4 milyon yatırımcı 5’li cazibeye koştu

Borsa İstanbul’da yatırımcı sayısı 25 Ocak itibariyle 4 milyon 4 bin 979 oldu. 5 temel cazibe noktasının etkisiyle borsaya gelen yatırımcılar için riskler ve fırsatlar var

Borsa İstanbul’da yatırımcı sayısı yeni tarihi yüksek seviyesine çıktı. İlk defa 4 milyonun üzerinde bir yatırımcı kesimi Borsa İstanbul’da işlem yapar oldu. Bu sayı Borsa İstanbul açısından yeni bir rekor olurken yurt dışındaki emsalleri ile kıyaslandığında hâlâ alınacak çok mesafe olduğunu söylemek pek de yanlış olmayacaktır.

Türkiye’nin nüfusu 84 milyon 680 bin kişi. GSYH büyüklüğü son dört çeyrek itibariyle 842 milyar dolar olurken borsadaki şirketlerin toplam piyasa değeri de 304,3 milyar dolar. Borsadaki şirketlerin piyasa değerini belirleyen ise işlem gören yatırımcılar. Yatırımcı sayısı arttıkça hisselere yönelik talep de artmakta ve buna bağlı olarak şirketlerin değerinde de artış olabilmekte. Diğer taraftan boraya yönelik yüksek ilgiyi gören firmalar ise daha cazip finans kaynağı bulabilmek için borsaya daha rahat gelebileceklerdir. Zira yatırımcı sayısının yüksek olduğu bir piyasada hisselerin halka arzı da daha kolay olabilecektir. Şirketlerin toplam piyasa değeri, piyasa kapitalizasyonu olarak da ifade edilir. Piyasa kapitalizasyonunun GSYH’ya oranı aynı zamanda piyasanın hangi boyutta olduğunu hakkında bir fikir verir. Borsa İstanbul’un piyasa kapitalizasyonu/GSYH oranına baktığımızda 0,36 olduğunu görüyoruz. Oysaki bu oran ABD’de 2,2, Kanada’da 1,6 ve Japonya’da 1,3 seviyelerine kadar çıkıyor.

İlginin nedenleri

Hisselere ilginin artmasının beş nedeni var:

1) Faizlerin düşük seyri.

2) Enflasyonun yüksek seyri.

3) Dolar ve altında negatif reel getiri.

4) Yüksek şirket kârları.

5) Halka arzların yüksek performans göstermesi.

İlgi sürecek mi?

Borsa İstanbul tarihi yükselişlerinden birini yaşadı ve geçtiğimiz yıl dolar bazında yüzde 151 oranında yükseldi. Ancak borsa 2023’e iyi bir başlangıç yapmadı BIST 100 Endeksi yılın ilk gününe göre yüzde 5,44 oranında aşağıda bulunuyor.
Endeks yüzde 5,44 gerilerken finansal kiralama hisseleri yüzde 25,07, turizm hisseleri yüzde 23,5, bilişim hisseleri yüzde 18,4, BIST Likit Banka Endeksi ise yüzde 17,38 oranında düştü. Özellikle mali sektör hisselerindeki düşüş endekse olumsuz yansıdı.

Hisselere ilginin devam etmesinin birkaç önemli noktası var: Faizin düşük kalmaya devam etmesi, enflasyonun fiyatlara yansıma beklentisi ve dolar ile altında beklentilerin düşük kalması. Bu bileşenlerde hareketlenmelerin yaşanması borsaya yönelik ilginin artıp azalmasında etkili olacaktır.

Fırsat noktaları

Borsada risk, para kaybetme olasılığıdır. Yatırımcının düşük riskle getiri elde edebilmesi için uzun vadeli yatırıma yönelmesi doğru bir seçenektir. Ancak bunun tek başına yeterli olmadığını hatırlatmak gerekir. Tercih edilen şirketin aynı zamanda temettü ödeyen, özvarlık kârlılığını artıran, yatırım yapan, kâr ve satışları büyüyen şirketlerden olması gerekir. Bu tür şirketlere yapılacak uzun vadede yatırımlarla düşük riskle kazanç elde etmek mümkün olacaktır. Bu nedenle yaşanan olumsuz havalarda dahi borsanın bir seçenek olduğu gözden kaçırılmamalı.

Risk noktaları

Seçim dönemindeyiz ve seçimlere ilişkin yapılacak her gelişme borsadaki dalgalanmaları da artıracaktır. Borsaya kısa süreli beklentilerle gelen yatırımcılar yükseliş olduğu sürece var olurlar. Düşüşlerde panik halde satış eğilimine girer ve hatta bir süre sonra zararına da olsa borsadan çıkmayı tercih edebilirler. Bu da dalgalanmalar sırasında satış eğilimini güçlendirebilmektedir. Ancak uzun vadeli hedeflerle hareket edenler bu tür dalgalanmalardan etkilenmez ve panik satışlardan uzak dururlar. Bu nedenledir ki düşüşlerin psikolojik baskısından kurtulmak için uzun vadeli beklentilerle hareket edilmesinde yarar var.

BIST’te önemli seviyeler

Hareketli ortalamalar, teknik analizde kullanılan bir yöntemdir. Trendleri takip etmeyi sağlar. Yatırımcı gün sayısını belirleyerek trenleri takip edebilir. Piyasada sıklıkla kullanılan hareketli ortalamalar vardır. Çok kısa vadede 8 gün, kısa vadede 20 gün, orta vadede 50, uzun vadede 100-200 günlük ortalamalar kullanılır. Bu ortalamalar aynı zamanda önemli trend destekleridir. Borsa şimdilerde önemli destek seviyesi 50 günlük ortalamanın bulunduğu 5.061’de. Endeks yılbaşından bu yana ikinci defa 50 günlük ortalamanın bulunduğu destek seviyesine geriledi. Kısa vadede 5.270 ve 5.281 seviyelerinin aşılması endeksin güçlenmesi açısından önem taşıyor.

Kazançlar

Borsada yılbaşından bu yana BIST 30’da en fazla kazandıran hisseler Tüpraş, Gübre Fabrikaları, Pegasus, Türk Hava Yolları, Koza Madencilik, Arçelik, Turkcell olurken en fazla kaybettirenler banka hisseleri oldu. Yapı ve Kredi Bankası yüzde 23, Garanti Bankası yüzde 20 değer kaybetti. Öte yandan Odaş yüzde 29,42 geriledi. Borsada bilanço bazlı hisseler öne çıkacak.

Dolarda nelere dikkat edilecek?

Dolar kuru 20 Aralık 2021’de test ettiği en yüksek seviyesi 18,02’nin yüzde 5 üzerinde ve 18,97 TL’den işlem görüyor. 20 Aralık’tan bu yana dolar zirve seviyesine göre sadece yüzde 5 çıkmasına rağmen yıllık enflasyon yüzde 64,27. Dolar kurunda bulunduğumuz seviyeler reel olarak yatırımcıların kayıpta bulunduğu seviyeler.

TCMB attığı adımlarla liralaşma adımlarını sürdürüyor. Bu nedenle mevcut ekonomik şartlar altında dolar kurundaki yükselişler sınırlı kalması beklenmeli. Seçim sonrasındaki seyir, kur açısından belirleyici rol oynayacak. Ancak seçime kadar dar alandaki hareketin sürmesi beklenmeli.