Borsaya dört koldan güçlü destek paketi!
Piyasanın açılması beklenirken borsaya yönelik yetkili kurumlardan önemli adımlar geldi. BES fonlarında hisse miktarı artırılıyor. Şirketlerin hisselerini geri alımlarında stopaj uygulanmayacak. Temerrüt nedeniyle 30 Haziran’a kadar hisse satılamayacak. Türkiye Varlık Fonu (TVF) alım yönlü işlem yapacak.
Kahramanmaraş’ta meydana gelen deprem sonrasında Borsa İstanbul için önemli adımlar peş peşe gelmeye başladı. Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) fonlarında devlet katkısı portföyünde fonların borsa payı yüzde 10’dan yüzde 30’a çıkarıldı. Tek hisseye yatırım tavanı yüzde 1’den yüzde 5’e yükseltildi. Devlet tahviline yatırım yüzde 70’ten yüzde 50’ye indirildi. Portföyler 10 gün içinde güncellenecek. Bu şekilde tahvillerden çözülen nakit borsaya yönlendirilecek. Aynı şekilde BES fonlarındaki hisse oranları da toplam portföyün yüzde 30’una çıkarılıyor.
Alınan tedbirler çerçevesinde emir kötüleştirme yapılamayacak. Borsa İstanbul’dan KAP’a gönderilen açıklamaya göre Pay Piyasası’nda açılış seansı uygulanan tüm sermaye piyasa araçlarında ve Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) işlem gören sözleşmelerde açılış seansında emir iptali, fiyat kötüleştirme ve miktar azaltımına izin verilmeyecek.
SPK deprem bölgesinde oturan ya da bu bölgede hesabı bulunan yatırımcıların 6 Şubat’tan itibaren oluşan temerrüt durumunda 30 Haziran’a kadar teminat tamamlama ya da hisse satışı gibi işlemler tesis edilmemesi yönünde karar aldı.
Şirketlerin kendi hisselerinde geri alım yapması teşvik ediliyor. Geri alım için genel kurul kararı olmaksızın yönetim kurulu kararı ile geri alım yapılabilecek. Geri alınan paylar 30 gün boyunca satılamayacak. Ayrıca geri alımlarda stopaj sıfıra çekildi.
Kalıcı para girişi
Bireysel emeklilik fonlarından çok kısa sürede para girişi sağlayabilecek bu adımlar önümüzdeki dönemde hisse senedi piyasasını da destekleyip büyütecektir. Kurumsal yatırımcı tabanının genişlemesi, yabancı yatırımcıların çekildiği bir dönemde piyasayı destekleyici bir adım olacaktır.
BES adımı
Bireysel emeklilik adımı borsayı besleyecek bir adım. Zira burada birikmiş olan ciddi bir sermaye bulunuyor. Sermaye piyasası aktörleri uzun süredir bu düzenlemeyi bekliyordu. 14 Şubat 2022 verilerine baktığımızda birikmiş olan devlet katkısı tutarı 51 milyar lira. Güncel verilere göre bunun yüzde 13.4 oranı yani 6.8 milyar lirası hisse senedinde bulunuyor.
Yeni düzenlemeyle birlikte yüzde BES fonlarında devlet katkısı portföyünde fonların borsa payı 30’a çıkarılıyor. Buna göre 8.5-9 milyar liralık hisse senedine para girişi gerçekleşebilir. Bu da piyasayı olumlu etkileyecek bir adım.
SPK ve Varlık Fonu desteği
SPK ve Varlık Fonu’nun attığı adımlar bu zor günlerde piyasaları destekleyecektir. Hükümet, Türkiye Varlık Fonu (TVF) bünyesindeki Fiyat İstikrarı Fonu aracılığıyla piyasayı desteklemeye hazırlanıyor. Bu konudaki bilgilendirmelere göre, kamu bankaları, TVF şirketleri ve TMSF, TVF bünyesindeki Fiyat İstikrarı Fonu’na sermaye koyacak. Fon da bu sermaye ile borsada oynaklığın yüksek olduğu dönemlerde hisse alımı gerçekleştirebilecek.
6 Şubat’ta Türkiye’yi sarsan depremlere rağmen ancak borsada işlemler 8 Şubat’ta durdurulurken, bu arada oluşan yatırımcı mağduriyetlerini telafi edebilmek için her kurum kendi cephesinden bir dizi tedbir açıkladı.
SPK konu ile ilgili aldığı kararlar çerçevesinde deprem bölgesinde oturan ya da hesabı olan yatırımcıların depremlerin yaşandığı 6 Şubat’tan itibaren oluşan temerrüt durumlarında, 30 Haziran’a kadar işlem tesis edilmemesine karar verdi.
Alınan karar çerçevesinde 10 Nisan 2023 tarihine kadar aracı kurumlarca, portföy büyüklüğü 1 milyon TL ve altında olan müşterilere uygulanacak azami kredi faiz oranının ve kredili olmayan bir alım emri nedeni ile ödemekle yükümlü oldukları tutarın tamamının veya bir kısmının takas günü itibarıyla tevdi edilmemesi veya söz konusu tutarın takas tarihi itibarıyla aracı kurum nezdindeki hesaplarında bulunmaması durumunda (temerrüt durumunda) uygulanacak faiz oranının, aracı kurumun vereceği kredinin, kaynak maliyeti dikkate alınarak makul bir seviyede belirlenmesi yönünde tavsiye kararı alınmasına karar verildi.
İşlem iptali hassasiyeti
Borsada depremden sonra ilk iki gün gerçekleşen işlemlerin iptal edilmesi noktasında ciddi bir yatırımcı hassasiyeti oluştu. Bunun en büyük nedeni bölge yatırımcısı için mağduriyet oluşması. Yardıma gidenlerin, bölgede bulunanların yükselen kaygıları işlemlere yönelik olumsuz geri bildirimleri de artırdı.
Görüldüğü kadarıyla depremin ilk iki günü yapılan işlemler iptal edilmeyecek. Buna karşın alınan tedbirlerle borsanın düşüşünün önlenmesi hedeflendiği gözleniyor. Öte yandan ilk iki gün özellikle bir kurumdan güçlü satışların yapıldığı belirtiliyor. SPK’nın ise söz konusu işlemleri incelemeye aldığı ve usulsüz işlemler olup olmadığı yönünde bir değerlendirme yapacağı anlaşılıyor. Söz konusu inceleme ile toplumda oluşan tepkinin bir nebze de olsa hafifletilmesi amaçlanıyor.
