Para girişi ile reform dövizi aşağı çekebilir
Döviz kurları 2020’de ortalamada yüzde 25’in üzerinde yükseldi. Kurda önümüzdeki yıl enflasyona paralel yükseliş olabilir. Yurtdışından para girişi ve reform etkisiyle dövizde aşağı yönlü hareket de başlayabilir
Döviz kurları 2020 yılında taksi şoföründen ev hanımına, esnaftan iş adamına kadar herkesin gündemindeydi. Öyle ki pandemi sürecinde, yoğun ilgiye rağmen borsanın da üzerinde bir ilgiyle dövizdeki hareketlilik takip edildi. Her gün yükselen kur daha fazla birikim sahibinin dikkatinin buraya kaymasına yol açtı.
Dolar/TL 5,95 seviyesinde başladığı 2020’de 8,58 seviyesine kadar yükseldi. Kasım ayında test edilen 8,58 TL aynı zamanda olağandışı fiyat hareketine işaret ediyordu. Bu seyrin de etkisiyle ekonomi yönetiminde değişim kaçınılmaz oldu.
Yeni Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ın piyasa ile uyumlu açıklamaları, Cumhurbaşkanı’nın reform söylemleri, faizde 475 ardından 200 baz puanlık artış dolar kurunun 7,55 seviyesine kadar gerilemesine neden oldu. Merak edilense kurda kalıcı düşüşün sağlanıp sağlanamayacağı? Bunun da kilit noktası enflasyon. Ekonomilerin kurdu enflasyonda kalıcı bir düşüş sağlanabilirse paralelinde kurlarda da geri çekilme için önemli bir badire atlanacaktır. Neticede dolara yönelimin en büyük nedeni enflasyon nedeniyle paranın erimesi. Birikiminin aşınmasını istemeyenler döviz, altın, hisse ya da gayrimenkule yönelerek kendilerini korumaya çalışıyor.
Reel faizin etkisi
Merkez Bankası yılın son aralık ayı toplantısında faizi yüzde 17’ye yükseltti. Mevcut enflasyon ise yüzde 14,03. Ulaşılan faiz ile enflasyonun 3 puan üzerinde reel getiri imkânı oluştu. Veriler enflasyonun 2021’in ilk çeyreği boyunca yüksek kalmaya devam edeceği yönünde. Öte yandan TCMB’nin azalan rezervlerini yeniden yükseltmesi gerekiyor. Bu nedenledir ki oluşan reel faize rağmen kurdaki geri çekilmelerin sınırlı kalması şaşırtıcı olmayacaktır.
Aralık ayının son haftası yabancılar noel tatilinde bu nedenle faiz artırımı asıl etkisini yılbaşından sonra gösterecek.
Ay sonundan kaynaklı maaş ödemeleri ve yıllık kapanışlarla kurun üzerinde baskı oluşsa da ocak ayının ilk haftasında açıklanacak enflasyon verisi takip edilecek. Enflasyon yılın ilk çeyreğinde yüksek kalmaya devam edecek. Yıllık enflasyon karşısında oluşturulan reel faiz yabancı yatırımcının nakit girişi sağlamasını teşvik edecektir.
6.50 TL gündemde!
Dolar kurunun 2021 seyri 7,20-9,8 bandında şekillenecek. Kurun 8,58’den başladığı geri çekilmeyi önceki eğilimlere bakarak iki çeyrek daha sürdürmesi beklenebilir. Ancak TCMB’nin azalan rezervlerini yerine koymak için atacağı adımlar önemli olacak. Her geri çekilme alım yönünde değerlendirilecektir. Dolar/TL kurunda 8 aylık hareketli ortalama 7,4389’da bulunuyor. Bu seviyenin altında kalıcı bir hareket yaşanmayacaktır. Sekiz aylık ortalama aşağı kırılırsa o zaman ilk destek olarak 7,20’ler beklenebilir.
