Afrodit’e imece ile güzellik!
Güzellik tanrıçası Afrodit’e adanan antik kent Aphrodisias tam 32 yıldır imece usulü ayağa kaldırılıyor. Geyre Vakfı’nın öncülüğündeki projeye her isteyen, istediği eser için bağış yapabiliyor, o eserin yanına hamisinin adı yazılıyor
Tarihteki ilk galeriyi gezdim geçen hafta! Geyre Vakfı’nın düzenlediği organizasyonla Aydın’daki Afrodisias Müzesi ve Ören yerini ziyaret ettik. Anadolu’nun birinci binyıldaki tarihine ışık tutan Afrodisias, dünyada heykelciliğin en geliştiği yerlerden biri. Antik kent adeta bir heykel atölyesi görünümünde... Usta heykeltıraşlar burada genç heykeltıraşlarla birlikte çalışmış, yaptıkları heykelleri dünyanın dört bir yanına satmışlar.
Ören yerini gezerken şaşalıyorsunuz; müzede yüzlerce rölyef, heykel bulunuyor. Kent meydanında her tarafta inanılmaz lahit ve heykeltıraşlık eserleri var. Antik kent geçmişte heykeltıraşların atölyesi olarak kurgulanmış. Afrodisias, mermer ve heykelle bütünleşmiş, Roma döneminde yükselişini yaşamış bir kent. Keşfedilmesinin ardından restorasyonlarda yüzlerce yapı ayağa kaldırılmış durumda.
Ömer Koç başta
Bunun nasıl başarıldığını ise heykeltıraşların atölyesinde yapılan sunumda anladık. Ömer Koç antik kentin hamisi durumunda. Bireysel desteği yanı sıra Aygaz başta olmak üzere Koç Holding şirketleri de kazı çalışmalarını destekliyor. Lucien Arkas, Murat Ülker gibi iş insanları bölgeye gönül veren destekçiler arasında. Ören yerinin yeni katılımlarla sürekli büyüyen sanatsever bir hamiler grubu var. Devlet desteği olmaksızın tarihe sahip çıkıp, çok farklı bir sponsorluk sistemi kurmuşlar.
Herkes katılabilir
Sebasteion tapınağı gibi büyük restorasyon çalışmalarından, heykellerin restore çalışmalarına uzanan bir sponsorluk sistemi kurgulamış. Bütçenize göre sponsor olabiliyorsunuz. 150 bin dolarlık imkân da sunuyorlar, 2 bin dolara adınızın yazılı olduğu ağaç dikim çalışmalarına da katılabiliyorsunuz.
Her rölyefin, heykelin, sütunun restorasyonu için gereken kaynak bütçelendirilmiş... Rölyeflerin sergilendiği müzede eser bilgilerinin anlatıldığı tabelalarda sponsorların adı yazıyor. 5 bin dolara, 17 bin dolara bir eserin hamisi olabiliyorsunuz. Sunum esnasında solumda oturan bağışçının, arkeoloji düşkünü anne ve babasının 50. yıl evlilik yıldönümü hediyesi olarak bir heykelin restorasyon çalışmalarına sponsor olduğunu öğrenmek ilginçti. Dünyada çok az bulunan mavi mermerden yapılmış ve müzenin simgesi olan mavi atın tabelasında Ender Mermerci’nin adını gördüm. Ömer Koç tarafından desteklenen 170 metrelik Güney Agora havuz kazısı sayesinde ahşap hatıllardan muhteşem portre heykellere kadar uzanan çeşitlilikte ilginç eserler ortaya çıkarıldı.
Tarihin izinde
Geyre Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Koç Aphrodisias’ta gelinen aşamanın büyük bir başarı öyküsü olduğuna dikkat çekerken, “Çok önemli ve etkileyici bir tablo ile karşı karşıyayız. Bu kazılarda görev alarak, tarihin izini sürmemize imkân tanıyan tüm ekibi içtenlikle kutlarım. Geyre Vakfı olarak Aphrodisias’ın yanında olmayı sürdüreceğiz” dedi.
