Asırlık bilim çınarı kadınları eleştirdi

Cumhuriyet sayesinde okuyup, bilim insanı olduğunu söyleyen Muazzez İlmiye Çığ, “Kadınların hakları Cumhuriyet tarafından altın tepside verildi. Ama kadınlar bunun değerini bilemiyor” diyor

103 yıllık Cumhuriyet çınarı Muazzez İlmiye Çığ, Cumhuriyet’in 93. yılını kutladığımız bugün çuvaldızı kadınlara batırdı. Sümer ve Hitit kültürlerinin en önemli araştırmacısı, yüzlerce makale, 16 kitap yazdı. “Cumhuriyet sayesinde var oldum” diyor. Kendisiyle Haliç Kongre Merkezi’ne yakın Lazzoni Hotel’de buluştuk. Otelin genel müdürü Gürhan Sayar başta olmak üzere herkes yanımıza gelip fotoğraf çektirdi. Entelektüel birikimi, şapkası, ruju, bakımlı hali, coşkusu insanları etkiliyor. 103 yaşında, yokluğu, savaşı, Cumhuriyet’in ilan edilişini görmüş. Demokratik bir Cumhuriyet’te fırsat verilen kadınların neleri başarabileceklerinin canlı kanıtı o. Ama en çok kadınlara kızıyor. Neden mi? Buyurun okuyun...
Size göre Cumhuriyet’in kadınlara sunduğu en önemli kazanım neydi?
Özellikle okumuş kadınlara çok kızıyorum. Haklarına sahip çıkmayı bilemediler. Cumhuriyet, haklarını altın tepsi içinde verdi. Kolay aldılar, onun için sahip çıkmadılar, bu haklara karşı gelenlere tepki göstermediler. Oluruna bıraktılar, değerini pek bilemediler. Kadınlar iyi durumda değil, kadın cinayetleri aldı başını gidiyor. Buna mukabil kadınlarımız 80 yılda çok da ilerledi. Bilimden, sanata, medyadan, ticarete her alanda varlar.
Sizce neden bu kadar arttı kadın cinayetleri?
Eskiden hiç duymazdık. Son 15 yılda arttı. Devleti idare edenler bunu hoş görürlerse veya hoşgörür gibi görünürlerse cinayetler böyle gider. Maalesef devleti idare edenler kadınları ikinci sınıf görüyorlar, mahkemeler bu kadar iyi hal indirimi verir mi yoksa? Kadınsız dünya olur mu, bunu mu istiyorlar.
Cumhuriyet size ne kattı?
Kadın olarak Cumhuriyet’le yaşıyorum ben. Cumhuriyet olmasa okuyup, bilim yapabilir miydim? Haklarımızı İsviçreli kadından önce aldık. Ama hâlâ bugün kadınlar kapatılmaya çalışılıyor. Cumhuriyet olmasa, memleket olmayacaktı. Memleket olmayınca biz de işte etrafımız gibi olacaktık. Bütün bu gördükleriniz Cumhuriyet ve Atatürk devrimlerinin sayesinde oldu. Savaşta doğdum. Yokluklar, acılar, ölümler gördüm. Savaş kazanıldı, Atatürk yokluklar içinde bir taraftan fabrikalar, yollar, okullar yaptırdı. Bir taraftan da yetenekli çocuklar yurtdışına gönderildi. Bir taraftan müzisyen, ressam yetiştirmeye çalışıyor yani.
‘Kantaron yağı dizlerime iyi geldi’
Çok dinç görünüyorsunuz, enerjiniz çok yüksek, hafızanız çok iyi. Çok mu iyi baktınız kendinize?
Etimi de yerim, sebzemi de. Hayatım boyunca çalıştım. Bir dakika boş durduğumu bilmem, elbiselerimi de kendim dikerdim, yemeği de kendim yaparım. Buna spor diyebilirsiniz! Kin tutmam geçmişi irdelemem. Galiba eğlenmeyi de biliyorum. Makinede çamaşır yıkanırken, bir dostum arar davet ederse, üşenmez giyinir gider, dönüşte asarım çamaşırlarımı. Ama dizlerim ağrıyor biraz, ayaklarım yanıyor. Haftada üç gece kantaron yağı sürmeye başladım. Çok iyi geldi.
Rol modelleri üçgen vücut abiler!
Gençleri sevmeniz, okullarda konferanslar vermeniz belki de sırrınız...
Bakın bu sırrım olabilir gerçekten. Gençler için çok üzülüyorum, ‘şimdiki gençler’ lafına çok kızıyorum. Onları yetiştiren bizleriz, kabahat bizlerde. Çocuklara acıyorum. Hele şimdi gençler perişan vaziyette, sıkışmışlar. Eğlence yerleri, sosyalleşecekleri kulüpler, toplantı mekanları yok. Mahallelerde sahalar olmalı, çocuklar spor peşinde koşturmalı oysa. Şimdi parası olan spor salonuna gidiyor, orada da üçgen vücut peşinde koşan ağabeyleri görüyor, spor mu bu? Çocuğun önüne yapacak şey koymazsan tinerci de olur, çetelerin eline de düşer. Eline meşgale vermen lazım.
Halkı öldürürken fetva istemiş mi?
Üç dil biliyorsunuz. İki evlat yetiştirdiniz. Bilim insanı oldunuz. Eksik bir şey var mı hayatınızda?
Babam hafız ve öğretmendi. Çok güzel Kuran okurdu, inanılmaz aydın biriydi. Ben de okur, dualarımı yapardım. Şimdilerde din ve bilim sanki iki karşıt şeymiş gibi gösteriliyor, bunun en büyük zararı da dine oluyor. Adam gidip Meclis’i bombalamış, insan öldürmüş, ama ifade vermek için fetva istiyor. Bu nasıl dindarlık? 15 Temmuz’da halkı öldürürken fetva istemek aklına gelmemiş ama. Sağlığım elverse Cumhuriyet’in kazanımlarını, devrimleri daha çok anlatmak isterdim.

İki kızıyla birlikte Mersin’e yerleşen 103 yaşındaki Muazzez İlmiye Çığ, İstanbul, Ankara, Adana, Tarsus, Mersin demeden üniversiteleri dolaşıp konferanslar veriyor, Cumhuriyet’in kazanımlarını anlatıyor.