Enstalasyonu Londra Tasarım Haftası’nda sergilenen Tabanlıoğlu’nun bir kulağı da Tokya’da. Japonya’nın Ulusal Olimpiyat Stadyumu inşaatında skandal çıktı. Zaha Hadid projeden çekildi. Japonya aralarında Tabanlıoğlu’nun da bulunduğu eski finalisleri görüşmeye çağırabilir
Mimari, her zaman ortaya konulduğu çağın bir göstergesi olmuştu ama belki de hiçbir zaman şimdiki kadar belirleyici olmamıştı. İhraç edilen ve dünyaya açılan sektörlerle birlikte hatta onlara yol açacak şekilde mimarlık da günümüzde global olarak pazarlanıyor. Amerika, İngiltere gibi devletler, mimarlarını dünyaya açılmaya teşvik etmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Ortadoğu’da birçok projeye imza atan İngiliz Norman Foster’ın İngiltere Kraliçesi’nin elinden Sir unvanı alması gibi. Türkiye’deki gayrimenkul projeleri ve yüksek ölçekli kamusal alan planlamaları sebebi ile dünyadaki birçok mimarlık ofisinin gözü özellikle İstanbul’da.
Zaha Hadid’in adı Kartal Kentsel Dönüşüm Projesi için anılırken, Norman Foster ve Malezyalı Ken Yeang da listedeki dünyaca ünlü mimarlardan. Bizim devletimiz, ne yazık ki uluslararası alanda kendini ispatlamış mimarlık ofislerine tanınırlıklarının artması için destek vermiyor. Mimar Murat Tabanlıoğlu’nun, Türkiye’nin Berlin, New York büyükelçilik binaları işinin dahi yabancı mimarlık ofislerine verildiği yönündeki sözleri, mimarların bu yöndeki serzenişlerinin ne kadar haklı olduğunun somut bir örneği.
Bütün bunlara karşın Türkiye’den bir mimarlık ofisi gelişmekte olan ülkelerin ötesinde artık kıta Avrupa’sında adından söz ettirmek için adımlar atıyor. Tabanlıoğlu Mimarlık’tan bahsediyorum. İstanbul’daki merkezinin yanı sıra Ankara, Doha ve Dubai’nin ardından bu yıl Londra ofisini açtı.
10 tasarımcı arasında
Tabanlıoğlu Mimarlık aynı zamanda dünyanın en önemli sanatsal etkinliklerinden 2015 Londra Tasarım Haftası’nda boy gösterdi. Mimarlık ile tasarımı buluşturan Tabanlıoğlu, Arik Levy ortak çalışması festivalin ana mekanlarından Somerset House’da enstalasyonları sergilenen 10 tasarımcı arasına girdi. “Geçiş; Sıcak/Islak” isimli enstalasyon büyük ilgi topladı. Eser, Londra Tasarım Festivali boyunca, “10 Tasarımcı” sergisinin bir parçası olarak Faye Togood, Barber&Osgerby, Nendo, Luca Nichetto ve Hem, PATTERNITY ve Paperless Post, Alex Rasmussen ve Neal Fea eserlerini sanatseverlerle buluşturdu. Dünyaya açılma adımlarında, Tabanlıoğlu 2008’de de RIBA’da bir ilki gerçekleştirmiş ve ‘İstanbul and Beyond’ sergisi ile ilk defa Türkiye’den bir mimarlık ofisinin çalışmalarının yurtdışında sergilenmesini sağlamıştı.
İlham veren işbirliği
Festivalde gördüğümüz, Tabanlıoğlu Mimarlık’ın üzerinde su damlacıklarının tutunmaya çalıştığı, dalga devinimli iki ince levhayla, Arik Levy’nin LED ışıklardan havada bir bulut gibi duran ışıklı heykeli müthiş bir uyum yakalamış. Londra’da Türk basın mensuplarıyla bir araya gelen Tabanlıoğlu Mimarlık ortaklarından Melkan Gürsel enstalasyon ile ilgili olarak, “Arik Levy’de ısı, ışık, Tabanlıoğlu’nun enstalasyonunda ise su, nem var. Tamamen farklı hisler uyandıran zıt şeyleri bir araya getirdik. Farklı deneyimleri yaşatalım istedik” diyor. Serginin sponsoru VitrA adına konuşan Eczacıbaşı Yapı Ürünleri Grubu Başkanı Atalay Gümrah ise, “Mimarlık ve sanatın işbirliğini yansıtan enstalasyonun, farklı projeler için ilham vereceğine inanıyorum” diyor.
Bu arada, 2020 Olimpiyat Oyunları için inşa edilecek, ‘Japonya Ulusal Stadyumu Yarışması’nı kazanan Zaha Hadid’in projeden çekildiğini de Londra’da öğrendik. inşaatı devam eden ve 1.2 milyar dolara bütçelenen stadyum projesinin maliyetinin 2 milyar dolara yükselmesi Japonya’da skandala neden oldu. Maliyetteki fahiş artıştan sorumlu tutulan Spor ve Eğitim Bakanı Hakubun Şimomura istifa etti. Bakan maaşının yarısını da iade edecek. Japonya’nın Hadid’den vazgeçmesinin konu ile ilgisi ne? Japonya’nın 2012’de açtığı ihalede Tabanlıoğlu da projesi ile finale kalmıştı. Bakalım, Japonya’nın uygulayacağı yeni prosedüre göre Tabanlıoğlu’na fırsat doğacak mı? Japonya prosedürü henüz açıklamadı ama eski finalistleri yeniden görüşmeye çağırabilir.