Aphrodisias’ta projeler bitmiyor
Sebasteion Projesi: Proje sonunda bir eşi daha olmayan bu muhteşem yapı daha belirgin hale getirilecek, bütünüyle ziyarete açılacak ve Aphrodisias’ın merkezine Sebasteion’un olağanüstü mermer caddesinden geçiş sağlanmış olacak.
Tetrapylon Caddesi: 10 yıl süren itinalı kazı çalışmalar caddenin Romalılardan Osmanlılara uzanan ilginç hikâyesi gözler önüne serilmiş. Bu proje sayesinde caddenin konservasyonu yapılacak ve ardından cadde ziyaretçilere açılarak antik çağdaki ihtişamına kavuşturulacak. Şehrin ana caddesinde tıpkı dönemin Roma vatandaşları gibi yürüyebilmek benzersiz bir deneyim olacak.
Yazıt Galerisi: Aphrodisias’ın en büyük zenginliklerinden biri de antik kent yaşantısıyla ilgili detaylı bilgiler veren, lahit, heykel kaidesi ve imparatorluk mektupları gibi yazıtlı eserler. Restorasyon çalışmaları yakında başlayacak.
Aralarında Krete - Girit ve Ethnos With Belted Peplos’un da olduğu 10 rölyef de hamisini bekliyor.
Dünya mirası
2017 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine kaydedilmiş, olağanüstü özelliklere sahip Aphrodisias antik kentinin kazılarına destek vermek için 1987 yılında kurulan Geyre Vakfı’nın Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Koç, Yönetim Kurulu Üyelerinden Tülay Güngen, Bahattin Öztuncay, Sennur Hamamcıoğlu, kazı çalışmalarının destekçileri ve arkeoloji severlerden oluşan geniş bir grup ile kazılarda gelinen noktayı yerinde görmek üzere ören yerini ziyaret ettik.
1961 yılından vefatına kadar 30 yıl boyunca kazı çalışmalarını yürüten Prof. Kenan Erim’den bayrağı devralan Kazı Başkanı R.R.R. Smith ve Başkan Yardımcısı Serra Somersan gezi boyunca biz ziyaretçilerle birlikteydi. Kazı Başkanı R.R.R. Smith Afrodisias Antik Kenti ve kazılardaki son durumla ilgili detaylı bir sunum yaptı. “Yürütülen projeler sayesinde elde edilen bilgi ve bulgular, yalnızca son 3 yıl içerisinde 4 adet kapsamlı akademik monografta yayınlandı, bir diğeri de basım aşamasında. Çalışmalarımızı özveriyle sürdürüyoruz.”
‘Avrupa’daki en önemli kalemiz Macaristan’
Macar ve Türk işadamları büyük işbirliklerine imza atıyor. Türk - Macar ticareti yeni yatırımlarla gelişiyor. Misyonu bu gelişimi desteklemek olan Türkiye - Macaristan İş Konseyi’nin Başkanı Adnan Polat, dört yıl önce iki ülke arasında 2 milyar dolar civarında olan ticaret hacminin 3.6 milyar dolara ulaştığını söyledi. 80 milyon euro civarında olan yatırımların da hızla milyar dolar sınırını aştığını hatırlattı. İstanbul’dan Erzurum, Diyarbakır’a 1 saat 50 dakikada uçuyorsunuz. Budapeşte ise 1 saat 35 dakikalık uçuş mesafesinde. Avrupa’nın tam ortasında yer alan bir şehir. Lojistik olarak da çok önemli bir noktada. İşbirlikleri için Türk yatırımcıları özellikle teşvik ettiklerini söyleyen Polat, “Türkiye’de üretip mesela burada montajı yapıldığında, made in Europe markasıyla Avrupa’nın her noktasına çok kolay satış yapabiliriz. Aynı şey Macarlar için de geçerli Türkiye’yi bir hub olarak kullanıp, Türkiye’de üretim yapıp Ortadoğu ve Asya’ya ihracat yapma imkânları var. Bu nedenle devamlı bilgilendirme yapıyoruz. Bugün Cumhurbaşkanımızın ziyareti var. Bizim de Türk-Macar İş Konseyi olarak toplantılarımız olacak. Amaç ticareti geliştirmek, işbirliklerini artırmak. Macarlar Afrika’da Türklerle işbirliği yapmak istiyor. Avrupa’daki en önemli kalemiz Macaristan.”
