‘Emtia’ balon mu yatırım fırsatı mı?
Enflasyon ve savaş kıskacında kalan piyasalarda emtia fiyatları değerlenmeye devam ediyor. Peki bu yükseliş nereye kadar sürecek?
Ukrayna'daki savaş sadece bölge ülkelerine değil global ölçekte bir etkiye yol açıyor. Pandemi sonrası yükselen enflasyonla başa çıkmaya çalışan ülkeler bu defa Ukrayna’daki savaşın etkilerinden korunmaya odaklandı. Rusya’ya karşı sıcak çatışmadan kaçınan ABD ve Avrupa ülkeleri çözümü ekonomik yaptırımlarda arıyor. Ancak bu defa Rusya’nın karşı kısıtlama ve yaptırımları geldi. Karşılıklı hamleler global ölçekte emtiaların arz ve ticaretini ciddi boyutta engelleyecek. Piyasadaki talebe rağmen azalan emtia miktarının fiyatındaki artışın ivme kazanması için yeterli koşullar mevcut.
Önce pandemi ardından artan enflasyon ve şimdi de Ukrayna’daki savaş. Yaşananlar emtialarda olağandışı fiyat artışını körükler nitelikte. Son bir ay içerisinde emtia fiyatlarında yukarı yönlü yüksek oynaklıklar yaşandı. Buğday yüzde 34, mısır yüzde 16,58 değer kazandı. Nikel yüzde 104 prim yaptı. Benzin yüzde 18,65 ve ham petrol yüzde 16,93 yükseldi. Mevcut jeopolitik endişeler ve ardından gelmesi beklenen ekonomik sonuçlar emtialarda yükselişi tetikliyor.
Rusya ve Ukrayna, tahıl, petrol, gaz ve metallerin ana ihracatçıları. Savaş bu emtiaların piyasalardaki arzını azaltırken ileriye dönük endişeleri artırıyor. Kaygılar öylesine yüksek ki Dolar Endeksi'nin Mayıs 2020'nin en yüksek seviyelerinde kalmasına rağmen altının rallisi geldi. Yaklaşan bir ABD resesyonuna ilişkin artan kaygılar yatırımcıları altına yönlendiriyor.
Emtialar neden önemli?
Emtia, ticarette kullanılan ve aynı türden diğer mallarla değiştirilebilen temel bir maldır. Çoğunlukla da diğer mal veya hizmetlerin üretiminde girdi olarak kullanılır. Geleneksel emtia örnekleri arasında tahıl, altın, petrol ve doğal gaz bulunsa da bu kalemlerle sınırlanmayacak çeşitliliktedir.
Neden talep edilir?
Emtialar enflasyona karşı korunmada önemli bir enstrüman olarak görülür. Enflasyonun arttığı süreçlerde korunmak için emtialar önemli araçlar olarak öne çıkar. Neticede gereksinimlerle alakalı mal ve hizmetlerin verilebilmesi emtiaların varlığına bağlıdır. Emtia fiyatları ise genellikle enflasyonla birlikte yükseldiğinden, diğer yatırım araçlarının değer kaybetme riskine karşı enflasyonist ortamlarda daha güvenli bir liman olmaktadır. Emtia fiyatları nihai olarak arz ve talebe göre belirlenir. Sonuçta yatırımcılar, enflasyonun yükselmesini bekliyorsa emtiaları enflasyondan korunma amacıyla satın alabilirler.
Emtia spekülatörleri
Kaotik dönemler emtia spekülatörlerinin kazanmasını sağlar. Bunlar, yalnızca değişken fiyat hareketlerinden kâr elde etmek amacıyla emtia piyasalarında alım satım yapar. Emtiayı teslim almak, taşımak gibi bir düşünceleri yoktur. Asıl amaç fiyat değişiminden kâr elde edebilmektir. Bu nedenle emtialardaki aşırı oynaklıklarda sürekli hareket etmek yatırımcıların ters pozisyona kalmasına neden olabilir.
Yatırımcı için önemi
Yatırımcılar emtiaları portföylerini çeşitlendirmek için kullanabilir. Portföyün bir kısmının emtialardan oluşması çeşitlendirici bir varlık sınıfı olarak görüldüğü için riski dağıtabilmeyi sağlar.
Emtialara nasıl yatırım yaparsınız?
1- Doğrudan emtiaya yatırım yapmak.
2- Yatırım yapmak için emtia vadeli işlem sözleşmelerini kullanmak.
3- Emtialarda uzmanlaşan fonları satın almak.
4- Emtia üreten şirketlerde hisse senedi satın almak.
Emtia yatırımının artıları
Fiyat artışlarına karşı korunma
Portföyü çeşitlendirme
Paranın değer kaybına karşı önlem
Fiyat riskinden korunmak
Fonlarda değer kazananlar
Yatırım fonlarında en fazla değer kazananların listesi şöyle: Ak Portföy Petrol Yab. BYF Fon Sepeti Fonu, İş Portföy Emtia Yab. BYF Fon Sepeti Fonu, Oyak Portföy Kıymetli Madenler Fon Sepeti Fonu, Ak Portföy Gümüş Fon Sepeti Fonu.
Borsada değer kazanan iki sektör
Emtia fiyatlarındaki hareketlilik borsada da emtialara dayalı sektörlerin değer kazanmasına neden oluyor. Son bir ayda en fazla değer kazanan sektörler ve getirileri şöyle: BIST Metal Ana Sektörü bir ayda yüzde 14,45 oranında değer kazanırken BIST Madencilik Endeksi yüzde 9,3 değer kazandı.
