Kadınlar ‘KİMİM’ deyince değişim başlar

Emine Erdem’le, bugünlerde hatırlamaya en çok ihtiyacımız olan çok kültürlülüğümüzün her metrekaresine işlendiği Balat atmosferinde konuştuk.

Bu dünyadan paylarına daha çok acı düşen kadınların hikayelerini okuyorsunuz sıklıkla. Bu ise bir umut hikayesi. Amacı iyilik olan kadınların, kız kardeşleri için yazdığı bir hikaye...

GENPA’nın sahibi ünlü işadamı Zeynel Abidin Erdem’in eşi Emine Erdem Balat’a davet edince birbiri ardına gelen kötü haberlere inat bir umudun kapısı aralandı. Türkiye Soroptimist Kulüpleri Federasyonu Balat’ta bir kültür evi açmış. İl Özel İdaresi’nin tahsis ettiği, Fatih Belediyesi’nin desteklediği ikiz iki katlı bir binada şahane şeyler yapıyorlar. Balatlı kadınlar burada çalışıyor, eğitim görüyor, hayatlarını kazanıyor. Geleceğini değiştirmeye karar veren kadınlarla eğitimlere başlamışlar. Kadınlar İçin Meslek ve İş Merkezi (KİMİM) projesi başlatmışlar. Kadınlar bu eğitimlerde bulaşıkhane, servis ve kat görevlisi olmak için gereken her türlü eğitimi alıyorlar. Daha sonra kendilerine iş bulunuyor. KİMİM, Etiler Soroptimist Kulübü ve İstanbul Kalkınma Ajansı’nın ortak çalışması.

Projenin arkasında ise çeşitli derneklerde yaptığı gönüllü çalışmalarla tanınan, Uluslararası Soroptimist Federasyonu Avrupa Başkan Yardımcısı Emine Erdem var. Erdem’le Balat Kültür Evi’nin işlettiği ve semte yapılan turlarda mola noktası haline gelen mekanı Vodina Cafe’de buluşup konuştuk.

İstihdam sağlıyorlar

- KİMİM nasıl başladı?

Kadınlar İçin Meslek ve İş Merkezi, İstanbul Kalkınma Ajansı desteği ile Etiler Soroptimist Kulübü tarafından Fener’de bulunan Balat Kültür Evi’nde kuruldu. Kadınların meslek edinmelerine ve iş hayatına katılmalarına destek olmayı amaçlayan KİMİM’de yeme-içme ve konaklama işletmelerinde talep açığı bulunan bulaşıkhane, servis ve kat hizmetleri görevlisi pozisyonlarında çalışabilmeyi sağlayacak bilgi ve becerinin kazandırılacağı ücretsiz mesleki eğitim programları başlattık. İstanbul’da oturan, çalışmak isteyip de mesleği olmadığı için çalışamayan, 18-35 yaş arası, ilköğretim mezunu genç kız ve kadınlara açık olan eğitimler haftada 3 gün veriliyor. Eğitim programında başarılı olan kadınlar sertifika alıp işe yerleştiriliyor.

Proje, maddi zorluk yaşayan ama aile ekonomisine nasıl katkıda bulunacağını bilmeyen, belli bir eğitim alamamış ama kendi ayakları üzerinde durmak isteyen kadınlar tarafından büyük ilgi gördü. Eğitimler 40 kadın ile başladı. İhtiyaca göre belirlenen sayıdaki gruplarla devam ediyor. Eğitim görenler istihdam sözü aldığımız çeşitli otellerde, restoranlarda çalışıyorlar.

- Çocuğu olan kadınlar nasıl katılacak?

Eğitim esnasında katılımcılara ücretsiz öğle yemeği ve çocuklu kursiyerlere kreş hizmeti de veriyoruz. Bu arada çocuklar için özel eğitimlerimiz var. Fenerli çocuklara hafta sonları çorba günleri yapıyoruz.

Bölgenin çocukları hafta sonu burada matematik ve İngilizce başta olmak üzere kurslara katılıyorlar. Bu dersleri gönüllü soroptimist kadınlar veriyor. Mahallenin çocukları yemeklerini yiyip öyle ayrılıyor bu kurslardan. KİMİM katılımcılarını alan çalışmaları ile belirledik.

Evli kadınların yarısına yakınının çalışamama sebebinin çocuk bakımı ve ev işleri olduğunu gördük. Bu bir kısır döngü... O nedenle, önce eğitim, sonra istihdama katılımda yapısal bir dönüşüm gerekli.

Mardin’den San Diego’ya

Yürüttüğünüz başka projeler var mı?

Birçok proje var tabii. Mesela Mardin’de yürüttüğümüz ‘Hayata Atılan İlmekler’ projesi... Mardinli kadınlara kilim dokutuyoruz. Bu kilimleri uluslararası boyutta olmamızın verdiği avantaj ile dünyanın bir ucuna San Diego’ya gönderiyoruz. Oradaki kardeş kulübümüz bu halıları açık artırma ile satıp oluşan geliri Mardinli kadınlara gönderiyor. İpek halı dahil olmak üzere çok güzel halılar dokuyorlar. L’Oréal ile beraber yaptığımız proje de ise kadınlara ücretsiz ‘Güzellik Uzmanlığı Meslek Edindirme Sertifika’ programı yapıyoruz. Bu projede güzellik sektörüne kalifiye insan kaynağı yetiştirilmesine katkı sağlamayı hedefliyoruz.

