Borsada bireysel yatırımcılar algoritmaların neden olduğu türbülansta yol bulmaya çalışıyor. Gün içi yüksek hareket marjları ve oynaklıklara karşı temkinli olunmalı.
Borsa İstanbul’da olağandışı fiyat hareketleri yaşanıyor. Öyle ki salı günü gerçekleşen işlemlerde düşüşün yüzde 5'e ulaşmasının ardından Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi devreye girdi. Pay piyasasındaki tüm sıralarda işlemler geçici olarak durduruldu ve seans 1979 puandan kapandı. Borsada rutin kapanış yapılamadı.
Borsa endeksi perşembe günü ise 2065 puana kadar yükseldiyse de haftayı 2011 puandan tamamladı.
Bu haftanın baş aktörü ise algoritmik işlemler oldu. En basit tanımıyla algoritmik işlemleri alım satım işlemlerini insanlar yerine bilgisayarların vermesi olarak nitelendirebiliriz. Yapay zekanın devreye girdiği bu tür programlarda bilgisayarların hızlı karar verme süreci ile fiyatlarda dalgalanmalar daha sert olabilmekte. Bu durum işlem hacimlerinde ciddi artışlara yol açmakta. Veriler bu tür işlemlerin piyasada giderek arttığını gösteriyor.
Makineler karda
Algoritmik robotlar için neyin alınıp neyin satıldığının genellikle önemi yok. Getiri potansiyeli olduğu sürece iflas açıklamış şirketin payları bile alım-satıma konu olabiliyor. Bütün işlemleri risksiz getiriye odaklanan algoritmalar, Borsa İstanbul’da hacim yaratıyor. Alım ve satım yapıyor gün sonunda artıda kapatıyorlar. Bu büyük hareketlilik sırasında hisse senetlerinde gün içerisindeki dalgalanmalar artıyor. Yüksek hacimde küçük marjlarla çoklu işlemlerin gerçekleşmesi ciddi kazançları beraberinde getirebiliyor. Bu işlemler açığa satış işlemlerini de büyütüyor.
Açığa satış arttı
Günlük açığa satışlar toplam işlem hacminin yüzde 17.3’üne ulaşmış durumda. Açığa satış, ilerde fiyat düşüşü olacağı beklentisiyle ödünç alınan menkul kıymetin satılması işlemidir.
“İlk önce yüksek fiyattan sat daha sonra düşük fiyattan al” ilkesine dayanır. Fiyat düşüşünden istifade etmek için yapılır. Herhangi bir hisse senedinin fiyatının normalden fazla yükseldiği düşünüldüğünde yapılan bir işlemdir. Ayrıca piyasalar arasındaki geçici nitelikteki farklılıklardan kazanç elde etme amacı ile de gidilen bir yoldur. Öte yandan son dönemde açığa satış artışı hisselerdeki fiyat hareketlerine olumsuz yansıdı.
Yatırımcılar ne yapmalı?
Yatırımcılar borsadaki hareketlerden etkilenmemek için mümkün olduğunca güçlü hisselerde olmalı ve günlük hareketlerden kaçınmalı. Zira robot emirler seri işlem gerçekleştirebiliyor.
Bireysel yatırımcılar spot piyasada panik olup hisselerini düşük fiyata elden çıkarmamalı. Deneyimli yatırımcılar, “Robot olmasa da bu işlemler yapılamaz mı, yine yapılır” diyor. En sağlıklısı ise bireysel yatırımcının uzun vadede büyüyen firmalarda pozisyon alması. Günlük işlemlerden uzak durması.
Yatırımda kazanç için 7 ipucu
1- Piyasa oynaklıkları içerisinde yol alabilmek için mutlaka bir stratejiniz olmalı.
2- Kredili işlem yaparak riske girmemeli.
3- Olası bir B planı mutlaka olmalı.
4- Hisse senetlerinde düşüş ve çıkışlar olabilir. Ana trendleri takip etmeli.
5- İyi şirketlerin fiyatları dalgalanmalar sırasında gerilediğinde toplanmalı.
6- Birikim yaparken faaliyetlerinden dolayı kaygı duyulmayacak şirket hisselerinde olmalı.
7- Sürekli yükselen hisselerin peşinden gitmemeli.
Algorobotlarla yarışılmamalı
1- Yatırımcıların algorobotlarla yarışabilmesi mümkün değil. Bu nedenle gün içerisinde kazanç sağlamaya odaklanmamalı.
2- Aşırı stres yanlış kararları getirir. Stresten uzak durmalı.
3- Riske edilecek para tutarı sınırlı tutularak ana pozisyon uzun vadeli değerlendirilmeli.