerinin tepkisi yaptırım listesi açıklamakla sınırlı kaldı. Askeri ve ekonomik kaygılar mevcut pasif tavrın süreceği beklentisini güçlendiriyor.

3- Ukrayna’nın NATO’ya girişi ağırlıklı olarak gündemden düştü.

4- Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesinde Rusya yanlısı bağımsız bir yönetim ya da devlet oluşturulacak.

Piyasalara etkisi

Ağırlıklı olarak ilk iki gün içerisinde gerçekleşen yönelimin sonraki süreci belirlemesi beklenmeli. Cuma günü piyasaların risk algısının düşmesi Rusya’nın müdahalesinin derinleşmeme ihtimalinin satın alındığını gösteriyor. Önemli bir değişim olmaması halinde bu hat üzerinden gelişmelerin yaşanması beklenmeli.

Panik dalgasında gerçekleşenler

Piyasalarda beklenmeyen gelişmeler yaşandığında krediler kapatılır, riskli pozisyonlar düşürülür, varlık fiyatlarında stoploss (zarar kes) emirleri devreye girer. Fiyat oynaklıklarının sağladığı arbitrajdan yararlanılmaya çalışılır. Hızlı fiyat hareketlerini tetikleyecek spekülatif işlemler güçlendirilir.

En fazla satış yapan şirketler

Borsa şirketleri bilançolarını açıklamaya devam ediyor. 163 borsa şirketinin bilançosu açıklandı. En yüksek satış gelirine sahip sanayi şirketler şunlar: Tüpraş, Ford Otosan, Ereğli Demir Çelik, Arçelik, Anadolu Efes, İskenderun Demir Çelik, Tofaş Otomotiv Fabrika, Coca Cola İçecek, Aygaz ve Sasa Polyester. En fazla satış gerçekleştiren 10 şirketin satışlarındaki artış yüzde 82,9 oldu. Şirketlerin satışlarında güçlü büyüme gözlendi. Tüpraş’ın 63 milyar lira olan net satışları 151 milyara yükseldi. Ford Otosan’ın satışları 49 milyar liradan 71 milyara çıktı.

Temettü verimliliği yüksek şirketler

Şirketlerin yıllık bilançolarının açıklanması ile birlikte temettü ödemeleri de netleşmeye başladı. Açıklanan bilançolar içerisinde temettü verimliliği yüzde 6’nın üzerinde olan 7 şirket bulunuyor. Ereğli Demir Çelik ve İskenderun Demir Çelik 22 Mart’ta temettü ödeyecek. Ereğli Demir Çelik hisse başına net 4.01 TL, İskenderun Demir Çelik ise net 2.70 TL temettü ödeyecek. Ereğli’nin temettü verimi yüzde 12.85, İskenderun Demir Çelik’in ise yüzde 11.63. Türk Traktör’ün temettü verimi yüzde 9.79, Enerjisa’nın yüzde 8.29, Alkim Kağıt yüzde 8.20, Tofaş Oto. Fabrika yüzde 7.5 ve Brisa yüzde 6.74.

YATIRIMDA SEPETİN ÖNEMİ

HİSSE YATIRIMCILARI

- Hisse senetlerinde tek hisse seçilmemeli.

- Riski dağıtmak için farklı sektörlere yer verilmeli.

- Temettü verimi yüksek güçlü sanayi şirketleri tercih edilmeli.

DÖVİZ YATIRIMCILARI

- Sadece dolar, euro, sterlin yerine döviz sepeti oluşturulmalı.

- Sık alım ve satımlarda komisyon ve kesintiler göz önünde bulundurulmalı.

- Kar ve zarar not edilmeli.

YATIRIM FONU

- Fon sepeti oluşturulmalı.

- Farklı fon temalarına yer verilmeli.

- Yeni teknoloji fonları, emtia fonları, risk grubuna göre hisse fonları portföye dahil edilmeli.

ALTIN YATIRIMCISI

- Döviz yatırımcıları için seçenekler arasında olmalı.

- Uzun vadeli portföylerde bulundurulmalı.

- Güvenli liman olarak değerlendirilmeli.

Yatırımcıların yapması gerekenler

Borsa yatırımcıları açıklanan bilançoları da göz önünde bulundurarak pozisyonlarını yüksek temettü verimliliğine sahip şirketlere çevirmeli. Fazla hareket edilmemeli. Şirketlerin finansal verilerindeki gelişim seyrine odaklanmalı. Döviz ve altın yatırımcıları yönlerini biraz daha altından yana kullanabilir. Jeopolitik riskler gündemde kalmaya devam edecek. Fon sepetleri oluşturularak farklı emtiaların fiyat hareketlerinden yararlanılabilir.