Bu sadece teknik bir eğitim değil. Güzellik eğitimine katılan kadınlar Boğaziçi Üniversitesi akademisyenlerinden kişisel gelişim dersleri de alıyorlar.

Kadına yönelik şiddetin önlenmesi için ‘Evde Gül’ projesi yürütüyoruz mesela. 7 ilde 18 ay boyunca 200’ün üzerinde kadına aile içi şiddeti önlemek adına çağdaş drama ile çatışmasız iletişim eğitimi verdik.

‘Medice Hanım, Aziz Sancar’ı leğende yıkarmış’

-Eşiniz Zeynel Abidin Erdem, Nobelli bilim adamımız Aziz Sancar’la hemşehri... İkisi de kendi alanlarında başarılı... Ortak anıları var mı?

Aziz Bey, Zeynel Bey’in çocukluk arkadaşı, aynı okulda okumuşlar. Zeynel Bey’in annesi Medice Hanım onları leğende yıkarmış. Bugün baktığınızda Aziz Sancar Nobel aldı, Zeynel başarılı bir işadamı oldu. Hepsinin hayatlarına baktığınızda onlara kol kanat germiş bir öğretmen, burs veren bir kurum görüyorsunuz. Bazen bir insanın hayatına ufak bir dokunuş onların hayatlarına çok büyük ivme verebiliyor.
Bu arada Nobel ödülü nedeniyle en az Mardin kadar güzel olan ve mini Mardin diye adlandırılan Savur’un tanıtımı için Zeynel Bey, uluslararası bazda bazı
projeler üzerinde çalışıyor. Ben de destek olmaya çalışıyorum ona.

Ormanı koruyan kız kardeşlik ruhu

- Soroptimist nedir?

Kadınlar için çalışan uluslararası bir sivil toplum kuruluşu. Soroptimist, Latince sorore ve optima sözcüklerinden geliyor. Anlamı, “en iyiyi amaçlayan kadınlar”. İlk kulüp 1921’de Amerika’da Oakland’da, “toplum ve iş hayatında farklı meslekleri temsil eden kadınlarla hizmet ruhunu geliştirmek” amacıyla kuruluyor. Proje odaklı çalışan Soroptimistlerin ilk faaliyeti bugün hâlâ doğal park olan bir ormanı korumak oluyor. Oaklandlı kadınlar ilk çevre bilinci ile bir araya geliyor yani. Bugün dünyada üye sayısı en fazla olan kadın STK’ların başında geliyor. 130 ülkede, 3 bin küsur kulüp ve 100 bin üyeye ve Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi’nde danışmanlık statüsüne sahip bir kuruluş.

Temel amacımız kadınların küresel sesi olmak, kız kardeşlik ruhu ekseninde kadın sorunlarına duyarlılığı artırmak ve kadınları güçlendirmeye yönelik hizmet projeleri geliştirmek. Kadınlar ile ilgili her şey bizim ilgi alanımızda.
Son 5 yılda dünya çapında 15 bin civarında proje ile 3.5 milyon kadın ve genç kıza erişildi. Türkiye’de 40 kulübün çatısı altında, federasyon şeklinde örgütlenen bir yapıda, farklı mesleklerden yaklaşık 1000 kadın bu projelerde gönüllü olarak çalışıyor.

Turların vazgeçilmezi

- İçinde oturup sohbet ettiğimiz Vodina Cafe’yi de Balat Kültür Evi mi işletiyor?

Türkiye Soroptimist Kulüpleri Federasyonu’nun restore edip, hizmete açtığı Balat Kültür Evi, kafe, galeri, toplantı salonları ve bahçeden oluşuyor. Vodina Cafe’de bölgenin kadınları çalışıyor. Onların yaptıkları dolma, mantı, salatalar servis ediliyor. O kadar güzel yemekler yapıyorlar ki Balat’a yapılan kültür turlarında kafemizin iki katı ve bahçemizde oturacak yer kalmıyor. Kültür Evi çeşitli etkinlikler için bu ünitelerini kiralıyor da aynı zamanda.

Gerçek bir ‘atom karınca’

30 yılı aşkın bir süredir sivil toplum kuruluşlarında kadın sorunları üzerine bilfiil çalışan Emine Erdem, aktif iş hayatını da sürdürüyor. Erdem Holding Yönetim Kurulu Üyesi olan Emine Erdem, bir yandan da THY’nin müşavir avukatlığını yürütüyor. Halen KAGİDER Yönetim Kurulu’nda görev yapan Erdem, UNESCO Küresel Etik ve Sürdürülebilir Kalkınma İstanbul Merkezi’nin kurucuları arasında yer aldı. Erdem aynı zamanda KADER, Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği (TÜKD), Türkiye İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Federasyonu (BPW), Türk Hukukçu Kadınlar Derneği, Çaba Derneği, Uluslararası Kadın Dayanışma Derneği ve Notre Dame De Sion Mezunlar Derneği’nin de üyesi.