Tuna’nın incisi
Gayrimenkul sektöründeki ilk yurt dışı projesi Duna Pearl’ü (Tuna’nın incisi) Avrupa’nın en gelişmiş ülkelerinden Macaristan’da hayata geçiren Polat Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Polat, “2020 yılında 65. yılını kutlayacak Polat markası bugüne kadar ülkemize ve sektörümüze hep hizmet etti, etmeye de devam ediyor. Bugün burada gayrimenkul sektöründeki ilk yurt dışı projemiz Duna Pearl’ü duyurmaktan büyük bir mutluluk duyuyoruz. Ülkemizde hayata geçirdiğimiz projelerden elde ettiğimiz bilgi ve derin tecrübeyi yurt dışındaki projelerimizde kullanıyoruz. Bildiğiniz üzere Polat markası olarak ülkemizde de birçok önemli projeyi bir arada yürütüyoruz. Bu anlamda Türkiye’deki yatırımlarımıza da hız kesmeden devam ediyoruz” dedi.
Merkezi yerde
Macaristan’ı Avrupa’da bir üs olarak konumlandırdıklarını belirten Polat, “Gerek gayrimenkul sektöründe gerekse diğer sektörlerde kazandıklarımızı ülkemizin kalkınması adına kullanmaya devam edeceğiz. Adını İngilizce anlamı pearl olan inciden alan Duna Pearl’ü, benzersiz bir lokasyonda hayata geçiriyoruz. Projemizi, Budapeşte’nin en işlek bölgelerinden 13. Bölge’nin en değerli lokasyonlarından little Manhattan olarak da anılan ujlipatvaros’ta yer alıyor. Projemiz Margaret Adası’nın tam karşısında, şehir merkezi, metro ve önemli iş merkezlerinin bulunduğu Váci út’a ise yürüyüş mesafesinde bulunuyor. Margaret Adası’nın karşısında, bölgenin en büyük parkı Szent Istvan’a komşu konumunda yer alan Duna Pearl, özel tasarlanan konut ve yeşil çatı bahçeleriyle Tuna Nehri’nin kıyısında hayat bulacak” diye konuştu.
2022’de tamam
Projenin teknik detayları hakkında bilgi veren PD Real Estate Development’ın Genel Müdürü Murat Aysan ise şunları söyledi; “Konut, otel ve mağazalardan oluşan karma bir proje olarak hayata geçirdiğimiz Duna Pearl’de, 200 daire ve 100 odalı iş oteli yer alıyor. Projemizde 1+1 daireler 47-72 metrekare; 2+1 daireler 80-85 metrekare; 3+1 daireler ise 99-109 metrekare aralığında olacak. Duna Pearl’de metrekare fiyatları lansmana özel sınırlı sayıda daire için 4 bin 500 euro’dan başlayan fiyatlarla satışa sunuyoruz. Yatırımcılara yılsonuna kadar yüzde 17’ye varan lansman indirimi avantajı sağlıyoruz. Projemizi 2022 Nisan ayında tamamlamayı planlıyoruz.”
Gül Baba'ya bir yılda 100 bin ziyaretçi
Macaristan’da sosyal aktiviteler de yaptıklarını söyleyen Polat, restorasyonu tamamlanan Gül Baba türbesi ile ilgili olarak da şu değerlendirmeyi yaptı:
“Cumhurbaşkanımız Erdoğan ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban’a katkıları için minnettarız. Emekleri için teşekkür ediyoruz. Açılalı bir yıl oldu. 100 bine yakın ziyaretçisi oldu. Gül Baba’yı tanıtmak, UNESCO Dünya Kültür Mirası’na aday yapabilmek için UNESCO’da İlber Ortaylı ve Macar profesörlerle orada bir konferans verdik. Salon doldu taştı, Ecdadımıza ait eserleri restore etmek, Türk - Macar ilişkilerini daha da geliştirmek, iki ülkeyi birbirine derinlemesine tanıtmak için gayret içindeyiz..”