Ekonomik verilerde iyileşme olur, sıcak para girişi gerçekleşir, hukuk ve ekonomi alanındaki reformlar devreye girerse 6,50’ler dahi gündeme gelebilir. Ancak bunların hepsi birbirini takip eden zincirler. Eksik kaldığında beklentilerde bozulma başlayarak yeniden kura yönelimler artabilir. Goldman Sachs, Türkiye’de gösterge faizini 2021 boyunca yüzde 17 seviyesinde kalacağı tahmininde bulunuyor. Faizlerin yüksek seyri yatırımların ötelenmesine neden olacaktır. Bu yüksek faizlerle şirketler yeni yatırımlarını finanse etmek istemeyecektir.
Parite ne olacak?
Euro/dolar 2008 krizinden bu yana içerisinde hareket ettiği alçalan kanalı yukarı kırdı. Yükselebileceği ilk seviye 1,25 olacaktır. Buranın aşılması 1,31 hatta 1,38’i gündeme getirebilir. Takip edilecek önemli destek seviyesi ise 1,16 olacak.
Kurların seyrinde 15 önemli faktör
1 Türkiye’nin risk primi en önemli göstergelerden biri. 5 yıllık kredi risk priminde meydana gelebilecek düşüş sermaye girişi ve kurun gerilemesi için önemli bir gösterge.
2 Yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 234 milyar dolar. Bundaki azalma izlenecek. Ters dolarizasyonun başlayıp başlamadığına bakılacak.
3 Enflasyon oranları takip edilecek. Enflasyon arttıkça reel getiri ihtiyacı güçlenmekte ve yatırımcı dolara yönelmekte.
4 TCMB rezervlerini artırmaya çalışacak. Bu nedenle kurdaki geri çekilmeleri takip edecek.
5 İhracat ağırlıklı çalışan şirketler için kurdaki fiyat artışlarından çok kur oynaklığının azalması önemli. Kurda fiyat istikrarının sağlanıp sağlanamadığı izlenecek.
6 Küresel bazda dolara talep takip edilecek. DXY Endeksi izlenecek.
7 Ticaret savaşları kur savaşlarını da gündemde tutacak.
8 Pandemiye ilişkin gelişmeler izlenecek. Olası olumsuz gelişmeler sıçramalara neden olabilecek.
9 Döviz kaynakları takip edilecek: 1)İhracat 2)Turizm gelirleri 3)İşçi dövizleri 4)Doğrudan yatırım 5)Sıcak para akışı.
10 Dış politikadaki gerilimler kurun seyri üzerinde etkili olacak. Avrupa Birliği, Kıbrıs / Doğu Akdeniz, CAATSA yaptırımları, Halkbank’a ilişkin gelişmelerin seyri takip edilecek.
11 2018 ve 2020 kur şokları, pandemi dönemi yatırımcıların olağanüstü dönem davranışı geliştirmelerine neden oldu. Bu nedenle kurdaki yükselişin aynı ivme ile devam edeceğine dair oluşan algı hemen kırılmayacaktır.
12 Küresel bazda korku Endeksi VIX 2008 Krizindeki seviyelere yani 66’lara yükseldikten sonra 21,53’e geriledi. Korku endeksinde yaşanabilecek sıçramalar kur üzerinde etki gösterecektir.
13 Dünyada tahvil faizleri tarihi dip seviyelerini gördü. Negatif getirili tahvil stoku tüm zamanların zirvesine çıktı. Borsalar, altın ve kripto paralar zirve yaptı. Varlık dağılımları arasındaki bu uçurumlar 2020 yılında farklılaşabilir.
14 Küresel bazda merkez bankalarının adımları takip edilecek.
15 Kredi kuruluşlarının yıl içerisindeki not değerlendirmeleri önemli olacak. 2021’in her aylık enflasyon oranı ve faiz toplantısı ilgi ile izlenecek.
YARIN: Yatırım ve emeklilik fonlarında 2021
